Apostelgeschichte 13
1 Es waren aber zu Antiochia in der dortigen Gemeinde etliche Propheten und Lehrer, nämlich Barnabas und Simeon, genannt Niger, und Lucius von Kyrene und Manahen, der mit dem Vierfürsten Herodes erzogen worden war, und Saulus.
अन्ताकिया नगरो री मण्डल़िया रे कई भविष्यबक्ता और उपदेशक थे। जिंयाँ-बरनबास, शमौन जेसरा दूजा नाओं नीगर बी बोलोए, लूकियुस कुरेनी और चौथाई देशो रे राजे हेरोदेसो साथे पल़ेया-बड़ेया रा पाई मनाहेम और शाऊल।
2 Als sie nun dem Herrn dienten und fasteten, sprach der heilige Geist: Sondert mir Barnabas und Saulus aus zu dem Werk, zu welchem ich sie berufen habe!
जेबे सेयो बअरतो साथे प्रभुए री भक्ति करने लगी रे थे, तेबे पवित्र आत्मे बोलेया, “मेरी तंईं बरनबासो खे और शाऊलो खे तेस काम करने खे लग करी देओ, जेतेरी खातर मैं सेयो बुलाई राखे।”
3 Da fasteten und beteten sie, legten ihnen die Hände auf und ließen sie ziehen.
तेबे तिने बअरत और प्रार्थना करी की और तिना पाँदे आथ राखी की सेयो परमेशरो रा काम करने खे पेजे।
4 Diese nun, vom heiligen Geist ausgesandt, zogen hinab gen Seleucia und fuhren von dort zu Schiff nach Cypern.
तेबे बरनबास और शाऊल पवित्र आत्मा रे पेजे रे अन्ताकिया नगरो ते सिलूकिया नगरो खे गये और तेथा ते जाह्जो रे चढ़ी की साईप्रस टापूए पाँदे सलमीसो खे चली गे।
5 Und in Salamis angekommen, verkündigten sie das Wort Gottes in den Synagogen der Juden. Sie hatten aber auch Johannes zum Diener.
तेबे तिने सलमीसो रे पऊँछी की परमेशरो रा वचन यहूदिया रे प्रार्थना रे कअरो रे सुणाया और यूहन्ना मरकुस तिना री मताद करने वाल़ा था।
6 Und als sie die ganze Insel bis nach Paphos durchzogen hatten, fanden sie einen jüdischen Zauberer und falschen Propheten, namens Barjesus,
सेयो तेस सारे टापूओ रिये ऊँदे ऊए पाफुस नगरो तक पऊँछे। तेती तिना खे बारयीशु नाओं रा एक यहूदी जादू-टोणे वाल़ा और चूठा भविष्यबक्ता मिलेया।
7 welcher bei dem Statthalter Sergius Paulus war, einem verständigen Mann. Dieser ließ Barnabas und Saulus holen und begehrte das Wort Gottes zu hören.
से हाकिम, सिरगियुस पौलुसो साथे था। सिरगियुस पौलुस अक्लमंद मांणू था। तिने बरनबास और शाऊलो खे आपू गे बुलाई की परमेशरो रा वचन सुणना चाया।
8 Aber es widersetzte sich ihnen Elymas, der Zauberer (denn so wird sein Name übersetzt), und suchte den Statthalter vom Glauben abzuhalten.
पर एलिमास जादू करने वाल़े, कऊँकि येई तेसरे नाओं रा मतलब ए, तिना रा बिरोद करी की हाकिमो खे यीशुए पाँदे विश्वास करने ते रोकणा चाओ था।
9 Saulus aber, der auch Paulus heißt, voll heiligen Geistes, blickte ihn an
तेबे शाऊले, जेसरा नाओं पौलुस बी ए, तिने पवित्र आत्मा ते परिपूर्ण ऊई की एलिमास जादूगरो री तरफा खे एक टक लगाई की देखेया और बोलेया,
10 und sprach: O du Kind des Teufels, voll von aller List und aller Schalkheit, Feind aller Gerechtigkeit, wirst du nicht aufhören, die geraden Wege des Herrn zu verkehren?
“ओ सारे कपट और ऊशयारिया ते परे रे शैतानो री ल्वाद! सकल तर्मो रे बैरी, क्या तां प्रभुए री सीदी बाट, टेडी करने ते नि छाडणी?
11 Und nun siehe, die Hand des Herrn kommt über dich, und du wirst blind sein und die Sonne nicht sehen eine Zeitlang. Alsbald aber fiel Dunkel und Finsternis auf ihn, und er tappte umher und suchte Leute, die ihn führen könnten.
एबे देख, प्रभुए री सजा ताखे मिलणी और तूँ कुछ बखतो तक अन्दा रणा और सूरज नि देखणा।” तेबे तेबुई चाल़ा-माल़ा और न्हेरा तेस पाँदे छाईगा और से ओरे-पोरे टटोल़ने लगेया, ताकि कोई तेसरा आथ पकड़ी की लयी चलो।
12 Als nun der Statthalter sah, was geschehen war, wurde er gläubig, betroffen von der Lehre des Herrn.
तेबे हाकिमे जो कुछ ऊई रा था, से देखी की और प्रभुए रे उपदेशो ते हैरान ऊई की प्रभु यीशुए पाँदे विश्वास कित्तेया।
13 Paulus aber und seine Gefährten fuhren von Paphos ab und kamen nach Perge in Pamphylien; Johannes aber trennte sich von ihnen und kehrte nach Jerusalem zurück.
पौलुस और तेसरे साथी पाफुस नगरो ते जाह्ज खोली की पंफूलिया प्रदेशो रे पिरगा नगरो रे आए। तेबे यूहन्ना मरकुस तिना खे छाडी की यरूशलेमो खे वापस ऊईगा।
14 Sie aber zogen von Perge weiter und kamen nach Antiochia in Pisidien und gingen am Sabbattag in die Synagoge und setzten sich.
तेबे सेयो पिरगा नगरो ते आगे पऊँछी की पिसिदिया प्रदेशो रे अन्ताकिया नगरो रे पऊँछे और आरामो रे दिने प्रार्थना रे कअरो रे जाई की बैठीगे।
15 Und nach der Vorlesung des Gesetzes und der Propheten ließen die Obersten der Synagoge ihnen sagen: Ihr Männer und Brüder, habt ihr ein Wort der Ermahnung an das Volk, so redet!
मूसे रा बिधान और भविष्यबक्तेया री कताब पढ़ने ते बाद, प्रार्थना रे कअरो रे सरदारे तिना खे सन्देशा पेजेया, “ओ पाईयो! जे लोका री बढ़ोतरिया री खातर तुसा रे मनो रे कुछ गल्ल आए तो बोलो।”
16 Da stand Paulus auf und winkte mit der Hand und sprach: Ihr israelitischen Männer, und die ihr Gott fürchtet, höret zu!
तेबे पौलुसे खड़े ऊई की आथो साथे साअरा करी की बोलेया, “ओ इस्राएलियो! और परमेशरो ते डरने वाल़ेयो, सुणो।
17 Der Gott dieses Volkes Israel erwählte unsre Väter und erhöhte das Volk, da sie Fremdlinge waren im Lande Ägypten, und mit erhobenem Arm führte er sie von dort heraus.
इना इस्राएलिया रे लोका रे परमेशरे आसा रे बाप-दादे चुणी ले और जेबे सेयो मिस्र देशो रे परदेशी ऊई की रओ थे, तेबे तिना री तरक्की कित्ती और बऊत बड़ी सामर्था साथे निकयाल़ी की ली आया।
18 Und er trug sie etwa vierzig Jahre lang in der Wüste
एथो तक सेयो परमेशरो री आज्ञा खे तोड़दे रये तेबे बी परमेशर तिना खे कोई चाल़ी साल तक सुनसाण जगा रे तिना खे सईन करदा रया।
19 und vertilgte sieben Völker im Lande Kanaan und gab ihnen deren Land zum Erbe.
“तिने कनान देशो रे सात जातिया रा नाश करी की तिना री जमीन आपणे लोका रे कब्जे रे करी ती।
20 Und darnach, während etwa vierhundertfünfzig Jahren, gab er ihnen Richter bis auf Samuel, den Propheten.
एते सारे कामो रे तकरीबन कोई साडे चार सौ साल लगे। इजी ते बाद परमेशरे तिना खे शमुएल भविष्यबक्ता रे आऊणे तक तिना रे न्यायी ठराए।
21 Und von da an begehrten sie einen König, und Gott gab ihnen Saul, den Sohn des Kis, einen Mann aus dem Stamme Benjamin, vierzig Jahre lang.
जेबे शमूएल एबु बी तिना रा अगुवा था तेबे इस्राएली लोके आपू खे एक राजा मांगेया। तेबे परमेशरे चाल़ी साला खे बिन्यामीनो रे गोत्रा बीचा ते एक मांणूए खे, मतलब-कीशो रा पाऊ शाऊल, तिना रा राजा बणाया।
22 Und nachdem er ihn auf die Seite gesetzt hatte, erweckte er ihnen David zum König, von dem er auch Zeugnis gab und sprach: «Ich habe David gefunden, den Sohn des Jesse, einen Mann nach meinem Herzen, der allen meinen Willen tun wird.»
तेबे परमेशरे शाऊलो खे राजे रे पदो ते टाई की तेसरी जगा पाँदे दाऊदो खे इस्राएलिया रा राजा बणाया। जेसरे बारे रे तिने गवाई दित्ती कि माखे यिशै रा पाऊ दाऊद, मेरे मनो रे मुताबिक मिली गा रा, तेस ई मेरी सारी इच्छा पूरी करनी।
23 Von dessen Nachkommen hat nun Gott nach der Verheißung Jesus als Retter für Israel erweckt,
“इजी रेई वंशो बीचा ते परमेशरे आपणे वादे रे मुताबिक, इस्राएलो गे एक उद्धारकर्ता, मतलब-प्रभु यीशुए खे पेजेया।
24 nachdem Johannes vor seinem Auftreten dem ganzen Volk Israel die Taufe der Buße gepredigt hatte.
जेसरे आऊणे ते पईले यूहन्ने सबी इस्राएलिया खे मन फिराणे रे बपतिस्मे रा प्रचार कित्तेया।
25 Als aber Johannes seinen Lauf vollendete, sprach er: Der, für den ihr mich haltet, bin ich nicht; doch siehe, es kommt einer nach mir, für den ich nicht gut genug bin, die Schuhe seiner Füße zu lösen!
जेबे यूहन्ना आपणी सेवा पूरी करने वाल़ा था, तेबे तिने बोलेया कि तुसे माखे क्या बोलोए? आऊँ मसीह निए, पर देखो, जो मांते बाद एक आऊणे वाल़ा ए, से मांते इतणा महान् ए, आँऊ तेसरे पैरो रे जोड़े रे फिथे खोलणे जोगा बी निए।
26 Ihr Männer und Brüder, Söhne des Geschlechtes Abrahams, und die unter euch Gott fürchten, an euch ist dieses Wort des Heils gesandt.
“ओ पाईयो! तुसे जो अब्राहमो री ल्वाद ए और तुसे जो परमेशरो ते डरोए, तुसा गे एतेरे उद्धारो रा वचन पेजे राए।
27 Denn die, welche in Jerusalem wohnen, und ihre Obersten haben diesen nicht erkannt und haben die Stimmen der Propheten, die an jedem Sabbat gelesen werden, durch ihr Urteil erfüllt.
यरूशलेमो रे रणे वाल़े और तिना रे अधिकारिए, ना यीशु पछयाणा और ना भविष्यबक्ते रिया गल्ला समजिया, जो हर आरामो रे दिने पड़ी जाओई। तेबेई से दोषी ठराई की सेयो गल्ला पुरिया कित्तिया।
28 Und obgleich sie keine Todesschuld fanden, verlangten sie doch von Pilatus, daß er hingerichtet werde.
तिने काणे जोगा तेसरे कोई दोष नि देखेया, तेबे बी पिलातुसे बिनती कित्ती कि से काया जाओ।
29 Und nachdem sie alles vollendet hatten, was von ihm geschrieben steht, nahmen sie ihn vom Holze herab und legten ihn in eine Gruft.
जेबे तिने तेसरे बारे रे पवित्र शास्त्रो रे लिखी रिया सारिया गल्ला पुरिया कित्तिया। तिने से क्रूसो पाँदे लटकाई की काई ता और तेबे क्रूसो पाँदे ते उतारी की कब्रा रे राखेया।
30 Gott aber hat ihn von den Toten auferweckt.
पर परमेशरे से मरे रेया बीचा ते जिऊँदा कित्तेया।
31 Und er ist mehrere Tage hindurch denen erschienen, die mit ihm aus Galiläa nach Jerusalem hinaufgezogen waren, welche nun seine Zeugen sind vor dem Volk.
और से तिना खे जो तेस साथे गलील प्रदेशो ते यरूशलेमो खे आए थे, बऊत दिनो तक आपणे चेलेया खे दिशदा रया। लोका सामणे एबे सेयो ई तेसरे गवा ए।
32 Und wir verkündigen euch das Evangelium von der den Vätern zuteil gewordenen Verheißung, daß Gott diese für uns, ihre Kinder, erfüllt hat, indem er Jesus auferweckte.
“आसे बी तुसा खे तेस वादे रे बारे दे, जो परमेशरे बाप-दादेया साथे कित्तेया था, ये सुसमाचार सुणाऊँए।
33 Wie auch im zweiten Psalm geschrieben steht: «Du bist mein Sohn, heute habe ich dich gezeugt.»
कि परमेशरे यीशुए खे मरे रेया बीचा ते जिऊँदा करी की सेई वादा आसा री ल्वादा खे पूरा कित्तेया, जेड़ा भजनसंहिता रे दूजे पजनो रे परमेशरे मसीह रे बारे बोली राखेया कि “तूँ मेरा पुत्र ए, आज मैं ई तूँ पैदा करी राखेया।
34 Daß er ihn aber von den Toten auferweckte, so daß er nicht mehr zur Verwesung zurückkehren sollte, hat er so ausgesprochen: «Ich will euch die gewissen Heiligtümer Davids geben.»
“और तेसरे ईंयां मरे रेया बीचा ते जिऊँदे ऊणे रे बारे रे बी कि से कदी नि सड़ो, परमेशरे ये बोली राखेया मां दाऊदो पाँदलिया पवित्र और अटल कृपा तुसा पाँदे करनिया।
35 Darum spricht er auch an einem andern Ort: «Du wirst nicht zugeben, daß dein Heiliger die Verwesung sehe.»
तेबेई तो दाऊदे एकी ओरी पजनो रे बी बोली राखेया कि “तां आपणा पवित्र जन सड़ने नि देणा।
36 Denn David ist, nachdem er zu seiner Zeit dem Willen Gottes gedient hat, entschlafen und zu seinen Vätern versammelt worden und hat die Verwesung gesehen.
“कऊँकि दाऊद तो परमेशरो री इच्छा रे मुताबिक आपणे बखतो री सेवा पूरी करी की मरी गा और आपणे बाप-दादेया साथे जाई की मिली गा और सड़ी बी गया। इजी रे जरिए आसे जाणूंए कि दाऊदे ये गल्ला आपणे बारे रे नि बोली राखिया।
37 Der aber, den Gott auferweckte, hat die Verwesung nicht gesehen.
पर ये गल्ला यीशुए रे बारे रे बोली राखिया थिया जो परमेशरे मरे रेया बीचा ते जिऊँदा करी राखेया, से सड़ेया नि।
38 So sei euch nun kund, ihr Männer und Brüder, daß euch durch diesen Vergebung der Sünden verkündigt wird;
“इजी री खातर, ओ पाईयो! तुसे जाणी लो कि एसरी ई बजअ ते पापो री माफिया रा सुसमाचार तुसा खे दित्तेया जाओआ
39 und von allem, wovon ihr durch das Gesetz Moses nicht gerechtfertigt werden konntet, wird durch diesen jeder gerechtfertigt, der da glaubt.
और जिना गल्ला साथे तुसे मूसे रिया बिधानो रे जरिए निर्दोष नि ठईरी सको थे, तिना सबी ते हर एक विश्वास करने वाल़ा, यीशुए री बजअ ते निर्दोष ठईरोआ।
40 So sehet nun zu, daß nicht über euch komme, was in den Propheten gesagt ist:
तेबेई तो चौकस रओ, एड़ा नि ओ कि जो भविष्यबक्ता री कताबा रे लिखी राखेया,
41 «Sehet, ihr Verächter, und verwundert euch und verschwindet, denn ich tue ein Werk in euren Tagen, ein Werk, das ihr nicht glauben werdet, wenn es euch jemand erzählt!»
तुसा पाँदे बी आओ कि, “ओ निन्दा करने वाल़े देखो और हैरान ओ और खत्म ऊई जाओ, कऊँकि आऊँ तुसा रे दिनो रे एक काम करूँआ, एड़ा काम कि जे कोई तुसा ते तिजी रे बारे रे पूछो, तो तुसा कदी विश्वास नि करना।”
42 Als sie aber aus der Versammlung gingen, bat man sie, daß ihnen diese Worte [auch] am nächsten Sabbat gepredigt werden möchten.
पौलुस और बरनबासो रे प्रार्थना रे कअरो ते बारे निकल़दे बखते लोक तिना ते बिनती करने लगे कि आगले आरामो रे दिने तुसे आसा खे फेर इना गल्ला खे सुणाओ।
43 Nachdem aber die [Versammlung in der] Synagoge sich aufgelöst hatte, folgten viele Juden und gottesfürchtige Proselyten dem Paulus und Barnabas nach, welche zu ihnen redeten und sie ermahnten, bei der Gnade Gottes zu beharren.
जेबे प्रार्थना रे कअरो रे लोक उठी गे, तेबे यहूदी और तिना रे मतो रे आए रे भक्ता बीचा ते बऊत पौलुस और बरनबासो पीछे आईगे और तिने तिना साथे गल्ला करी की सेयो समजयाए कि परमेशरो री कृपा रे बणे रे रओ।
44 Und am folgenden Sabbat versammelte sich fast die ganze Stadt, um das Wort Gottes zu hören.
आगले आरामो रे दिने नगरो रे तकरीबन सारे लोक परमेशरो रा वचन सुणने खे कट्ठे ऊईगे।
45 Als aber die Juden die Volksmenge sahen, wurden sie voll Eifersucht und widersprachen dem, was Paulus sagte, und lästerten.
पर यहूदी अगुवे पीड़ा खे देखी की जल़ना साथे परी गे और निन्दा करदे ऊए पौलुसो री गल्ला रे बिरोदो रे बोलणे लगे।
46 Da sprachen Paulus und Barnabas freimütig: Euch mußte das Wort Gottes zuerst gepredigt werden; da ihr es aber von euch stoßet und euch selbst des ewigen Lebens nicht würdig achtet, siehe, so wenden wir uns zu den Heiden. (aiōnios g166)
तेबे पौलुस और बरनबासे निडर ऊई की बोलेया, “जरूरी था कि पईले तुसा खे परमेशरो रा वचन सुणाया जांदा। पर जबकि तुसे लोके से नकारिता और आपू खे अनन्त जीवनो जोगा बणाओए, तो देखो, आसे दुजिया जातिया खे परमेशरो रा वचन सुनाणे खे जाऊँए। (aiōnios g166)
47 Denn also hat uns der Herr geboten: «Ich habe dich zum Licht der Heiden gesetzt, daß du zum Heil seiest bis an das Ende der Erde!»
कऊँकि प्रभुए आसा खे ये आज्ञा देई राखी कि “मैं तूँ दुजिया जातिया खे जोति ठराई राखेया; ताकि तुसा रे जरिए सारी तरतिया पाँदे उद्धार ल्याया जाओ।”
48 Als die Heiden das hörten, wurden sie froh und priesen das Wort des Herrn, und es wurden gläubig, soviele ihrer zum ewigen Leben verordnet waren. (aiōnios g166)
ये सुणी की दूजी जाति खुश ऊई और परमेशरो रे वचनो री तारीफ करने लगे और जितणे अनन्त जीवनो खे बणाई राखे थे, तिने विश्वास कित्तेया। (aiōnios g166)
49 Das Wort des Herrn aber wurde durch das ganze Land getragen.
तेबे प्रभुए रा वचन तेस सारे देशो रे फैलणे लगेया।
50 Aber die Juden reizten die andächtigen und angesehenen Frauen und die Vornehmsten der Stadt auf und erregten eine Verfolgung gegen Paulus und Barnabas und vertrieben sie aus ihrem Gebiet.
पर यहूदिया रे अगुवे भक्त और तर्मी जवाणसा और नगरो रे खास लोक उकसाए और पौलुस और बरनबासो पाँदे उपद्रव करवाई की सेयो आपणे इलाके ते निकयाल़ी ते।
51 Sie aber schüttelten den Staub von ihren Füßen gegen sie ab und gingen nach Ikonium.
तेबे पौलुस और बरनबास तिना सामणे आपणे पैरा री तूड़ चाड़ी की इकुनियुम नगरो खे चली गे
52 Die Jünger aber wurden voll Freude und heiligen Geistes.
और अन्ताकिया नगरो रे चेले खुशिया साथे और पवित्र आत्मा ते परिपूर्ण ऊँदे गये।
