Sprueche 16
1 Der Mensch setzt ihm wohl vor im Herzen; aber vom HERRN kommt, was die Zunge reden soll.
Człowiek sporządza myśli serca swego; ale od Pana jest odpowiedź języka.
2 Einen jeglichen dünken seine Wege rein sein; aber allein der HERR macht das Herz gewiß.
Wszystkie drogi człowiecze zdadzą się być czyste przed oczyma jego; ale Pan jest, który waży serca.
3 Befiehl dem HERRN deine Werke, so werden deine Anschläge fortgehen.
Włóż na Pana sprawy twe, a będą utwierdzone zamysły twoje.
4 Der HERR macht alles um sein selbst willen, auch den Gottlosen zum bösen Tage.
Pan dla siebie samego wszystko sprawił, nawet i niezbożnika na dzień zły.
5 Ein stolz Herz ist dem HERRN ein Greuel und wird nicht ungestraft bleiben, wenn sie sich gleich alle aneinander hängen.
Obrzydliwością jest Panu każdy wyniosłego serca; który choć sobie innych na pomoc weźmie, nie ujdzie pomsty.
6 Durch Güte und Treue wird Missetat versöhnet; und durch die Furcht des HERRN meidet man das Böse.
Miłosierdziem i prawdą oczyszczona bywa nieprawość, a w bojaźni Pańskiej odstępujemy od złego.
7 Wenn jemands Wege dem HERRN wohlgefallen, so macht er auch seine Feinde mit ihm zufrieden.
Gdy się podobają Panu drogi człowieka, i nieprzyjaciół jego do zgody z nim przywodzi.
8 Es ist besser wenig mit Gerechtigkeit denn viel Einkommens mit Unrecht.
Lepsza jest trocha z sprawiedliwością, niż wiele dochodów niesprawiedliwych.
9 Des Menschen Herz schlägt seinen Weg an, aber der HERR allein gibt, daß er fortgehe.
Serce człowiecze rozrządza drogi swe; ale Pan sprawuje kroki jego.
10 Weissagung ist in dem Munde des Königs; sein Mund fehlet nicht im Gericht.
Sprawiedliwy rozsądek jest w wargach królewskich; w sądzie nie błądzą usta jego.
11 Rechte Waage und Gewicht ist vom HERRN; und alle Pfunde im Sack sind seine Werke.
Waga i szale są ustawą Pańską, a wszystkie gwichty sprawiedliwe w worku są za sprawą jego.
12 Vor den Königen unrecht tun, ist ein Greuel; denn durch Gerechtigkeit wird der Thron bestätiget.
Obrzydliwością jest królom czynić niezbożność; bo sprawiedliwością stolica umocniona bywa.
13 Recht raten gefällt den Königen; und wer gleich zu rät, wird geliebet.
Przyjemne są królom wargi sprawiedliwe, a szczerych w mowie miłują.
14 Des Königs Grimm ist ein Bote des Todes; aber ein weiser Mann wird ihn versöhnen.
Gniew królewski jest posłem śmierci; ale mąż mądry ubłaga go.
15 Wenn des Königs Angesicht freundlich ist, das ist Leben; und seine Gnade ist wie ein Abendregen.
W jasności twarzy królewskiej jest żywot, a łaska jego jest jako obłok z deszczem późnym.
16 Nimm an die Weisheit, denn sie ist besser weder Gold, und Verstand haben ist edler denn Silber.
Daleko lepiej jest nabyć mądrości, niżeli złota najczystszego; a nabyć roztropności lepiej, niż srebra.
17 Der Frommen Weg meidet das Arge; und wer seinen Weg bewahret, der behält sein Leben.
Gościniec uprzejmych jest odstąpić od złego; strzeże duszy swej, kto strzeże drogi swojej.
18 Wer zugrund gehen soll, der wird zuvor stolz; und stolzer Mut kommt vor dem Fall.
Przed zginieniem przychodzi pycha, a przed upadkiem wyniosłość ducha.
19 Es ist besser niedriges Gemüts sein mit den Elenden, denn Raub austeilen mit den Hoffärtigen.
Lepiej jest być uniżonego ducha z pokornymi, niżeli dzielić korzyści z pysznymi.
20 Wer eine Sache klüglich führet, der findet Glück; und wohl dem, der sich auf den HERRN verläßt.
Kto ma wzgląd na słowa, znajduje dobre; a kto ufa w Panu, błogosławiony jest.
21 Ein Verständiger wird gerühmet für einen weisen Mann, und liebliche Reden lehren wohl.
Kto jest mądrego serca, słynie rozumnym, a słodkość warg przydaje nauki.
22 Klugheit ist ein lebendiger Brunn dem, der sie hat; aber die Zucht der Narren ist Narrheit.
Zdrój żywota jest roztropność tym, którzy ją mają; ale umiejętność głupich jest głupstwem.
23 Ein weises Herz redet klüglich und lehret wohl.
Serce mądrego roztropnie sprawuje usta swoje, a wargami swemi przydaje nauki.
24 Die Reden des Freundlichen sind Honigseim, trösten die Seele und erfrischen die Gebeine.
Powieści wdzięczne są jako plastr miodu, słodkością duszy, a lekarstwem kościom.
25 Manchem gefällt ein Weg wohl; aber sein Letztes reicht zum Tode.
Zda się podczas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej pewna droga na śmierć.
26 Mancher kommt zu großem Unglück durch sein eigen Maul.
Człowiek pracowity pracuje sobie; bo go pobudzają usta jego.
27 Ein loser Mensch gräbt nach Unglück, und in seinem Maul brennet Feuer.
Człowiek niezbożny wykopuje złe, a w wargach jego jako ogień pałający.
28 Ein verkehrter Mensch richtet Hader an, und ein Verleumder macht Fürsten uneins.
Mąż przewrotny rozsiewa zwady, a klatecznik rozłącza przyjaciół.
29 Ein Frevler locket seinen Nächsten und führet ihn auf keinen guten Weg.
Mąż okrutny przewabia bliźniego swego, i wprowadza go na drogę niedobrą.
30 Wer mit den Augen winkt, denkt nicht Gutes; und wer mit den Lippen deutet, vollbringet Böses.
Kto mruga oczyma swemi, zmyśla przewrotności; a kto rucha wargami swemi, broi złe.
31 Graue Haare sind eine Krone der Ehren, die auf dem Wege der Gerechtigkeit funden werden.
Koroną chwały jest sędziwość; znajduje się na drodze sprawiedliwości.
32 Ein Geduldiger ist besser denn ein Starker, und der seines Muts HERR ist, denn der Städte gewinnet.
Lepszy jest nierychły do gniewu, niżeli mocarz; a kto panuje sercu swemu, lepszy jest, niżeli ten, co dobył miasta.
33 Los wird geworfen in den Schoß; aber es fället, wie der HERR will.
Los na łono rzucają; ale od Pana jest wszystko rozrządzenie jego.
