Sprueche 23
1 Wenn du sitzest, um mit einem regierenden Herrn zu speisen, merke wohl, wen du vor dir hast,
Als gij aangezeten zult zijn om met een heerser te eten, zo zult gij scherpelijk letten op dengene, die voor uw aangezicht is.
2 und setze dir ein Messer an die Kehle, wenn du ein Gieriger bist.
En zet een mes aan uw keel, indien gij een gulzig mens zijt;
3 hege kein Gelüsten nach seinen Leckerbissen, denn es ist betrügliche Speise.
Laat u niet gelusten zijner smakelijke spijzen, want het is een leugenachtig brood.
4 Mühe dich nicht ab, reich zu werden, und von deiner darauf gerichteten Klugheit sage dich los.
Vermoei u niet om rijk te worden; sta af van uw vernuft.
5 Sollen deine Augen auf den Reichtum losfliegen, er aber verschwunden sein? Denn gewißlich verschafft er sich Flügel, wie ein Adler, der gen Himmel fliegt.
Zult gij uw ogen laten vliegen op hetgeen niets is? Want het zal zich gewisselijk vleugelen maken gelijk een arend, die naar den hemel vliegt.
6 Sei nicht Tischgast des Mißgünstigen und hege kein Gelüsten nach seinen Leckerbissen.
Eet het brood niet desgenen, die boos is van oog, en wees niet belust op zijn smakelijke spijzen;
7 Denn wie einer, der für sich nachrechnet, so ist er; iß und trink! spricht er zu dir, aber sein Herz ist nicht bei dir.
Want gelijk hij bedacht heeft in zijn ziel, alzo zal hij tot u zeggen: Eet en drink! maar zijn hart is niet met u;
8 Den Bissen, den du gegessen hast, muß du wieder ausspeien und deine freundlichen Worte hast du umsonst verschwendet.
Uw bete, die gij gegeten hebt, zoudt gij uitspuwen; en gij zoudt uw liefelijke woorden verderven.
9 Vor des Thörichten Ohren rede nicht, denn er hat nur Verachtung für den klugen Sinn deiner Worte.
Spreek niet voor het oor van een zot, want hij zou het verstand uwer woorden verachten.
10 Verrücke nicht die Grenze der Witwe, und mache keinen Eingriff in der Verwaisten Äcker.
Zet de oude palen niet terug; en kom op de akkers der wezen niet;
11 Denn ihr Erlöser ist stark - der wird ihre Sache wider dich führen.
Want hun Verlosser is sterk; Die zal hun twistzaak tegen u twisten.
12 Bringe her zur Zucht dein Herz und dein Ohren zu einsichtigen Reden.
Begeef uw hart tot de tucht, en uw oren tot de redenen der wetenschap.
13 Entziehe dem Knaben nicht die Zucht; wenn du ihn mit der Rute schlägst, so stirbt er nicht davon.
Weer de tucht van den jongen niet; als gij hem met de roede zult slaan, zal hij niet sterven.
Gij zult hem met de roede slaan, en zijn ziel van de hel redden. (Sheol h7585)
15 Mein Sohn, wenn dein Herz weise wird, bin auch nicht in meinem Herzen fröhlich,
Mijn zoon! zo uw hart wijs is, mijn hart zal blijde zijn, ja, ik.
16 und mein Innerstes frohlockt, wenn deine Lippen reden, was recht ist.
En mijn nieren zullen van vreugde opspringen, als uw lippen billijkheden spreken zullen.
17 Dein Herz ereifere sich nicht um der Sünder willen, sondern um der Furcht Jahwes willen allezeit.
Uw hart zij niet nijdig over de zondaren; maar zijt te allen dage in de vreze des HEEREN.
18 Wahrlich, es giebt noch eine Zukunft, und deine Hoffnung wird nicht zu nichte werden.
Want zekerlijk, er is een beloning; en uw verwachting zal niet afgesneden worden.
19 Höre du, mein Sohn, und werde weise und laß dein Herz den geraden Weg gehen.
Hoor gij, mijn zoon! en word wijs, en richt uw hart op den weg.
20 Sei nicht unter den Weinsäufern, unter denen, die sich mit Fleischverprassen gütlich thun.
Zijt niet onder de wijnzuipers, noch onder de vleesvreters;
21 Denn der Säufer und Prasser verarmt, und schläfriges Wesen giebt Lumpen zur Kleidung.
Want een zuiper en vraat zal arm worden; en de sluimering doet verscheurde klederen dragen.
22 Gehorche deinem Vater, der dich gezeugt hat, und verachte nicht, wenn sie alt geworden, deine Mutter.
Hoor naar uw vader, die u gewonnen heeft; en veracht uw moeder niet, als zij oud geworden is.
23 Wahrheit erwirb und verkaufe sie nicht, Weisheit und Zucht und Einsicht.
Koop de waarheid, en verkoop ze niet, mitsgaders wijsheid, en tucht, en verstand.
24 Laut frohlockt eines Frommen Vater; und wer einen Weisen gezeugt hat, der freut sich über ihn.
De vader des rechtvaardigen zal zich zeer verheugen; en die een wijzen zoon gewint, zal zich over hem verblijden.
25 Es möge sich dein Vater und deine Mutter freuen, und möge frohlocken, die dich gebar.
Laat uw vader zich verblijden, ook uw moeder; en laat haar zich verheugen, die u gebaard heeft.
26 Gieb mir, mein Sohn, dein Herz und laß deinen Augen meine Wege wohlgefallen.
Mijn zoon! geef mij uw hart, en laat uw ogen mijn wegen bewaren.
27 Denn eine tiefe Grube ist die Hure und ein enger Brunnen die Auswärtige.
Want een hoer is een diepe gracht, en een vreemde vrouw is een enge put.
28 Dazu liegt sie wie ein Räuber auf der Lauer und vermehrt die Treulosen unter den Menschen.
Ook loert zij als een rover; en zij vermenigvuldigt de trouwelozen onder de mensen.
29 Wer hat Ach? wer hat Wehe? wer Gezänk? wer Klage? wer Wunden ohne Ursache? wer hat trübe Augen?
Bij wien is wee? bij wien och arme? bij wien gekijf? bij wien het beklag? bij wien wonden zonder oorzaak? bij wien de roodheid der ogen?
30 Die, welche bis spät beim Weine sitzen, die da kommen, um den Mischtrank zu prüfen.
Bij degenen, die bij den wijn vertoeven; bij degenen, die komen om gemengden drank na te zoeken.
31 Sieh nicht nach dem Weine, wie er rötlich schillert, wie er im Becher so schön sich spiegelt, leicht hinuntergleitet.
Zie den wijn niet aan, als hij zich rood vertoont, als hij in den beker zijn verve geeft, als hij recht opgaat;
32 Hintennach beißt er wie eine Schlange und spritzt Gift wie ein Basilisk.
In zijn einde zal hij als een slang bijten, en steken als een adder.
33 Deine Augen werden Seltsames sehen, und dein Herz wird verkehrte Dinge reden.
Uw ogen zullen naar vreemde vrouwen zien, en uw hart zal verkeerdheden spreken.
34 Und du wirst sein wie einer, der mitten im Meere liegt, ja wie einer, der oben auf dem Mastbaume liegt.
En gij zult zijn, gelijk een, die in het hart van de zee slaapt; en gelijk een, die in het opperste van den mast slaapt.
35 “Sie haben mich geschlagen, es that mir nichts wehe; sie haben mich geprügelt, ich spüre nichts; Wann werde ich aufwachen? aufs neue will ich mich ihm wieder ergeben!”
Men heeft mij geslagen, zult gij zeggen, ik ben niet ziek geweest; men heeft mij gebeukt, ik heb het niet gevoeld; wanneer zal ik opwaken? Ik zal hem nog meer zoeken!
