Sprueche 15
1 Eine linde Antwort stillet den Zorn; aber ein hart Wort richtet Grimm an.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 Der Weisen Zunge macht die Lehre lieblich; der Narren Mund speiet eitel Narrheit.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 Die Augen des HERRN schauen an allen Orten beide, die Bösen und Frommen.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 Eine heilsame Zunge ist ein Baum des Lebens; aber eine lügenhaftige macht Her
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 Der Narr lästert die Zucht seines Vaters; wer aber Strafe annimmt, der wird klug werden.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 In des Gerechten Hause ist Guts genug aber in dem Einkommen des Gottlosen ist Verderben.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 Der Weisen Mund streuet guten Rat; aber der Narren Herz ist nicht also.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 Der Gottlosen Opfer ist dem HERRN ein Greuel; aber das Gebet der Frommen ist ihm angenehm.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 Des Gottlosen Weg ist dem HERRN ein Greuel; wer aber der Gerechtigkeit nachjagt, der wird geliebet.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 Das ist eine böse Zucht, den Weg verlassen; und wer die Strafe hasset, der muß sterben.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 Der Spötter liebt nicht, der ihn straft, und gehet nicht zu den Weisen.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 Ein fröhlich Herz macht ein fröhlich Angesicht; aber wenn das Herz bekümmert ist, so fällt auch der Mut.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 Ein kluges Herz handelt bedächtiglich; aber die kühnen Narren regieren närrisch.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 Ein Betrübter hat nimmer keinen guten Tag; aber ein guter Mut ist ein täglich Wohlleben.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Es ist besser ein wenig mit der Furcht des HERRN denn großer Schatz, darin Unruhe ist.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Es ist besser ein Gericht Kraut mit Liebe denn ein gemästeter Ochse mit Haß.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 Ein zorniger Mann richtet Hader an; ein Geduldiger aber stillet den Zank.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 Der Weg des Faulen ist dornig; aber der Weg der Frommen ist wohl gebahnet.
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 Ein weiser Sohn erfreuet den Vater; und ein närrischer Mensch ist seiner Mutter Schande.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 Dem Toren ist die Torheit eine Freude; aber ein verständiger Mann bleibt auf dem rechten Wege.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Die Anschläge werden zunichte, wo nicht Rat ist; wo aber viel Ratgeber sind, bestehen sie.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 Es ist einem eine Freude, wo man ihm richtig antwortet; und ein Wort zu seiner Zeit ist sehr lieblich.
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
24 Der Weg des Lebens gehet überwärts klug zu machen, auf daß man meide die Hölle unterwärts. (Sheol h7585)
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 Der HERR wird das Haus der Hoffärtigen zerbrechen und die Grenze der Witwen bestätigen.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 Die Anschläge des Argen sind dem HERRN ein Greuel; aber tröstlich reden die Reinen.
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 Der Geizige verstöret sein eigen Haus; wer aber Geschenk hasset, der wird leben.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 Das Herz des Gerechten dichtet, was zu antworten ist; aber der Mund der Gottlosen schäumet Böses.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 Der HERR ist ferne von den Gottlosen; aber der Gerechten Gebet erhöret er.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 Freundlicher Anblick erfreuet das Herz; ein gut Gerücht macht das Gebeine fett.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
31 Das Ohr, das da höret die Strafe des Lebens, wird unter den Weisen wohnen.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 Wer sich nicht ziehen läßt, der macht sich selbst zunichte; wer aber Strafe höret, der wird klug.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 Die Furcht des HERRN ist Zucht zur Weisheit; und ehe man zu Ehren kommt, muß man zuvor leiden.
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
