Sprueche 3

1 Mein Sohn, vergiß nicht meine Weisung! Dein Herz beachte mein Gebot!

پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن.

2 Denn viele Tage, lange Lebensjahre verheißen sie in Fülle dir und Wohlfahrt.

3 Sie mögen dich in treuer Liebe nicht verlassen! Bind um den Hals sie, schreibe sie auf deines Herzens Tafeln!

محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس،

4 Durch feine Lebensart gewinnst du Gunst in Gottes und der Menschen Augen.

اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان.

5 Auf Gott vertrau von ganzem Herzen! Stütz dich auf eigene Einsicht nie!

با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما.

6 Auf allen deinen Wegen denk an ihn! Dann ebnet er dir deine Pfade.

در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت.

7 Halt dich nicht selbst für weise! Fürchte den Herrn! Halt ferne dich vom Bösen!

به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن،

8 Erquickung sei dies deinem Leibe und Labsal deinen Gliedern!

و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید.

9 Ehre den Herrn mit deiner Habe, mit deiner ganzen Ernte erstem Abhub!

از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن.

10 Dann werden reichlich deine Scheunen voll; vom Moste strömen deine Kufen.

آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید.

11 Die Zucht des Herrn verachte nicht, mein Sohn, und seufze niemals über seine Strafe!

پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو.

12 Denn wen der Herr liebhat, den züchtigt er, so wie ein Vater seinen Sohn, an dem er Wohlgefallen hat.

زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند.

13 Heil sei dem Mann, der Weisheit findet, dem Mann, der Einsicht sich erwirbt!

خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛

14 Denn was sie einbringt, übertrifft, was man am Silber haben kann, und was sie abwirft, übertrifft, was man um Gold erwirbt.

زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است!

15 Sie ist weit köstlicher als Perlen, und gar nichts kommt ihr gleich, was du dir wünschen könntest.

ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد.

16 In ihrer rechten Hand liegt langes Leben, in ihrer linken Reichtum und Besitz.

حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد.

17 All ihre Wege sind der Wohlfahrt Wege; all ihre Pfade sind nur Heil.

حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند.

18 Ein Lebensbaum für den, der sie ergreift, und wer sie festhält, ist beglückt.

خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است.

19 Durch Weisheit gründete der Herr die Erde; durch Einsicht machte er den Himmel fest.

خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود.

20 Durch seine Kunst ergießen sich die Ozeane und senden Wolken Tau herab.

به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید.

21 Mein Sohn! Laß sie nicht aus den Augen! Bewahre Umsicht, klugen Rat!

پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛

22 So werden sie für dich zum Leben, für deinen Hals zu anmutsvollem Schmuck.

زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید،

23 Dann gehst du sicher deines Weges; dein Fuß stößt nirgends an.

و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛

24 Wenn du dich niederlegst, dann brauchst du keine Furcht zu haben, und wenn du schläfst, ist süß dein Schlummer.

با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛

25 Vor plötzlichem Erschrecken brauchst du dich nicht zu ängstigen, nicht vor dem Unheil für den Frevler, daß es käme.

از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید،

26 Der Herr ist deine Zuversicht: Er hütet vor Verstrickung deinen Fuß.

زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی.

27 Versag nicht dem die Wohltaten, der sie verdient, wenn es in deiner Macht steht, sie zu spenden!

اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار.

28 Sag nicht zu deinem Nächsten: "Geh fort! Komm später! Ich geb dir morgen etwas", wenn du es heute kannst.

هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی.

29 Ersinn nicht Böses gegen deinen Nächsten, vor allem nicht, solang er arglos bei dir wohnt!

علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن.

30 Mit keinem Menschen streite ohne Grund, wenn er dir nichts zuleid getan!

با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن.

31 Beneide nicht die Herrenmenschen, wähl keinen ihrer Wege!

به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما،

32 Der Arge ist dem Herrn ein Greuel; ein Freund ist er den aufrichtigen Seelen.

زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند.

33 Der Fluch des Herrn ruht auf des Frevlers Haus; der Frommen Wohnstatt segnet er.

لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد.

34 Der Mühe, die sich Spötter machen, spottet er; den frommen Duldern gibt er reichlich.

خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد.

35 Den Weisen kommt die Ehre zu; die Toren kommen an den Pranger.

دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد.