Sprueche 3

1 Mein Sohn, vergiß meine Lehre nicht, und dein Herz bewahre meine Gebote!

پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن.

2 Denn sie werden dir Verlängerung der Tage und Jahre des Lebens und viel Frieden bringen.

3 Gnade und Wahrheit werden dich nicht verlassen! Binde sie um deinen Hals, schreibe sie auf die Tafel deines Herzens,

محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس،

4 so wirst du Gunst und Wohlgefallen erlangen in den Augen Gottes und der Menschen.

اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان.

5 Vertraue auf den HERRN von ganzem Herzen und verlaß dich nicht auf deinen Verstand;

با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما.

6 erkenne ihn auf allen deinen Wegen, so wird er deine Pfade ebnen.

در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت.

7 Halte dich nicht selbst für weise; fürchte den HERRN und weiche vom Bösen!

به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن،

8 Das wird deinem Leib gesund sein und deine Gebeine erquicken!

و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید.

9 Ehre den HERRN mit deinem Gut und mit den Erstlingen all deines Einkommens,

از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن.

10 so werden sich deine Scheunen mit Überfluß füllen und deine Keltern von Most überlaufen.

آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید.

11 Mein Sohn, verwünsche nicht die Züchtigung des HERRN und laß dich seine Strafe nicht verdrießen;

پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو.

12 denn welchen der HERR lieb hat, den züchtigt er, wie ein Vater den Sohn, dem er wohlwill.

زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند.

13 Wohl dem Menschen, der Weisheit findet, dem Menschen, der Verstand bekommt!

خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛

14 Denn ihr Erwerb ist besser als Gelderwerb, und ihr Gewinn geht über feines Gold.

زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است!

15 Sie ist kostbarer als Perlen, und alle deine Schätze sind ihr nicht zu vergleichen.

ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد.

16 In ihrer Rechten ist langes Leben, in ihrer Linken Reichtum und Ehre.

حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد.

17 Ihre Wege sind liebliche Wege und alle ihre Pfade Frieden.

حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند.

18 Sie ist ein Baum des Lebens denen, die sie ergreifen; und wer sie festhält, ist glücklich zu preisen.

خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است.

19 Der HERR hat die Erde mit Weisheit gegründet und die Himmel mit Verstand befestigt.

خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود.

20 Durch seine Erkenntnis brachen die Fluten hervor und träufelten die Wolken Tau.

به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید.

21 Solches, mein Sohn, laß niemals aus den Augen; bewahre Überlegung und Besonnenheit!

پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛

22 Sie werden deiner Seele zum Leben dienen und zum Schmuck deinem Hals.

زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید،

23 Dann wirst du sicher deines Weges gehen, und dein Fuß stößt nicht an.

و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛

24 Ohne Furcht wirst du dich niederlegen, und liegst du, so wird dein Schlaf süß sein.

با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛

25 Du brauchst keinen plötzlichen Schrecken zu fürchten, auch nicht den Untergang der Gottlosen, wenn er kommt.

از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید،

26 Denn der HERR wird in deinem Herzen sein und deinen Fuß bewahren vor dem Fallstrick.

زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی.

27 Verweigere keinem Bedürftigen eine Wohltat, wenn es in deiner Hände Macht steht, sie zu erweisen!

اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار.

28 Sprich nicht zu deinem Nächsten: «Gehe hin und komme wieder; morgen will ich dir geben!» während du es doch hast.

هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی.

29 Ersinne nichts Böses wider deinen Nächsten, der arglos bei dir wohnt.

علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن.

30 Hadere mit keinem Menschen ohne Ursache, wenn er dir nichts Böses zugefügt hat.

با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن.

31 Sei nicht neidisch auf den Gewalttätigen und erwähle dir keinen seiner Wege!

به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما،

32 Denn der Verkehrte ist dem HERRN ein Greuel, aber mit Aufrichtigen ist er vertraut.

زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند.

33 Der Fluch des HERRN ist im Hause des Gottlosen, aber die Wohnung der Gerechten segnet er.

لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد.

34 Wenn er der Spötter spottet, so gibt er den Demütigen Gnade.

خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد.

35 Die Weisen ererben Ehre, die Toren aber macht die Schande berühmt.

دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد.