Sprueche 6

1 Mein Kind, wirst du Bürge für deinen Nächsten und hast deine Hand bei einem Fremden verhaftet,

Mijn zoon, als ge voor een ander borg zijt gebleven, Uw handslag hebt gegeven ten bate van een vreemde,

2 so bist du verknüpft durch die Rede deines Mundes und gefangen mit den Reden deines Mundes.

Verstrikt zijt geraakt in uw eigen woorden, In uw eigen beloften gevangen:

3 So tue doch, mein Kind, also und errette dich, denn du bist deinem Nächsten in die Hände gekommen: eile, dränge und treibe deinen Nächsten.

Doe dan, mijn zoon, wat ik zeg, en red u eruit; Want ge zijt in de macht van uw naaste! Ga heen zonder talmen, Dring aan bij uw naaste;

4 Laß deine Augen nicht schlafen, noch deinen Augenlider schlummern.

Gun uw ogen geen rust, Uw wimpers geen slaap;

5 Errette dich wie ein Reh von der Hand und wie eine Vogel aus der Hand des Voglers.

Ruk u los als een gazelle uit de strik, Als een vogel uit de hand van den vogelaar.

6 Gehe hin zur Ameise, du Fauler; siehe ihre Weise an und lerne!

Luiaard, ga kijken naar de mier; Zie, hoe ze zwoegt, en word wijs!

7 Ob sie wohl keinen Fürsten noch Hauptmann noch Herrn hat,

Al heeft ze geen leider, Geen opzichter, geen heerser,

8 bereitet sie doch ihr Brot im Sommer und sammelt ihre Speise in der Ernte.

Toch zorgt ze in de zomer voor haar spijs, Zoekt ze in de oogsttijd haar voedsel bijeen.

9 Wie lange liegst du, Fauler? Wann willst du aufstehen von deinem Schlaf?

Luiaard, hoe lang blijft ge liggen, Wanneer zult ge ontwaken uit uw slaap?

10 Ja, schlafe noch ein wenig, schlummere ein wenig, schlage die Hände ineinander ein wenig, daß du schlafest,

Nog even slapen, nog even soezen, Nog even in bed de handen over elkaar:

11 so wird dich die Armut übereilen wie ein Fußgänger und der Mangel wie ein gewappneter Mann.

En de armoe overvalt u als een zwerver, Het gebrek als een rover!

12 Ein heilloser Mensch, ein schädlicher Mann geht mit verstelltem Munde,

Een nietsnut is het, een booswicht, Die omgaat met bedrieglijke taal;

13 winkt mit Augen, deutet mit Füßen, zeigt mit Fingern,

Die met de ogen knipt, met de voeten wenkt, En tekens geeft met de vingers;

14 trachtet allezeit Böses und Verkehrtes in seinem Herzen und richtet Hader an.

Die boze plannen smeedt in zijn hart, Steeds kwaad beraamt en ruzie zoekt!

15 Darum wird ihm plötzlich sein Verderben kommen, und er wird schnell zerbrochen werden, da keine Hilfe dasein wird.

Daarom zal hem de tegenspoed plotseling treffen, Zal hij met één slag bezwijken, zonder kans op herstel.

16 Diese sechs Stücke haßt der HERR, und am siebenten hat er einen Greuel:

Zes dingen zijn er die Jahweh haat, Van zeven heeft hij een afschuw:

17 hohe Augen, falsche Zunge, Hände, die unschuldig Blut vergießen,

Van brutale ogen; van een valse tong; Van handen, die onschuldig bloed vergieten;

18 Herz, das mit böser Tücke umgeht, Füße, die behend sind, Schaden zu tun,

Van een hart, dat boze plannen beraamt; Van voeten, die ten kwade spoeden;

19 falscher Zeuge, der frech Lügen redet und wer Hader zwischen Brüdern anrichtet.

Van een valsen getuige, die leugens verspreidt; Van iemand, die broedertwist stookt.

20 Mein Kind, bewahre die Gebote deines Vaters und laß nicht fahren das Gesetz deiner Mutter.

Mijn zoon, onderhoud het gebod van uw vader, Sla niet in de wind wat uw moeder u leerde;

21 Binde sie zusammen auf dein Herz allewege und hänge sie an deinen Hals,

Prent het voor altijd in uw hart, Wind het als een snoer om uw hals.

22 wenn du gehst, daß sie dich geleiten; wenn du dich legst, daß sie dich bewahren; wenn du aufwachst, daß sie zu dir sprechen.

Als ge wandelt, moge het u geleiden, Over u waken, als ge slaapt, Tot u spreken, wanneer ge ontwaakt.

23 Denn das Gebot ist eine Leuchte und das Gesetz ein Licht, und die Strafe der Zucht ist ein Weg des Lebens,

Want het gebod is een lamp, Het onderricht een licht, De straffe tucht een weg ten leven.

24 auf daß du bewahrt werdest vor dem bösen Weibe, vor der glatten Zunge der Fremden.

Het zal u behoeden voor de vrouw van een ander, Voor de gladde tong van een vreemde.

25 Laß dich ihre Schöne nicht gelüsten in deinem Herzen und verfange dich nicht an ihren Augenlidern.

Zet uw hart niet op haar schoonheid, Laat ze u niet met haar wimpers verleiden;

26 Denn eine Hure bringt einen ums Brot; aber eines andern Weib fängt das edle Leben.

Want de prijs van een deerne is een stuk brood, Maar de getrouwde vrouw maakt jacht op een kostelijk leven

27 Kann auch jemand ein Feuer im Busen behalten, daß seine Kleider nicht brennen?

Kan iemand soms vuur in zijn voorschoot nemen, Zonder dat hij zijn kleren schroeit;

28 Wie sollte jemand auf Kohlen gehen, daß seine Füße nicht verbrannt würden?

Of kan hij op gloeiende kolen lopen, Zonder dat hij zijn voeten brandt?

29 Also gehet's dem, der zu seines Nächsten Weib geht; es bleibt keiner ungestraft, der sie berührt.

Zo vergaat het hem, die zich afgeeft met de vrouw van een ander: Niemand die haar aanraakt, komt er straffeloos van af.

30 Es ist einem Diebe nicht so große Schmach, ob er stiehlt, seine Seele zu sättigen, weil ihn hungert;

Men veracht geen dief, zo hij enkel steelt, Om zijn maag te vullen, als hij honger heeft;

31 und ob er ergriffen wird, gibt er's siebenfältig wieder und legt dar alles Gut in seinem Hause.

Toch moet hij, eenmaal betrapt, zevenvoudig vergoeden, Alles geven wat hij in huis heeft.

32 Aber wer mit einem Weibe die Ehe bricht, der ist ein Narr; der bringt sein Leben ins Verderben.

Kortzichtig de man, die overspel pleegt met een vrouw: Wie zijn eigen ondergang wil, moet zo iets niet doen;

33 Dazu trifft ihn Plage und Schande, und seine Schande wird nicht ausgetilgt.

Schade en schande zal zo iemand belopen, Zijn slechte naam raakt hij nimmer meer kwijt.

34 Denn der Grimm des Mannes eifert, und schont nicht zur Zeit der Rache

Want de jaloezie van den man wekt de woede bij hem op, En op de dag van de wraak zal hij niemand ontzien;

35 und sieht keine Person an, die da versöhne, und nimmt's nicht an, ob du viel schenken wolltest.

Dan slaat hij op losgeld geen acht, Hij wil het niet, al biedt ge hem nog zo veel!