Sprueche 30

1 Dies sind die Worte Agurs, des Sohns Jakes, Lehre und Rede des Mannes Leithiel, Leithiel und Uchal.

Vortoj de Agur, filo de Jake. Profeta parolo de tiu viro al Itiel, al Itiel kaj Ukal.

2 Denn ich bin der allernärrischste, und Menschenverstand ist nicht bei mir.

Mi estas la plej malklera homo, Kaj homan prudenton mi ne posedas.

3 Ich habe Weisheit nicht gelernet, und was heilig sei, weiß ich nicht.

Kaj mi ne lernis saĝon, Kaj pri la Sanktulo mi ne havas ekkonon.

4 Wer fähret hinauf gen Himmel und herab? Wer fasset den Wind in seine Hände? Wer bindet die Wasser in ein Kleid? Wer hat alle Enden der Welt gestellet? Wie heißt er und wie heißt sein Sohn? Weißt du das?

Kiu leviĝis en la ĉielon, kaj malleviĝis? Kiu kolektis la venton en siajn mankavojn? Kiu ligis la akvon en la veston? Kiu aranĝis ĉiujn limojn de la tero? Kia estas lia nomo? kaj kia estas la nomo de lia filo? Ĉu vi scias?

5 Alle Worte Gottes sind durchläutert und sind ein Schild denen, die auf ihn trauen.

Ĉiu diro de Dio estas pura; Li estas ŝildo por tiuj, kiuj Lin fidas.

6 Tue nichts zu seinen Worten, daß er dich nicht strafe, und werdest lügenhaftig erfunden.

Ne aldonu al Liaj vortoj, Por ke Li ne punu vin, kaj por ke vi ne aperu mensoganto.

7 Zweierlei bitte ich von dir, die wollest du mir nicht weigern, ehe denn ich sterbe;

Du aferojn mi petis de Vi; Ne rifuzu al mi, antaŭ ol mi mortos:

8 Abgötterei und Lügen laß ferne von mir sein; Armut und Reichtum gib mir nicht; laß mich aber mein bescheiden Teil Speise dahinnehmen.

Falsaĵon kaj mensogaĵon forigu de mi; Malriĉecon kaj riĉecon ne donu al mi; Nutru min per tiom da pano, kiom mi bezonas.

9 Ich möchte sonst, wo ich zu satt würde, verleugnen und sagen: Wer ist der HERR? Oder wo ich zu arm würde, möchte ich stehlen und mich an dem Namen meines Gottes vergreifen.

Ĉar alie mi eble trosatiĝus kaj neus, kaj dirus: Kiu estas la Eternulo? Aŭ eble mi malriĉiĝus kaj ŝtelus, Kaj malbonuzus la nomon de mia Dio.

10 Verrate den Knecht nicht gegen seinen HERRN; er möchte dir fluchen und du die Schuld tragen müssest.

Ne kalumniu sklavon antaŭ lia sinjoro, Por ke li ne malbenu vin kaj vi ne fariĝu kulpulo.

11 Es ist eine Art, die ihrem Vater flucht und ihre Mutter nicht segnet;

Estas generacio, kiu malbenas sian patron Kaj ne benas sian patrinon;

12 eine Art, die sich rein dünkt und ist doch von ihrem Kot nicht gewaschen;

Generacio, kiu estas pura en siaj okuloj Kaj tamen ne laviĝis de siaj malpuraĵoj;

13 eine Art, die ihre Augen hoch trägt und ihre Augenlider emporhält;

Generacio, kiu tiel alte tenas siajn okulojn Kaj tiel levas siajn palpebrojn;

14 eine Art, die Schwerter für Zähne hat, die mit ihren Backenzähnen frißt und verzehret die Elenden im Lande und die Armen unter den Leuten.

Generacio, kies dentoj estas glavoj kaj kies makzeloj estas tranĉiloj, Por formanĝi la malriĉulojn de la tero kaj la mizerulojn inter la homoj.

15 Die Igel hat zwo Töchter: Bring her, bring her! Drei Dinge sind nicht zu sättigen, und das vierte spricht nicht: Es ist genug:

Hirudo havas du filinojn, kiuj krias: Donu, donu; Ili tri neniam satiĝas. Kvar objektoj ne diras: Sufiĉe:

16 die Hölle, der Frauen verschlossene Mutter, die Erde wird nicht Wassers satt, und das Feuer spricht nicht: Es ist genug. (Sheol h7585)

Ŝeol; senfrukta ventro; la tero ne satiĝas de akvo; kaj la fajro ne diras: Sufiĉe. (Sheol h7585)

17 Ein Auge das den Vater verspottet und verachtet, der Mutter zu gehorchen, das müssen die Raben am Bach aushacken und die jungen Adler fressen.

Okulon, kiu mokas la patron Kaj malŝatas obeadon al la patrino, Elpikos korvoj ĉe la rivero kaj formanĝos aglidoj.

18 Drei Dinge sind mir zu wunderlich, und das vierte weiß ich nicht:

Tri aferoj estas nekompreneblaj por mi, Kaj kvaran mi ne scias:

19 des Adlers Weg im Himmel, der Schlangen Weg auf einem Felsen, des Schiffs Weg mitten im Meer und eines Mannes Weg an einer Magd.

La vojon de aglo en la aero; La vojon de serpento sur roko; La vojon de ŝipo meze de la maro; Kaj la vojon de viro ĉe virgulino.

20 Also ist auch der Weg der Ehebrecherin; die verschlinget und wischet ihr Maul und spricht: Ich habe kein Übels getan.

Tia estas la vojo de virino adultanta: Ŝi manĝas, viŝas la buŝon, Kaj diras: Mi faris nenian pekon.

21 Ein Land wird durch dreierlei unruhig, und das vierte mag es nicht ertragen:

Sub tri objektoj tremas la tero, Kaj kvar ĝi ne povas porti:

22 ein Knecht, wenn er König wird; ein Narr, wenn er zu satt ist;

Sklavon, kiam li fariĝis reĝo; Malsaĝulon, kiam li tro satiĝis de pano;

23 eine Feindselige, wenn sie geehelicht wird, und eine Magd, wenn sie ihrer Frauen Erbe wird.

Malamatan virinon, kiam ŝi edziniĝis, Kaj sklavinon, kiam ŝi elpelis sian sinjorinon.

24 Vier sind klein auf Erden und klüger denn die Weisen:

Kvar estas malgranduloj sur la tero, Kaj tamen ili estas tre saĝaj:

25 die Ameisen, ein schwach Volk, dennoch schaffen sie im Sommer ihre Speise;

La formikoj, popolo ne forta, Tamen ili en somero pretigas al si manĝaĵon;

26 Kaninchen, ein schwach Volk, dennoch legt es sein Haus in den Felsen;

La hirakoj, popolo senforta, Tamen ili faras siajn domojn en la roko;

27 Heuschrecken haben, keinen König, dennoch ziehen sie aus ganz mit Haufen;

La akridoj ne havas reĝon, Kaj tamen ili ĉiuj eliras en vicoj;

28 die Spinne wirkt mit ihren Händen und ist in der Könige Schlössern.

La lacerto kroĉiĝas per siaj manoj, Tamen ĝi estas en reĝaj palacoj.

29 Dreierlei haben einen feinen Gang, und das vierte gehet wohl:

Ekzistas tri, kiuj bone iras, Kaj kvar, kiuj marŝas bele:

30 Der Löwe, mächtig unter den Tieren, und kehrt nicht um vor jemand;

La leono, plej forta el la bestoj, Cedas al neniu;

31 ein Wind von guten Lenden; und ein Widder; und der König, wider den sich niemand darf legen.

Cervo kun bonaj lumboj; virkapro; Kaj reĝo, kiun neniu povas kontraŭstari.

32 Hast du genarret und zu hoch gefahren und Böses vorgehabt, so lege die Hand aufs Maul.

Se vi agis malsaĝe pro via fiereco, Kaj se vi intencis malbonon, Tiam metu la manon sur la buŝon.

33 Wenn man Milch stößt, so macht man Butter draus; und wer die Nase hart schneuzet, zwingt Blut heraus; und wer den Zorn reizet, zwingt Hader heraus.

Ĉar batado de lakto produktas buteron, Ekbato de nazo aperigas sangon, Kaj incitado de kolero kaŭzas malpacon.