Sprueche 17

1 Es ist ein trockner Bissen, daran man sich genügen läßt, besser denn ein Haus voll Geschlachtetes mit Hader.

Een droge bete, en rust daarbij, is beter, dan een huis vol van geslachte beesten met twist.

2 Ein kluger Knecht wird herrschen über unfleißige Erben und wird unter den Brüdern das Erbe austeilen.

Een verstandig knecht zal heersen over een zoon, die beschaamd maakt, en in het midden der broederen zal hij erfenis delen.

3 Wie das Feuer Silber und der Ofen Gold, also prüfet der HERR die Herzen.

De smeltkroes is voor het zilver, en de oven voor het goud; maar de HEERE proeft de harten.

4 Ein Böser achtet auf böse Mäuler, und ein Falscher gehorcht gerne schädlichen Zungen.

De boosdoener merkt op de ongerechtige lip; een leugenaar neigt het oor tot de verkeerde tong.

5 Wer des Dürftigen spottet, der höhnet desselben Schöpfer; und wer sich seines Unfalls freuet, wird nicht ungestraft bleiben.

Die den arme bespot, smaadt deszelfs Maker; die zich verblijdt in het verderf, zal niet onschuldig zijn.

6 Der Alten Krone sind Kindeskinder, und der Kinder Ehre sind ihre Väter.

De kroon de ouden zijn de kindskinderen, en der kinderen sieraad zijn hun vaderen.

7 Es stehet einem Narren nicht wohl an, von hohen Dingen reden, viel weniger einem Fürsten, daß er gerne lüget.

Een voortreffelijke lip past een dwaze niet, veelmin een prins een leugenachtige lip.

8 Wer zu schenken hat, dem ist's wie ein Edelstein; wo er sich hinkehret, ist er klug geachtet.

Het geschenk is in de ogen zijner heren een aangenaam gesteente; waarhenen het zich zal wenden, zal het wel gedijen.

9 Wer Sünde zudeckt, der macht Freundschaft; wer aber die Sache aufrührt, der macht Fürsten uneins.

Die de overtreding toedekt, zoekt liefde; maar die de zaak weder ophaalt, scheidt den voornaamsten vriend.

10 Schelten schreckt mehr an dem Verständigen denn hundert Schläge an dem Narren.

De bestraffing gaat dieper in den verstandige, dan den zot honderd maal te slaan.

11 Ein bitterer Mensch trachtet Schaden zu tun; aber es wird ein grausamer Engel über ihn kommen.

Zekerlijk, de wederspannige zoekt het kwaad; maar een wrede bode zal tegen hem gezonden worden.

12 Es ist besser, einem Bären begegnen, dem die Jungen geraubet sind, denn einem Narren in seiner Narrheit.

Dat een beer, die van jongen beroofd is, een man tegemoet kome, maar niet een zot in zijn dwaasheid.

13 Wer Gutes mit Bösem vergilt, von des Hause wird Böses nicht lassen.

Die kwaad voor goed vergeldt, het kwaad zal van zijn huis niet wijken.

14 Wer Hader anfähet, ist gleich, als der dem Wasser den Damm aufreißt. Laß du vom Hader, ehe du drein gemenget wirst.

Het begin des krakeels is gelijk een, die het water opening geeft; daarom verlaat den twist, eer hij zich vermengt.

15 Wer den Gottlosen recht spricht und den Gerechten verdammet, die sind beide dem HERRN ein Greuel.

Wie den goddeloze rechtvaardigt, en den rechtvaardige verdoemt, zijn den HEERE een gruwel, ja, die beiden.

16 Was soll dem Narren Geld in der Hand, Weisheit zu kaufen, so er doch ein Narr ist?

Waarom toch zou in de hand des zots het koopgeld zijn, om wijsheid te kopen, dewijl hij geen verstand heeft?

17 Ein Freund liebet allezeit, und ein Bruder wird in der Not erfunden.

Een vriend heeft te aller tijd lief; en een broeder wordt in de benauwdheid geboren.

18 Es ist ein Narr, der an die Hand gelobet und Bürge wird für seinen Nächsten.

Een verstandeloos mens klapt in de hand, zich borg stellende bij zijn naaste.

19 Wer Zank liebt, der liebt Sünde; und wer seine Tür hoch macht, ringet nach Unglück.

Die het gekijf liefheeft, heeft de overtreding lief; die zijn deur verhoogt, zoekt verbreking.

20 Ein verkehrt Herz findet nichts Gutes, und der verkehrter Zunge ist, wird in Unglück fallen.

Wie verdraaid is van hart, zal het goede niet vinden; en die verkeerd is met zijn tong, zal in het kwaad vallen.

21 Wer einen Narren zeuget, der hat Grämen, und eines Narren Vater hat keine Freude.

Wie een zot genereert, die zal hem tot droefheid zijn; en de vader des dwazen zal zich niet verblijden.

22 Ein fröhlich Herz macht das Leben lustig; aber ein betrübter Mut vertrocknet das Gebeine.

Een blij hart zal een medicijn goed maken; maar een verslagen geest zal het gebeente verdrogen.

23 Der Gottlose nimmt heimlich gern Geschenke, zu beugen den Weg des Rechts.

De goddeloze zal het geschenk uit den schoot nemen, om de paden des rechts te buigen.

24 Ein Verständiger gebärdet weislich; ein Narr wirft die Augen hin und her.

In het aangezicht des verstandigen is wijsheid; maar de ogen des zots zijn in het einde der aarde.

25 Ein närrischer Sohn ist seines Vaters Trauern und Betrübnis seiner Mutter, die ihn geboren hat.

Een zotte zoon is een verdriet voor zijn vader, en bittere droefheid voor degene, die hem gebaard heeft.

26 Es ist nicht gut, daß man den Gerechten schindet, den Fürsten zu schlagen, der recht regieret.

Het is niet goed, den rechtvaardige ook te doen boeten, dat de prinsen iemand slaan zouden om hetgeen recht is.

27 Ein Vernünftiger mäßiget seine Rede, und ein verständiger Mann ist eine teure Seele.

Wie wetenschap weet, houdt zijn woorden in; en een man van verstand is kostelijk van geest.

28 Ein Narr, wenn er schwiege, würde auch weise gerechnet und verständig, wenn er das Maul hielte.

Een dwaas zelfs, die zwijgt, zal wijs geacht worden, en die zijn lippen toesluit, verstandig.