Sprueche 20

1 Der Wein ist ein Spötter, der Rauschtrank ein Lärmmacher, und keiner, der von ihm taumelt, ist weise. –

De wijn is een spotter, de drank luidruchtig; Onwijs is hij, die zich eraan te buiten gaat.

2 Des Königs Drohen ist wie das Knurren eines Löwen; wer ihn zum Zorn reizt, frevelt gegen sein Leben. –

Een toornig koning brult als een leeuw; Wie hem prikkelt, vergrijpt zich aan zichzelf.

3 Ehrenvoll ist es für den Mann, vom Streit fernzubleiben; jeder Narr aber fängt Händel an. –

Het is een eer voor den mens, buiten twisten te blijven; Alleen dwazen zoeken ruzie.

4 Mit Eintritt des Herbstes mag der Faule nicht pflügen; wenn er dann in der Erntezeit (nach Früchten) verlangt, so ist nichts da. –

Als een luiaard in de herfst niet wil ploegen, Zoekt hij in de oogsttijd tevergeefs.

5 Ein tiefes Wasser sind die Pläne im Herzen eines Menschen, aber ein kluger Mann weiß sie doch zu schöpfen. –

Diep water is het, wat iemand bij zichzelf overlegt; Maar een verstandig mens weet het te putten.

6 Viele Menschen werden gütige Leute genannt, aber einen wirklich treuen Mann – wer findet den? –

Velen worden vriendelijke mensen genoemd; Waar vindt men echter iemand, die betrouwbaar is?

7 Wer in seiner Unsträflichkeit als gerechter Mann wandelt: wohl seinen Kindern nach ihm! –

Een deugdzaam mens, die onberispelijk wandelt: Ook na zijn dood gaat het zijn kinderen goed.

8 Ein König, der auf dem Richterstuhl sitzt, macht, mit seinen Augen sichtend, alles Böse ausfindig. –

De koning, die op zijn rechterstoel zit, Zift met zijn ogen al wat slecht is.

9 Wer darf sagen: »Ich habe mein Herz unbefleckt erhalten, ich bin rein von Sünde geblieben«? –

Wie kan zeggen: Ik heb mijn hart rein gehouden, Ik ben vrij van zonde?

10 Zweierlei Gewicht und zweierlei Maß, die sind alle beide dem HERRN ein Greuel. –

Tweeërlei gewicht en tweeërlei maat: Jahweh heeft van beide een afschuw.

11 Schon ein Kind gibt durch sein Tun zu erkennen, ob seine Sinnesart lauter und aufrichtig ist. –

Zelfs uit het gedrag van een kind kan men opmaken, Of zijn daden zuiver zijn en oprecht.

12 Ein hörendes Ohr und ein sehendes Auge, die hat der HERR alle beide geschaffen. –

Een oor dat hoort, en een oog dat ziet: Jahweh heeft ze beide gemaakt.

13 Liebe den Schlaf nicht, sonst verarmst du; halte die Augen offen, so wirst du satt zu essen haben. –

Wees niet verzot op slapen, anders wordt ge arm; Houd uw ogen open, en ge krijgt eten genoeg.

14 »Schlecht, schlecht!« sagt der Käufer; wenn er aber weggeht, dann lacht er sich ins Fäustchen. –

Slecht! Slecht! klaagt de koper; Maar als hij is weggegaan, gaat hij er groot op

15 Mögen auch Gold und Korallen in Fülle vorhanden sein: das kostbarste Gerät sind doch einsichtsvolle Lippen. –

Er is goud, er zijn veel juwelen, Maar het kostbaarst bezit zijn verstandige lippen.

16 Nimm ihm seinen Rock, denn er hat für einen andern gebürgt; um fremder Leute willen pfände ihn aus. –

Ontneem hem zijn kleed, want hij bleef borg voor een ander; Eis een pand van hem, terwille van vreemden.

17 Süß schmeckt dem Menschen das durch Betrug erworbene Brot, hinterdrein aber hat er den Mund voll Kies. –

Gestolen brood smaakt iemand wel goed, Maar achteraf heeft hij een mond vol zand.

18 Pläne kommen durch Beratschlagung zustande; darum führe Krieg (nur) mit kluger Überlegung. –

Alleen door beraad komen plannen ten uitvoer; Voer dus de strijd met beleid.

19 Geheimnisse verrät, wer als Verleumder umhergeht; darum laß dich nicht ein mit einem, der seine Lippen aufsperrt. –

Wie altijd maar babbelt, verraadt licht een geheim; Bemoei u dus niet met een praatvaar.

20 Wer seinem Vater und seiner Mutter flucht, dessen Leuchte wird zur Zeit tiefster Finsternis erlöschen. –

Als iemand zijn vader en moeder vervloekt, Gaat zijn lamp uit, wanneer de duisternis intreedt.

21 Ein Besitz, den man mit Überstürzung gleich im Anfang erlangt hat, wird schließlich ungesegnet sein. –

Een bezit, te spoedig verkregen, Brengt tenslotte geen zegen.

22 Sage nicht: »Ich will das Böse vergelten!« Harre auf den HERRN, so wird er dir helfen. –

Zeg niet: Ik zal u het kwaad vergelden! Vertrouw op Jahweh; Hij zal u helpen.

23 Zweierlei Gewichtsteine sind dem HERRN ein Greuel, und falsche Waage ist ein übel Ding. –

Tweeërlei gewicht is een gruwel voor Jahweh, Een valse weegschaal is kwaad.

24 Vom HERRN hängen die Schritte eines jeden ab; der Mensch aber – was versteht der von seinem Wege? –

Door Jahweh zijn de schreden der mensen bepaald; Hoe zou ook de mens zijn weg kunnen zien?

25 Ein Fallstrick ist es für den Menschen, unbesonnen auszusprechen: »Geweiht!« und erst nach dem Geloben zu überlegen. –

In de val loopt hij, die ijlings "Heilig" roept En eerst ná zijn geloften overlegt.

26 Ein weiser König macht die Frevler ausfindig und läßt den Dreschwagen über sie hingehen. –

Een wijs koning zift de bozen uit, En laat het rad over hen heengaan.

27 Eine vom HERRN verliehene Leuchte ist der Geist des Menschen: er durchforscht alle Kammern des Leibes. –

Jahweh slaat de geest der mensen gade En doorzoekt alle schuilhoeken der ziel.

28 Liebe und Treue beschirmen den König, und durch Liebe stützt er seinen Thron. –

Liefde en trouw beschermen den koning, Op rechtvaardigheid stut hij zijn troon.

29 Der Jünglinge Ruhm ist ihre Kraft, und der Greise Schmuck ist das graue Haar. –

Het sieraad der jongemannen is hun kracht, Grijze haren zijn de pronk van de ouderdom.

30 Blutige Striemen scheuern das Böse weg, und Schläge säubern die Kammern des Leibes.

Bloedige striemen polijsten het hart, Slagen de schuilhoeken der ziel.