Sprueche 15

1 Eine sanfte Antwort beschwichtigt den Grimm, aber ein kränkendes Wort ruft Zorn hervor. –

Een vriendelijk antwoord ontwapent de toorn, Een krenkend gezegde jaagt de woede op.

2 Die Zunge der Weisen träufelt Erkenntnis (aus), aber der Mund der Toren sprudelt Dummheit hervor. –

De tong der wijzen druipt van wijsheid, De mond der dommen stort dwaasheid uit.

3 An jedem Orte sind die Augen des HERRN, sie schauen auf die Bösen und auf die Guten. –

Jahweh’s ogen waren overal rond, Nauwkeurig lettend op slechten en goeden.

4 Sanftheit der Zunge ist ein Baum des Lebens, aber Verkehrtheit an ihr schlägt dem Herzen Wunden. –

Rustige taal is een boom des levens, Heftige woorden wonden de ziel.

5 Ein Tor verschmäht die Zucht seines Vaters; wer aber Zurechtweisung annimmt, wird klug. –

Een dwaas slaat het vermaan van zijn vader in de wind; Verstandig hij, die op een waarschuwing let.

6 Das Haus des Gerechten ist eine große Schatzkammer, aber im Einkommen des Gottlosen herrscht Zerrüttung. –

In het huis van den rechtvaardige heerst grote welvaart, Maar het gewin der zondaars gaat teloor.

7 Die Lippen der Weisen streuen Erkenntnis aus, aber der Toren Sinn ist verkehrt gerichtet. –

De lippen der wijzen verspreiden de kennis, Het hart der dwazen doet het niet.

8 Das Opfer der Gottlosen ist dem HERRN ein Greuel, aber das Gebet der Aufrichtigen ist ihm wohlgefällig. –

Jahweh heeft een afschuw van het offer der bozen, Maar welbehagen in het gebed der rechtvaardigen.

9 Der Wandel des Gottlosen ist dem HERRN ein Greuel; wer aber der Gerechtigkeit nachjagt, den hat er lieb. –

Jahweh verafschuwt de weg van een boosdoener; Hij houdt van hem, die naar rechtvaardigheid streeft.

10 Schwere Züchtigung erwartet den, der den rechten Weg verläßt; wer Zurechtweisung verschmäht, wird sterben. –

Strenge straf wacht hem, die het rechte pad verlaat; Wie niets van bestraffing wil weten, zal sterven.

11 Unterwelt und Abgrund liegen offen vor dem HERRN: um wieviel mehr die Herzen der Menschenkinder! – (Sheol h7585)

Onderwereld en dodenrijk liggen open voor Jahweh, Hoeveel te meer de harten van de kinderen der mensen! (Sheol h7585)

12 Der Spötter hat es nicht gern, daß man ihn zurechtweist; (darum) mag er sich nicht zu den Weisen gesellen. –

De spotter houdt er niet van, dat men hem vermaant; Daarom gaat hij niet met wijzen om.

13 Ein fröhliches Herz macht das Angesicht heiter, aber bei Bekümmernis des Herzens ist der Mut gebrochen. –

Een vrolijk hart maakt een blij gezicht, Verdriet in het hart slaat de geest terneer.

14 Das Herz des Verständigen trachtet nach Erkenntnis, aber der Mund der Toren geht auf Dummheit aus. –

Een verstandig hart streeft naar kennis, De mond der dommen vermeit zich in dwaasheid.

15 Alle Lebenstage sind für den Unglücklichen trübselig, aber ein wohlgemuter Sinn ist wie ein beständiges Festmahl. –

Een neerslachtig mens heeft steeds kwade dagen, Voor een blijmoedig karakter is het altijd feest.

16 Besser wenig (Habe) bei Gottesfurcht, als reiche Schätze und Unruhe dabei. –

Beter weinig te bezitten en Jahweh te vrezen, Dan vele schatten met wroeging erbij.

17 Besser ein Gericht Gemüse und Liebe dabei, als ein gemästeter Ochs und Haß dabei. –

Beter een schoteltje groente, waar liefde heerst, Dan een gemeste stier met haat erbij.

18 Ein zornmütiger Mensch ruft Streit hervor, aber ein langmütiger beschwichtigt den Hader. –

Een driftkop stookt ruzie, Een lankmoedig mens bedaart de twist.

19 Der Weg des Faulen ist wie mit Dornen verzäunt, aber der Pfad der Fleißigen ist ebene Bahn. –

De weg van een luiaard is als een doornheg, Het pad der vlijtigen is gebaand.

20 Ein weiser Sohn ist seines Vaters Freude, aber ein törichter Mensch verachtet seine Mutter. –

Een verstandig kind is een vreugde voor zijn vader, Een dwaas mens minacht zijn moeder.

21 Die Torheit ist dem Unverständigen eine Freude, ein verständiger Mensch aber geht seinen Weg geradeaus. –

In dwaasheid vindt een onverstandig mens zijn genoegen, Een man van inzicht houdt de rechte weg.

22 Wo keine Beratung stattfindet, da mißlingen die Pläne; wo aber viele Ratgeber sind, da kommen sie zustande. –

Bij gebrek aan overleg mislukken de plannen, Na rijp beraad komen ze tot stand.

23 Freude hat jeder an der (treffenden) Antwort seines Mundes, und ein Wort zu rechter Zeit – wie wertvoll ist das! –

Men kan plezier hebben in zijn eigen antwoord; Maar hoe treffend is een woord, dat van pas komt!

24 Der Weg des Lebens geht für den Einsichtigen aufwärts, damit er dem Totenreich drunten fernbleibe. – (Sheol h7585)

De wijze gaat de weg des levens omhoog, Hij wil het dodenrijk beneden ontwijken. (Sheol h7585)

25 Das Haus der Hochmütigen reißt der HERR nieder, aber die Grenze der Witwe legt er fest. –

Jahweh haalt het huis der hoogmoedigen neer, Maar zet de grenspaal van een weduwe vast.

26 Boshafte Anschläge sind dem HERRN ein Greuel, aber leutselige Worte sind (ihm) rein. –

Jahweh heeft een afschuw van snode plannen, Maar vriendelijke woorden zijn Hem rein.

27 Wer unrechtmäßigen Gewinn macht, zerrüttet sein (eigenes) Haus; wer aber Bestechungsgeschenke haßt, wird leben. –

Wie oneerlijke winst maakt, schaadt zijn eigen huis; Maar wie van omkoperij niets moet hebben, blijft leven.

28 Das Herz des Gerechten überlegt, um eine Antwort zu geben; aber der Mund der Gottlosen sprudelt Bosheiten hervor. –

Een rechtvaardig mens overweegt wat hij zegt, De mond der bozen stort onheil uit.

29 Von den Gottlosen bleibt der HERR fern, aber das Gebet der Gerechten vernimmt er. –

Jahweh is verre van de zondaars, Maar Hij hoort het gebed der rechtvaardigen.

30 Ein freundlicher Blick erfreut das Herz; eine gute Botschaft erquickt Mark und Bein. –

Stralende ogen verblijden het hart, Een goede tijding verkwikt het gebeente.

31 Ein Ohr, das auf heilsame Zurechtweisung hört, weilt gern im Kreise der Weisen. –

Wie naar heilzame vermaning luistert, Woont in de kring der wijzen.

32 Wer Unterweisung verschmäht, mißachtet (das Heil) seiner Seele; wer aber auf Zurechtweisung hört, erwirbt sich Einsicht. –

Wie de tucht niet telt, telt zich zelven niet; Wie naar vermaning luistert, krijgt inzicht.

33 Die Furcht des HERRN ist Unterweisung zur Weisheit, und vor der Ehre geht die Demut her.

Het ontzag voor Jahweh voedt op tot wijsheid, Aan de eer gaat ootmoed vooraf.