Sprueche 15

1 Eine sanfte Antwort beschwichtigt den Grimm, aber ein kränkendes Wort ruft Zorn hervor. –

Odpowiedź łagodna uśmierza gniew; ale słowa przykre wzruszają popędliwość.

2 Die Zunge der Weisen träufelt Erkenntnis (aus), aber der Mund der Toren sprudelt Dummheit hervor. –

Język mądrych zdobi umiejętność; ale usta głupich wywierają głupstwo.

3 An jedem Orte sind die Augen des HERRN, sie schauen auf die Bösen und auf die Guten. –

Na każdem miejscu oczy Pańskie upatrują złe i dobre.

4 Sanftheit der Zunge ist ein Baum des Lebens, aber Verkehrtheit an ihr schlägt dem Herzen Wunden. –

Zdrowy język jest drzewo żywota; ale przewrotność z niego jest jako zdruzgotanie od wiatru.

5 Ein Tor verschmäht die Zucht seines Vaters; wer aber Zurechtweisung annimmt, wird klug. –

Głupi gardzi karaniem ojca swego; ale kto przyjmuje napomnienie, stanie się ostrożnym.

6 Das Haus des Gerechten ist eine große Schatzkammer, aber im Einkommen des Gottlosen herrscht Zerrüttung. –

W domu sprawiedliwego jest dostatek wielki; ale w dochodach niepobożnego zamięszanie.

7 Die Lippen der Weisen streuen Erkenntnis aus, aber der Toren Sinn ist verkehrt gerichtet. –

Wargi mądrych sieją umiejętność; ale serce głupich nie tak.

8 Das Opfer der Gottlosen ist dem HERRN ein Greuel, aber das Gebet der Aufrichtigen ist ihm wohlgefällig. –

Ofiara niepobożnych jest obrzydliwością Panu; ale modlitwa szczerych podoba mu się.

9 Der Wandel des Gottlosen ist dem HERRN ein Greuel; wer aber der Gerechtigkeit nachjagt, den hat er lieb. –

Obrzydliwością Panu jest droga bezbożnego, ale tego, co idzie za sprawiedliwością, miłuje.

10 Schwere Züchtigung erwartet den, der den rechten Weg verläßt; wer Zurechtweisung verschmäht, wird sterben. –

Karanie srogie należy temu, co opuszcza drogę; a kto ma w nienawiści karność, umrze.

11 Unterwelt und Abgrund liegen offen vor dem HERRN: um wieviel mehr die Herzen der Menschenkinder! – (Sheol h7585)

Piekło i zatracenie są przed Panem; jakoż daleko więcej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)

12 Der Spötter hat es nicht gern, daß man ihn zurechtweist; (darum) mag er sich nicht zu den Weisen gesellen. –

Naśmiewca nie miłuje tego, który go karze, ani do mądrych przychodzi.

13 Ein fröhliches Herz macht das Angesicht heiter, aber bei Bekümmernis des Herzens ist der Mut gebrochen. –

Serce wesołe uwesela twarz; ale dla żałości serca duch strapiony bywa.

14 Das Herz des Verständigen trachtet nach Erkenntnis, aber der Mund der Toren geht auf Dummheit aus. –

Serce rozumne szuka umiejętności; ale usta głupich karmią się głupstwem

15 Alle Lebenstage sind für den Unglücklichen trübselig, aber ein wohlgemuter Sinn ist wie ein beständiges Festmahl. –

Wszystkie dni ubogiego są złe; ale kto jest wesołego serca, ma gody ustawiczne.

16 Besser wenig (Habe) bei Gottesfurcht, als reiche Schätze und Unruhe dabei. –

Lepsza jest trocha w bojaźni Pańskiej, niżeli skarb wielki z kłopotem.

17 Besser ein Gericht Gemüse und Liebe dabei, als ein gemästeter Ochs und Haß dabei. –

Lepszy jest pokarm z jarzyny, gdzie jest miłość, niżeli z karmnego wołu, gdzie jest nienawiść.

18 Ein zornmütiger Mensch ruft Streit hervor, aber ein langmütiger beschwichtigt den Hader. –

Mąż gniewliwy wszczyna swary; ale nierychły do gniewu uśmierza zwady.

19 Der Weg des Faulen ist wie mit Dornen verzäunt, aber der Pfad der Fleißigen ist ebene Bahn. –

Droga leniwego jest jako płot cierniowy, ale ścieszka szczerych jest równa.

20 Ein weiser Sohn ist seines Vaters Freude, aber ein törichter Mensch verachtet seine Mutter. –

Syn mądry uwesela ojca; ale głupi człowiek lekce waży matkę swoję.

21 Die Torheit ist dem Unverständigen eine Freude, ein verständiger Mensch aber geht seinen Weg geradeaus. –

Głupstwo jest weselem głupiemu, ale człowiek roztropny prostuje drogę swoję.

22 Wo keine Beratung stattfindet, da mißlingen die Pläne; wo aber viele Ratgeber sind, da kommen sie zustande. –

Gdzie niemasz rady, rozsypują się myśli; ale w mnóstwie radców ostoją się.

23 Freude hat jeder an der (treffenden) Antwort seines Mundes, und ein Wort zu rechter Zeit – wie wertvoll ist das! –

Weseli się człowiek z odpowiedzi ust swoich: bo słowo według czasu wyrzeczone, o jako jest dobre!

24 Der Weg des Lebens geht für den Einsichtigen aufwärts, damit er dem Totenreich drunten fernbleibe. – (Sheol h7585)

Drogę żywota rozumny ma ku górze, aby się uchronił piekła głębokiego. (Sheol h7585)

25 Das Haus der Hochmütigen reißt der HERR nieder, aber die Grenze der Witwe legt er fest. –

Pan wywróci dom pysznych; ale wdowy granicę utwierdzi.

26 Boshafte Anschläge sind dem HERRN ein Greuel, aber leutselige Worte sind (ihm) rein. –

Myśli złego są obrzydliwością Panu! ale powieści czystych są przyjemne.

27 Wer unrechtmäßigen Gewinn macht, zerrüttet sein (eigenes) Haus; wer aber Bestechungsgeschenke haßt, wird leben. –

Kto chciwie naśladuje łakomstwa, zamięszanie czyni w domu swoim; ale kto ma w nienawiści dary, będzie żył.

28 Das Herz des Gerechten überlegt, um eine Antwort zu geben; aber der Mund der Gottlosen sprudelt Bosheiten hervor. –

Serce sprawiedliwego przemyśliwa, co ma mówić; ale usta niepobożnych wywierają złe rzeczy.

29 Von den Gottlosen bleibt der HERR fern, aber das Gebet der Gerechten vernimmt er. –

Dalekim jest Pan od niepobożnych; ale modlitwę sprawiedliwych wysłuchiwa.

30 Ein freundlicher Blick erfreut das Herz; eine gute Botschaft erquickt Mark und Bein. –

Światłość oczów uwesela serce, a wieść dobra tuczy kości.

31 Ein Ohr, das auf heilsame Zurechtweisung hört, weilt gern im Kreise der Weisen. –

Ucho, które słucha karności żywota, w pośrodku mądrych mieszkać będzie.

32 Wer Unterweisung verschmäht, mißachtet (das Heil) seiner Seele; wer aber auf Zurechtweisung hört, erwirbt sich Einsicht. –

Kto uchodzi ćwiczenia, zaniedbywa duszy swojej; ale kto przyjmuje karanie, ma rozum.

33 Die Furcht des HERRN ist Unterweisung zur Weisheit, und vor der Ehre geht die Demut her.

Bojaźń Pańska jest ćwiczenie się w mądrości, a sławę uprzedza poniżenie.