Sprueche 3
1 Mein Sohn, vergiß nicht meine Weisung! Dein Herz beachte mein Gebot!
Synu mój! nie zapominaj zakonu mego, a przykazań moich niech strzeże serce twoje.
2 Denn viele Tage, lange Lebensjahre verheißen sie in Fülle dir und Wohlfahrt.
Boć długości dni i lat żywota, i pokoju przyczynią.
3 Sie mögen dich in treuer Liebe nicht verlassen! Bind um den Hals sie, schreibe sie auf deines Herzens Tafeln!
Miłosierdzie i prawda niech cię nie opuszczają; uwiąż je u szyi twojej, napisz je na tablicy serca twojego.
4 Durch feine Lebensart gewinnst du Gunst in Gottes und der Menschen Augen.
Tedy znajdziesz łaskę i rozum dobry przed oczyma Bożemi i ludzkiemi.
5 Auf Gott vertrau von ganzem Herzen! Stütz dich auf eigene Einsicht nie!
Ufaj w Panu ze wszystkiego serca twego, a na rozumie twoim nie spolegaj.
6 Auf allen deinen Wegen denk an ihn! Dann ebnet er dir deine Pfade.
We wszystkich drogach twoich znaj go, a on prostować będzie ścieszki twoje.
7 Halt dich nicht selbst für weise! Fürchte den Herrn! Halt ferne dich vom Bösen!
Nie bądź mądrym sam u siebie; ale się bój Pana, a odstąp od złego.
8 Erquickung sei dies deinem Leibe und Labsal deinen Gliedern!
To będzie zdrowiem żywotowi twemu, a odwilżeniem kościom twoim.
9 Ehre den Herrn mit deiner Habe, mit deiner ganzen Ernte erstem Abhub!
Czcij Pana z majętności twojej, i z pierwiastek wszystkich dochodów twoich.
10 Dann werden reichlich deine Scheunen voll; vom Moste strömen deine Kufen.
A gumna twoje napełnione będą obfitością, i od wina nowego prasy twoje rozpadać się będą.
11 Die Zucht des Herrn verachte nicht, mein Sohn, und seufze niemals über seine Strafe!
Synu mój! karania Pańskiego nie odrzucaj, i nie uprzykrzaj sobie ćwiczenia jego.
12 Denn wen der Herr liebhat, den züchtigt er, so wie ein Vater seinen Sohn, an dem er Wohlgefallen hat.
Bo kogo Pan miłuje, tego karze, a to jako ojciec, który się w synu kocha.
13 Heil sei dem Mann, der Weisheit findet, dem Mann, der Einsicht sich erwirbt!
Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który dostanie roztropności.
14 Denn was sie einbringt, übertrifft, was man am Silber haben kann, und was sie abwirft, übertrifft, was man um Gold erwirbt.
Bo lepiej nią kupczyć, niżeli kupczyć srebrem: owszem pożyteczniejszy nad złoto dochód jej.
15 Sie ist weit köstlicher als Perlen, und gar nichts kommt ihr gleich, was du dir wünschen könntest.
Droższa jest nad perły, a wszystkie najmilsze rzeczy twoje nie zrównają się z nią.
16 In ihrer rechten Hand liegt langes Leben, in ihrer linken Reichtum und Besitz.
Przedłużenie dni w prawicy jej, a w lewicy jej bogactwa i zacność.
17 All ihre Wege sind der Wohlfahrt Wege; all ihre Pfade sind nur Heil.
Drogi jej rozkoszne, i wszystkie ścieszki jej spokojne.
18 Ein Lebensbaum für den, der sie ergreift, und wer sie festhält, ist beglückt.
Drzewem żywota jest tym, którzyby się jej chwycili; a którzy się jej trzymają, są błogosławionymi.
19 Durch Weisheit gründete der Herr die Erde; durch Einsicht machte er den Himmel fest.
Pan mądrością ugruntował ziemię, a roztropnością umocnił niebiosa.
20 Durch seine Kunst ergießen sich die Ozeane und senden Wolken Tau herab.
Umiejętnością jego rozstąpiły się przepaści, a obłoki rosą kropią.
21 Mein Sohn! Laß sie nicht aus den Augen! Bewahre Umsicht, klugen Rat!
Synu mój! niech to nie odstępuje od oczów twych: strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
22 So werden sie für dich zum Leben, für deinen Hals zu anmutsvollem Schmuck.
I będą żywotem duszy twojej, a ozdobą szyi twojej.
23 Dann gehst du sicher deines Weges; dein Fuß stößt nirgends an.
Tedy będziesz chodził bezpiecznie droga twoją, a noga twoja nie potknie się.
24 Wenn du dich niederlegst, dann brauchst du keine Furcht zu haben, und wenn du schläfst, ist süß dein Schlummer.
Jeźli się układziesz, nie będziesz się lękał; a gdy się uspokoisz, wdzięczny będzie sen twój.
25 Vor plötzlichem Erschrecken brauchst du dich nicht zu ängstigen, nicht vor dem Unheil für den Frevler, daß es käme.
Nie ulękniesz się strachu nagłego, ani spustoszenia bezbożników, gdy przyjdzie.
26 Der Herr ist deine Zuversicht: Er hütet vor Verstrickung deinen Fuß.
Albowiem Pan będzie ufaniem twojem, a nogi twojej będzie strzegł od samołówki.
27 Versag nicht dem die Wohltaten, der sie verdient, wenn es in deiner Macht steht, sie zu spenden!
Nie zbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy cię na to stanie, abyś dobrze czynił.
28 Sag nicht zu deinem Nächsten: "Geh fort! Komm später! Ich geb dir morgen etwas", wenn du es heute kannst.
Nie mów bliźniemu twemu: Idź, a wróć się, a jutroć dam; gdyż to masz u siebie.
29 Ersinn nicht Böses gegen deinen Nächsten, vor allem nicht, solang er arglos bei dir wohnt!
Nie knuj złego przeciwko bliźniemu twemu, gdyż on z tobą dowiernie mieszka.
30 Mit keinem Menschen streite ohne Grund, wenn er dir nichts zuleid getan!
Nie wadź się z człowiekiem bez przyczyny, jeźliżeć nic złego nie wyrządził.
31 Beneide nicht die Herrenmenschen, wähl keinen ihrer Wege!
Nie zajrzyj mężowi gwałt czyniącemu, a nie obieraj żadnej drogi jego.
32 Der Arge ist dem Herrn ein Greuel; ein Freund ist er den aufrichtigen Seelen.
Albowiem przewrotny jest obrzydliwością przed Panem; ale z szczerymi tajemnica jego;
33 Der Fluch des Herrn ruht auf des Frevlers Haus; der Frommen Wohnstatt segnet er.
Przeklęstwo Pańskie jest w domu niezbożnika; ale przybytkowi sprawiedliwych błogosławi,
34 Der Mühe, die sich Spötter machen, spottet er; den frommen Duldern gibt er reichlich.
Ponieważ on szydzi z pośmiewców, ale pokornym łaskę daje.
35 Den Weisen kommt die Ehre zu; die Toren kommen an den Pranger.
Mądrzy dziedzicznie sławę osiędą, ale głupi odniosą zelżywość.
