Sprueche 3
1 Mein Sohn, vergiß meine Lehre nicht, und dein Herz bewahre meine Gebote!
Synu mój! nie zapominaj zakonu mego, a przykazań moich niech strzeże serce twoje.
2 Denn sie werden dir Verlängerung der Tage und Jahre des Lebens und viel Frieden bringen.
Boć długości dni i lat żywota, i pokoju przyczynią.
3 Gnade und Wahrheit werden dich nicht verlassen! Binde sie um deinen Hals, schreibe sie auf die Tafel deines Herzens,
Miłosierdzie i prawda niech cię nie opuszczają; uwiąż je u szyi twojej, napisz je na tablicy serca twojego.
4 so wirst du Gunst und Wohlgefallen erlangen in den Augen Gottes und der Menschen.
Tedy znajdziesz łaskę i rozum dobry przed oczyma Bożemi i ludzkiemi.
5 Vertraue auf den HERRN von ganzem Herzen und verlaß dich nicht auf deinen Verstand;
Ufaj w Panu ze wszystkiego serca twego, a na rozumie twoim nie spolegaj.
6 erkenne ihn auf allen deinen Wegen, so wird er deine Pfade ebnen.
We wszystkich drogach twoich znaj go, a on prostować będzie ścieszki twoje.
7 Halte dich nicht selbst für weise; fürchte den HERRN und weiche vom Bösen!
Nie bądź mądrym sam u siebie; ale się bój Pana, a odstąp od złego.
8 Das wird deinem Leib gesund sein und deine Gebeine erquicken!
To będzie zdrowiem żywotowi twemu, a odwilżeniem kościom twoim.
9 Ehre den HERRN mit deinem Gut und mit den Erstlingen all deines Einkommens,
Czcij Pana z majętności twojej, i z pierwiastek wszystkich dochodów twoich.
10 so werden sich deine Scheunen mit Überfluß füllen und deine Keltern von Most überlaufen.
A gumna twoje napełnione będą obfitością, i od wina nowego prasy twoje rozpadać się będą.
11 Mein Sohn, verwünsche nicht die Züchtigung des HERRN und laß dich seine Strafe nicht verdrießen;
Synu mój! karania Pańskiego nie odrzucaj, i nie uprzykrzaj sobie ćwiczenia jego.
12 denn welchen der HERR lieb hat, den züchtigt er, wie ein Vater den Sohn, dem er wohlwill.
Bo kogo Pan miłuje, tego karze, a to jako ojciec, który się w synu kocha.
13 Wohl dem Menschen, der Weisheit findet, dem Menschen, der Verstand bekommt!
Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który dostanie roztropności.
14 Denn ihr Erwerb ist besser als Gelderwerb, und ihr Gewinn geht über feines Gold.
Bo lepiej nią kupczyć, niżeli kupczyć srebrem: owszem pożyteczniejszy nad złoto dochód jej.
15 Sie ist kostbarer als Perlen, und alle deine Schätze sind ihr nicht zu vergleichen.
Droższa jest nad perły, a wszystkie najmilsze rzeczy twoje nie zrównają się z nią.
16 In ihrer Rechten ist langes Leben, in ihrer Linken Reichtum und Ehre.
Przedłużenie dni w prawicy jej, a w lewicy jej bogactwa i zacność.
17 Ihre Wege sind liebliche Wege und alle ihre Pfade Frieden.
Drogi jej rozkoszne, i wszystkie ścieszki jej spokojne.
18 Sie ist ein Baum des Lebens denen, die sie ergreifen; und wer sie festhält, ist glücklich zu preisen.
Drzewem żywota jest tym, którzyby się jej chwycili; a którzy się jej trzymają, są błogosławionymi.
19 Der HERR hat die Erde mit Weisheit gegründet und die Himmel mit Verstand befestigt.
Pan mądrością ugruntował ziemię, a roztropnością umocnił niebiosa.
20 Durch seine Erkenntnis brachen die Fluten hervor und träufelten die Wolken Tau.
Umiejętnością jego rozstąpiły się przepaści, a obłoki rosą kropią.
21 Solches, mein Sohn, laß niemals aus den Augen; bewahre Überlegung und Besonnenheit!
Synu mój! niech to nie odstępuje od oczów twych: strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
22 Sie werden deiner Seele zum Leben dienen und zum Schmuck deinem Hals.
I będą żywotem duszy twojej, a ozdobą szyi twojej.
23 Dann wirst du sicher deines Weges gehen, und dein Fuß stößt nicht an.
Tedy będziesz chodził bezpiecznie droga twoją, a noga twoja nie potknie się.
24 Ohne Furcht wirst du dich niederlegen, und liegst du, so wird dein Schlaf süß sein.
Jeźli się układziesz, nie będziesz się lękał; a gdy się uspokoisz, wdzięczny będzie sen twój.
25 Du brauchst keinen plötzlichen Schrecken zu fürchten, auch nicht den Untergang der Gottlosen, wenn er kommt.
Nie ulękniesz się strachu nagłego, ani spustoszenia bezbożników, gdy przyjdzie.
26 Denn der HERR wird in deinem Herzen sein und deinen Fuß bewahren vor dem Fallstrick.
Albowiem Pan będzie ufaniem twojem, a nogi twojej będzie strzegł od samołówki.
27 Verweigere keinem Bedürftigen eine Wohltat, wenn es in deiner Hände Macht steht, sie zu erweisen!
Nie zbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy cię na to stanie, abyś dobrze czynił.
28 Sprich nicht zu deinem Nächsten: «Gehe hin und komme wieder; morgen will ich dir geben!» während du es doch hast.
Nie mów bliźniemu twemu: Idź, a wróć się, a jutroć dam; gdyż to masz u siebie.
29 Ersinne nichts Böses wider deinen Nächsten, der arglos bei dir wohnt.
Nie knuj złego przeciwko bliźniemu twemu, gdyż on z tobą dowiernie mieszka.
30 Hadere mit keinem Menschen ohne Ursache, wenn er dir nichts Böses zugefügt hat.
Nie wadź się z człowiekiem bez przyczyny, jeźliżeć nic złego nie wyrządził.
31 Sei nicht neidisch auf den Gewalttätigen und erwähle dir keinen seiner Wege!
Nie zajrzyj mężowi gwałt czyniącemu, a nie obieraj żadnej drogi jego.
32 Denn der Verkehrte ist dem HERRN ein Greuel, aber mit Aufrichtigen ist er vertraut.
Albowiem przewrotny jest obrzydliwością przed Panem; ale z szczerymi tajemnica jego;
33 Der Fluch des HERRN ist im Hause des Gottlosen, aber die Wohnung der Gerechten segnet er.
Przeklęstwo Pańskie jest w domu niezbożnika; ale przybytkowi sprawiedliwych błogosławi,
34 Wenn er der Spötter spottet, so gibt er den Demütigen Gnade.
Ponieważ on szydzi z pośmiewców, ale pokornym łaskę daje.
35 Die Weisen ererben Ehre, die Toren aber macht die Schande berühmt.
Mądrzy dziedzicznie sławę osiędą, ale głupi odniosą zelżywość.
