Sprueche 1
1 Dies sind die Sprüche Salomos, des Königs in Israel, des Sohnes Davids,
Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
2 zu lernen Weisheit und Zucht, Verstand
Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
3 Klugheit, Gerechtigkeit, Recht und Schlecht;
Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
4 daß die Unverständigen klug und die Jünglinge vernünftig und vorsichtig werden.
Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
5 Wer weise ist der hört zu und bessert sich; wer verständig ist, der läßt sich raten,
Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
6 daß er verstehe die Sprüche und ihre Deutung, die Lehre der Weisen und ihre Beispiele.
Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
7 Des HERRN Furcht ist Anfang der Erkenntnis. Die Ruchlosen verachten Weisheit und Zucht.
La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
8 Mein Kind, gehorche der Zucht deines Vaters und verlaß nicht das Gebot deiner Mutter.
Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
9 Denn solches ist ein schöner Schmuck deinem Haupt und eine Kette an deinem Hals.
Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
10 Mein Kind, wenn dich die bösen Buben locken, so folge nicht.
Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
11 Wenn sie sagen: “Gehe mit uns! wir wollen auf Blut lauern und den Unschuldigen ohne Ursache nachstellen;
Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
12 wir wollen sie lebendig verschlingen wie die Hölle und die Frommen wie die, so hinunter in die Grube fahren; (Sheol h7585)
Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon; (Sheol h7585)
13 wir wollen großes Gut finden; wir wollen unsre Häuser mit Raub füllen;
Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
14 wage es mit uns! es soll unser aller ein Beutel sein”:
Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
15 mein Kind, wandle den Weg nicht mit ihnen; wehre deinem Fuß vor ihrem Pfad.
Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
16 Denn ihr Füße laufen zum Bösen und eilen, Blut zu vergießen.
Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
17 Denn es ist vergeblich, das Netz auswerfen vor den Augen der Vögel.
Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
18 Sie aber lauern auf ihr eigen Blut und stellen sich selbst nach dem Leben.
Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
19 Also geht es allen, die nach Gewinn geizen, daß ihr Geiz ihnen das Leben nimmt.
Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
20 Die Weisheit klagt draußen und läßt sich hören auf den Gassen;
La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
21 sie ruft in dem Eingang des Tores, vorn unter dem Volk; sie redet ihre Worte in der Stadt:
Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
22 Wie lange wollt ihr Unverständigen unverständig sein und die Spötter Lust zu Spötterei und die Ruchlosen die Lehre hassen?
Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
23 Kehret euch zu meiner Strafe. Siehe, ich will euch heraussagen meinen Geist und euch meine Worte kundtun.
Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
24 Weil ich denn rufe, und ihr weigert euch, ich recke meine Hand aus, und niemand achtet darauf,
Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
25 und laßt fahren allen meinen Rat und wollt meine Strafe nicht:
Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
26 so will ich auch lachen in eurem Unglück und eurer spotten, wenn da kommt, was ihr fürchtet,
Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
27 wenn über euch kommt wie ein Sturm, was ihr fürchtet, und euer Unglück als ein Wetter, wenn über euch Angst und Not kommt.
Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
28 Dann werden sie nach mir rufen, aber ich werde nicht antworten; sie werden mich suchen, und nicht finden.
Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
29 Darum, daß sie haßten die Lehre und wollten des HERRN Furcht nicht haben,
Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
30 wollten meinen Rat nicht und lästerten alle meine Strafe:
Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
31 so sollen sie essen von den Früchten ihres Wesens und ihres Rats satt werden.
Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
32 Was die Unverständigen gelüstet, tötet sie, und der Ruchlosen Glück bringt sie um.
Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
33 Wer aber mir gehorcht, wird sicher bleiben und genug haben und kein Unglück fürchten.
Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
