Sprueche 16

1 Die Entwürfe des Herzens sind des Menschen Sache; aber die Rede des Mundes kommt vom HERRN.

Wel kan de mens bij zichzelf overleggen, Maar van Jahweh komt het antwoord van de mond.

2 Alle Wege des Menschen sind rein in seinen Augen; aber der HERR prüft die Geister.

Al denkt de mens, dat al zijn wegen onschuldig zijn, Het is Jahweh, die de harten toetst!

3 Befiehl dem HERRN deine Werke, so kommen deine Pläne zustande.

Wentel uw zorgen op Jahweh af, Dan komen uw plannen ten uitvoer.

4 Alles hat der HERR zu seinem bestimmten Zweck gemacht, sogar den Gottlosen für den bösen Tag.

Jahweh heeft alles gemaakt met een doel, Zo ook den zondaar voor de dag van het onheil.

5 Alle stolzen Herzen sind dem HERRN ein Greuel; die Hand darauf! sie bleiben nicht ungestraft.

Jahweh verafschuwt alle hooghartige mensen; De hand erop: ze ontkomen niet aan hun straf.

6 Durch Gnade und Wahrheit wird Schuld gesühnt, und durch die Furcht des HERRN weicht man vom Bösen.

Door oprechte liefde wordt de zonde uitgeboet, Uit vrees voor Jahweh leert men het kwaad mijden.

7 Wenn jemandes Wege dem HERRN wohlgefallen, so macht er auch seine Feinde mit ihm zufrieden.

Als Jahweh behagen heeft in iemands wegen, Maakt Hij zelfs diens vijanden met hem bevriend.

8 Besser wenig mit Gerechtigkeit, als ein großes Einkommen mit Unrecht.

Beter weinig met eerlijke middelen, Dan rijke inkomsten door onrecht.

9 Des Menschen Herz denkt sich einen Weg aus; aber der HERR lenkt seine Schritte.

Al kan de mens bij zichzelf overleggen, Het is Jahweh, die zijn schreden richt.

10 Weissagung ist auf den Lippen des Königs; beim Rechtsprechen verfehlt sich sein Mund nicht.

Van ‘s konings lippen komt een orakel, Bij een rechtszaak faalt zijn uitspraak niet.

11 Gesetzliches Maß und Gewicht kommen vom HERRN; alle Gewichtsteine im Beutel sind sein Werk.

Een juiste balans en weegschaal zijn van Jahweh, En iedere gewichtssteen is zijn werk.

12 Freveltaten sind den Königen ein Greuel; denn durch Gerechtigkeit wird ein Thron befestigt.

Koningen moeten een afschuw van misdaden hebben; Alleen door rechtvaardigheid staat een troon sterk.

13 Gerechte Lippen gefallen den Königen wohl, und wer aufrichtig redet, macht sich beliebt.

Een koning heeft welbehagen in eerlijke taal, En houdt van iemand, die waarheid spreekt.

14 Des Königs Zorn ist ein Todesengel; aber ein weiser Mann versöhnt ihn.

De toorn eens konings is de bode van de dood; Een wijs man weet hem te ontwapenen.

15 Im Leuchten des königlichen Angesichts ist Leben, und seine Gunst ist wie eine Wolke des Spätregens.

Een vriendelijk gezicht van den koning betekent leven, Zijn welgevallen is als een wolk vol lenteregen.

16 Wieviel besser ist's, Weisheit zu erwerben als Gold, und Verstand zu erwerben ist begehrenswerter als Silber!

Wijsheid verwerven is beter dan goud, Ervaring krijgen verkieslijker dan zilver.

17 Die Bahn der Redlichen bleibt vom Bösen fern; denn wer seine Seele hütet, gibt acht auf seinen Weg.

Het pad der deugdzamen weet het kwaad te vermijden; Wie op zijn weg let, beschermt zichzelf.

18 Vor dem Zusammenbruch wird man stolz, und Hochmut kommt vor dem Fall.

Hoogmoed komt vóór de val, Hooghartigheid, voordat men struikelt.

19 Besser demütig sein mit dem Geringen, als Beute teilen mit den Stolzen.

Beter deemoedig te zijn met armen, Dan met hovaardigen buit te delen.

20 Wer auf das Wort achtet, findet Glück; und wohl dem, der auf den HERRN vertraut!

Wie op zijn woorden let, heeft het goed; Gelukkig hij, die op Jahweh vertrouwt!

21 Wer weisen Herzens ist, wird verständig genannt; und Süßigkeit der Lippen verstärkt die Belehrung.

Een wijze geest wordt verstandig genoemd, Maar met goede woorden bereikt men nog meer.

22 Wer Klugheit besitzt, hat eine Quelle des Lebens; aber mit ihrer Dummheit strafen sich die Narren selbst.

Inzicht is een levensbron voor wie het bezit, Dwazen worden met dwaasheid bestraft.

23 Wer weisen Herzens ist, spricht vernünftig und mehrt auf seinen Lippen die Belehrung.

Een wijze geest spreekt verstandige taal, Hij maakt, dat zijn woorden overtuigen.

24 Freundliche Reden sind wie Honigseim, süß der Seele und heilsam dem Gebein.

Vriendelijke woorden zijn een honingraat, Zoet voor de ziel en verkwikkend voor het gebeente.

25 Ein Weg mag dem Menschen richtig erscheinen, und schließlich ist es doch der Weg zum Tod.

Soms houdt men een weg voor de rechte, Die tenslotte uitloopt op de dood.

26 Die Seele des Arbeiters läßt es sich sauer werden; denn sein Hunger treibt ihn an.

De honger zet den arbeider aan tot werken; Zijn mond dwingt hem ertoe.

27 Ein Nichtsnutz gräbt Unglücksgruben, und auf seinen Lippen brennt es wie Feuer.

Een man, die niet deugt, is een oven van boosheid; Op zijn lippen brandt als het ware een vuur.

28 Ein verdrehter Mann richtet Hader an, und ein Ohrenbläser trennt vertraute Freunde.

Een wispelturig mens stuurt op ruzie aan, Een lastertong brengt onenigheid tussen vrienden.

29 Ein frecher Mensch überredet seinen Nächsten und führt ihn einen Weg, der nicht gut ist.

Een booswicht tracht zijn naaste te verleiden, En hem te brengen op een weg, die niet deugt.

30 Wer die Augen verschließt, denkt verkehrt; wer die Lippen zukneift, hat Böses vollbracht.

Wie zijn ogen toeknijpt, is iets vals van plan; Wie zijn lippen opeenperst, heeft het kwaad al gedaan.

31 Graue Haare sind eine Krone der Ehren; sie wird gefunden auf dem Wege der Gerechtigkeit.

Het grijze haar is een heerlijke kroon, Die op het pad der deugd wordt verkregen.

32 Besser ein Langmütiger als ein Starker, und wer sich selbst beherrscht, als wer Städte gewinnt.

Een lankmoedig man is meer waard dan een krachtmens; Wie zichzelf beheerst, staat hoger, dan wie een stad bedwingt.

33 Im Busen [des Gewandes] wird das Los geworfen; aber vom HERRN kommt jeder Entscheid.

Wel wordt het lot in de schoot geworpen Maar wat het uitwijst, komt van Jahweh.