Sprueche 23

1 Wenn du mit einem Herrscher zu Tische sitzt, so beachte wohl, wen du vor dir hast,

Als gij aangezeten zult zijn om met een heerser te eten, zo zult gij scherpelijk letten op dengene, die voor uw aangezicht is.

2 und setze dir ein Messer an die Kehle, wenn du starke Eßlust hast!

En zet een mes aan uw keel, indien gij een gulzig mens zijt;

3 Laß dich nicht nach seinen Leckerbissen gelüsten, denn sie sind eine trügliche Speise.

Laat u niet gelusten zijner smakelijke spijzen, want het is een leugenachtig brood.

4 Mühe dich nicht, dir Reichtum zu erwerben: dazu biete deine Klugheit nicht auf!

Vermoei u niet om rijk te worden; sta af van uw vernuft.

5 Kaum hast du deine Blicke auf ihn gerichtet, so ist er schon verschwunden; denn sicherlich verschafft er sich Flügel wie ein Adler, der gen Himmel fliegt.

Zult gij uw ogen laten vliegen op hetgeen niets is? Want het zal zich gewisselijk vleugelen maken gelijk een arend, die naar den hemel vliegt.

6 Speise nicht bei einem Mißgünstigen und laß dich nicht nach seinen Leckerbissen gelüsten!

Eet het brood niet desgenen, die boos is van oog, en wees niet belust op zijn smakelijke spijzen;

7 Denn wie einer, der alles bei sich berechnet, so gibt er sich: »Iß und trink!« sagt er zu dir, ohne es dir jedoch im Herzen zu gönnen.

Want gelijk hij bedacht heeft in zijn ziel, alzo zal hij tot u zeggen: Eet en drink! maar zijn hart is niet met u;

8 So mußt du denn den Bissen, den du genossen hast, wieder ausspeien, und deine freundlichen Worte hast du verschwendet.

Uw bete, die gij gegeten hebt, zoudt gij uitspuwen; en gij zoudt uw liefelijke woorden verderven.

9 Rede nicht vor den Ohren eines Toren, denn er hat für deine verständigen Worte nur Verachtung. –

Spreek niet voor het oor van een zot, want hij zou het verstand uwer woorden verachten.

10 Verrücke die Grenzsteine der Witwe nicht und dringe nicht in den Ackerbesitz der Verwaisten ein!

Zet de oude palen niet terug; en kom op de akkers der wezen niet;

11 Denn ihr Rechtsbeistand ist stark: der wird ihre Sache gegen dich führen.

Want hun Verlosser is sterk; Die zal hun twistzaak tegen u twisten.

12 Bringe dein Herz der Unterweisung entgegen und deine Ohren einsichtsvollen Reden.

Begeef uw hart tot de tucht, en uw oren tot de redenen der wetenschap.

13 Erspare deinem Kinde die Züchtigung nicht! Denn schlägst du es mit der Rute, wird es nicht zu sterben brauchen.

Weer de tucht van den jongen niet; als gij hem met de roede zult slaan, zal hij niet sterven.

14 Du wirst es mit der Rute schlagen und dadurch sein Leben vor dem Totenreich bewahren. (Sheol h7585)

Gij zult hem met de roede slaan, en zijn ziel van de hel redden. (Sheol h7585)

15 Mein Sohn, wenn dein Herz weise wird, so wird das auch für mich eine herzliche Freude sein;

Mijn zoon! zo uw hart wijs is, mijn hart zal blijde zijn, ja, ik.

16 und mein Innerstes wird frohlocken, wenn deine Lippen reden, was recht ist.

En mijn nieren zullen van vreugde opspringen, als uw lippen billijkheden spreken zullen.

17 Dein Herz ereifere sich nicht bezüglich der Sünder, wohl aber bezüglich der Furcht des HERRN allezeit:

Uw hart zij niet nijdig over de zondaren; maar zijt te allen dage in de vreze des HEEREN.

18 denn es gibt (für dich) sicherlich noch eine Zukunft, und deine Hoffnung wird nicht zuschanden werden.

Want zekerlijk, er is een beloning; en uw verwachting zal niet afgesneden worden.

19 Höre du zu, mein Sohn, damit du weise wirst, und laß dein Herz geradeaus den rechten Weg gehen!

Hoor gij, mijn zoon! en word wijs, en richt uw hart op den weg.

20 Gehöre nicht zu den Trunkenbolden, noch zu denen, die im Fleischgenuß schwelgen!

Zijt niet onder de wijnzuipers, noch onder de vleesvreters;

21 Denn Säufer und Schlemmer verarmen, und Schläfrigkeit gibt Lumpen zur Kleidung.

Want een zuiper en vraat zal arm worden; en de sluimering doet verscheurde klederen dragen.

22 Gehorche deinem Vater, der dir das Leben gegeben hat, und verachte deine Mutter nicht, wenn sie alt geworden ist!

Hoor naar uw vader, die u gewonnen heeft; en veracht uw moeder niet, als zij oud geworden is.

23 Kaufe dir Wahrheit und verkaufe sie nicht wieder, Weisheit und Zucht und Einsicht.

Koop de waarheid, en verkoop ze niet, mitsgaders wijsheid, en tucht, en verstand.

24 Laut frohlockt der Vater eines frommen (Sohnes); und die ein verständiges Kind geboren hat, darf sich seiner freuen.

De vader des rechtvaardigen zal zich zeer verheugen; en die een wijzen zoon gewint, zal zich over hem verblijden.

25 Mögen dein Vater und deine Mutter solche Freude haben und sie, die dir das Leben gegeben haben, (über dich) frohlocken!

Laat uw vader zich verblijden, ook uw moeder; en laat haar zich verheugen, die u gebaard heeft.

26 Gib mir, mein Sohn, dein Herz und laß deinen Augen meine Wege wohlgefallen!

Mijn zoon! geef mij uw hart, en laat uw ogen mijn wegen bewaren.

27 Denn eine tiefe Grube ist die Lustdirne und ein enger Brunnen die Buhlerin.

Want een hoer is een diepe gracht, en een vreemde vrouw is een enge put.

28 Überdies liegt sie auf der Lauer wie ein Räuber und vermehrt die (Zahl der) Treulosen unter den Menschen.

Ook loert zij als een rover; en zij vermenigvuldigt de trouwelozen onder de mensen.

29 Bei wem findet sich Ach? Bei wem Wehe? Bei wem Händel? Bei wem Klagen? Bei wem Wunden ohne Ursache? Bei wem trübe Augen?

Bij wien is wee? bij wien och arme? bij wien gekijf? bij wien het beklag? bij wien wonden zonder oorzaak? bij wien de roodheid der ogen?

30 Bei denen, die noch spät beim Wein sitzen, die da einkehren, um den Mischtrank zu prüfen.

Bij degenen, die bij den wijn vertoeven; bij degenen, die komen om gemengden drank na te zoeken.

31 Sieh den Wein nicht an, wie er rötlich schimmert, wie hell er im Becher funkelt und so sanft hinuntergleitet!

Zie den wijn niet aan, als hij zich rood vertoont, als hij in den beker zijn verve geeft, als hij recht opgaat;

32 Aber hinterher beißt er wie eine Schlange und spritzt Gift wie eine Otter.

In zijn einde zal hij als een slang bijten, en steken als een adder.

33 Deine Augen werden seltsame Dinge sehen, und dein Herz wird verkehrtes Zeug reden;

Uw ogen zullen naar vreemde vrouwen zien, en uw hart zal verkeerdheden spreken.

34 und du wirst sein wie einer, der tief unten im Meer liegt, und wie einer, der oben im Mastkorb liegt.

En gij zult zijn, gelijk een, die in het hart van de zee slaapt; en gelijk een, die in het opperste van den mast slaapt.

35 »Man hat mich geschlagen, aber es hat mir nicht weh getan; man hat mich geprügelt, aber ich habe nichts davon gefühlt. Wann werde ich aufwachen? Dann will ich es wieder so machen, will ihn aufs neue aufsuchen.«

Men heeft mij geslagen, zult gij zeggen, ik ben niet ziek geweest; men heeft mij gebeukt, ik heb het niet gevoeld; wanneer zal ik opwaken? Ik zal hem nog meer zoeken!