Sprueche 20

1 Der Wein macht lose Leute und stark Getränk macht wild; wer dazu Lust hat, wird nimmer weise.

شراب انسان را به کارهای احمقانه وا می‌دارد و مشروب باعث عربده‌کشی می‌شود؛ چه نادانند کسانی که خود را اسیر مشروب می‌کنند.

2 Das Schrecken des Königs ist wie das Brüllen eines jungen Löwen; wer ihn erzürnet, der sündiget wider sein Leben.

غضب پادشاه همچون غرش شیر است. هر که خشم او را برانگیزاند جان خود را به خطر می‌اندازد.

3 Es ist dem Mann eine Ehre, vom Hader bleiben; aber die gerne hadern, sind allzumal Narren.

اجتناب از نزاع برای شخص، عزت می‌آورد. فقط اشخاص نادان نزاع به پا می‌کنند.

4 Um der Kälte willen will der Faule nicht pflügen; so muß er in der Ernte betteln und nichts kriegen.

آدم تنبل به موقع زمینش را شخم نمی‌زند، پس در هنگام برداشت محصول هر چه می‌گردد چیزی نمی‌یابد.

5 Der Rat im Herzen eines Mannes ist wie tiefe Wasser; aber ein Verständiger kann's merken, was er meinet.

پند نیکو در اعماق دل مشورت دهنده مانند آب در ته چاه است و شخص فهمیده آن را بیرون می‌کشد.

6 Viele Menschen werden fromm gerühmet; aber wer will finden einen, der rechtschaffen fromm sei?

بسیارند کسانی که ادعا می‌کنند خوب و باوفا هستند، ولی کیست که بتواند شخص واقعاً باوفایی پیدا کند؟

7 Ein Gerechter, der in seiner Frömmigkeit wandelt, des Kindern wird's wohlgehen nach ihm.

فرزندان شخص امین و درستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.

8 Ein König, der auf dem Stuhl sitzt zu richten, zerstreuet alles Arge mit seinen Augen.

پادشاهی که بر مسند قضاوت می‌نشیند به دقت جوانب امر را می‌سنجد و حق را از باطل تشخیص می‌دهد.

9 Wer kann sagen: Ich bin rein in meinem Herzen und lauter von meiner Sünde?

کیست که بتواند بگوید: «دل خود را پاک نگه داشته‌ام و از گناه مبرا هستم.»

10 Mancherlei Gewicht und Maß ist beides Greuel dem HERRN.

خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از وزنه‌ها و پیمانه‌های نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

11 Auch kennet man einen Knaben an seinem Wesen, ob er fromm und redlich werden will.

حتی کودک را می‌توان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه انجام می‌دهد پاک و درست است یا نه.

12 Ein hörend Ohr und sehend Auge, die macht beide der HERR.

گوش شنوا و چشم بینا، هر دو بخشش خداوند هستند.

13 Liebe den Schlaf nicht, daß du nicht arm werdest; laß deine Augen wacker sein, so wirst du Brots genug haben.

اگر خواب را دوست داشته باشی فقیر می‌شوی؛ پس بیدار بمان تا سیر شوی.

14 Böse, böse! spricht man, wenn man's hat; aber wenn's weg ist, so rühmet man es denn.

خریدار به جنس نگاه می‌کند و می‌گوید: «بد است!» اما بعد از خرید، از آن تعریف می‌کند.

15 Es ist Gold und viel Perlen; aber ein vernünftiger Mund ist ein edel Kleinod.

سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و نادرتر از جواهر است.

16 Nimm dem sein Kleid, der für einen anderen Bürge wird, und pfände ihn um des Unbekannten willen.

از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود گرو بگیر.

17 Das gestohlene Brot schmeckt jedermann wohl; aber hernach wird ihm der Mund voll Kieseling werden.

نانی که از راه کلاهبرداری به دست می‌آید لذیذ است، اما سرانجام کام را تلخ می‌کند.

18 Anschläge bestehen, wenn man sie mit Rat führet; und Krieg soll man mit Vernunft führen.

نقشه‌هایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.

19 Sei unverworren mit dem, der Heimlichkeit offenbart, und mit dem Verleumder und mit dem falschen Maul.

آدم سخن‌چین رازها را فاش می‌کند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.

20 Wer seinem Vater und seiner Mutter flucht, des Leuchte wird verlöschen mitten in Finsternis.

چراغ زندگی کسی که پدر و مادر خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.

21 Das Erbe, danach man zuerst sehr eilet, wird zuletzt nicht gesegnet sein.

مالی که آسان به دست آمده باشد برکتی نخواهد داشت.

22 Sprich nicht: Ich will Böses vergelten. Harre des HERRN, der wird dir helfen.

بدی را با بدی تلافی نکن، بلکه منتظر باش تا خداوند عمل کند.

23 Mancherlei Gewicht ist ein Greuel dem HERRN, und eine falsche Waage ist nicht gut.

خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از ترازو و سنگهای نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

24 Jedermanns Gänge kommen vom HERRN. Welcher Mensch verstehet seinen Weg?

خداوند راه زندگی ما را تعیین می‌کند، پس انسان چگونه می‌تواند بفهمد زندگی او به کجا ختم می‌شود؟

25 Es ist dem Menschen ein Strick, das Heilige lästern und danach Gelübde suchen.

هرگز نسنجیده قولی به خداوند نده، زیرا ممکن است گرفتار شوی.

26 Ein weiser König zerstreuet die Gottlosen und bringet das Rad über sie.

پادشاه دانا شریران را تشخیص می‌دهد و آنها را به شدت مجازات می‌کند.

27 Die Leuchte des HERRN ist des Menschen Odem; die gehet durchs ganze Herz.

وجدان انسان به منزلهٔ چراغ خداوند است که تمام انگیزه‌های پنهانی او را آشکار می‌سازد.

28 Fromm und wahrhaftig sein behüten den König, und sein Thron bestehet durch Frömmigkeit.

هرگاه پادشاهی مهربان و امین باشد، سلطنتش از محبت پایدار می‌ماند.

29 Der Jünglinge Stärke ist ihr Preis; und grau Haar ist der Alten Schmuck.

شکوه جوانان، قوت ایشان است و عزت پیران، تجربه ایشان.

30 Man muß dem Bösen wehren mit harter Strafe und mit ernsten Schlägen, die man fühlet.

تنبیه برای بدن دردناک است اما دل را از بدی پاک می‌کند.