Sprueche 6
1 Mein Sohn, wenn du Bürge geworden bist für deinen Nächsten, für einen anderen deine Hand eingeschlagen hast;
Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
2 bist du verstrickt durch die Worte deines Mundes, gefangen durch die Worte deines Mundes:
Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
3 tue denn dieses, mein Sohn, und reiße dich los, da du in deines Nächsten Hand gekommen bist; gehe hin, wirf dich nieder, und bestürme deinen Nächsten;
Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
4 gestatte deinen Augen keinen Schlaf, und keinen Schlummer deinen Wimpern;
Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
5 reiße dich los wie eine Gazelle aus der Hand, und wie ein Vogel aus der Hand des Vogelstellers.
Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
6 Geh hin zur Ameise, du Fauler, sieh ihre Wege und werde weise.
Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
7 Sie, die keinen Richter, Vorsteher und Gebieter hat,
Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
8 sie bereitet im Sommer ihr Brot, hat in der Ernte ihre Nahrung eingesammelt.
To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
9 Bis wann willst du liegen, du Fauler? wann willst du von deinem Schlafe aufstehen?
Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
10 Ein wenig Schlaf, ein wenig Schlummer, ein wenig Händefalten, um auszuruhen:
Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
11 und deine Armut wird kommen wie ein rüstig Zuschreitender, und deine Not wie ein gewappneter Mann. [W. ein Mann des Schildes]
A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
12 Ein Belialsmensch, ein heilloser Mann ist, wer umhergeht mit Verkehrtheit [O. Verziehung] des Mundes,
Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
13 mit seinen Augen zwinkt, mit seinen Füßen scharrt, mit seinen Fingern deutet.
Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
14 Verkehrtheiten sind in seinem Herzen; er schmiedet Böses zu aller Zeit, streut Zwietracht aus.
Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
15 Darum wird plötzlich sein Verderben kommen; im Augenblick wird er zerschmettert werden ohne Heilung. -
Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
16 Sechs sind es, die Jehova haßt, und sieben sind seiner Seele ein Greuel:
Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
17 Hohe Augen, eine Lügenzunge, und Hände, die unschuldiges Blut vergießen;
Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
18 ein Herz, welches heillose Anschläge schmiedet, Füße, die eilends zum Bösen hinlaufen;
Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
19 wer Lügen ausspricht als falscher Zeuge, und wer Zwietracht ausstreut zwischen Brüdern.
Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
20 Mein Sohn, bewahre das Gebot deines Vaters, und verlaß nicht die Belehrung deiner Mutter;
Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
21 binde sie stets auf dein Herz, knüpfe sie um deinen Hals.
Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
22 Wenn du einhergehst, wird sie dich leiten; wenn du dich niederlegst, [O. wenn du liegst] wird sie über dich wachen; und erwachst du, so wird sie mit dir reden.
Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
23 Denn das Gebot ist eine Leuchte, und die Belehrung ein Licht; und die Zurechtweisung der Zucht sind der Weg des Lebens:
Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
24 um dich zu bewahren vor dem bösen Weibe, vor der Glätte der Zunge einer Fremden. [Eig. Ausländerin]
Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
25 Begehre nicht in deinem Herzen nach ihrer Schönheit, und sie fange dich nicht mit ihren Wimpern!
Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
26 Denn um eines hurerischen Weibes willen kommt man bis auf einen Laib Brot, und eines Mannes Weib stellt einer kostbaren Seele nach. -
Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
27 Sollte jemand Feuer in seinen Busen nehmen, [Eig. wegnehmen [vom Herde]] ohne daß seine Kleider verbrennten?
Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
28 Oder sollte jemand über glühende Kohlen gehen, ohne daß seine Füße versengt würden?
Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
29 So der, welcher zu dem Weibe seines Nächsten eingeht: keiner, der sie berührt, wird für schuldlos gehalten werden. - [O. ungestraft bleiben]
Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
30 Man verachtet den Dieb nicht, wenn er stiehlt, um seine Gier zu stillen, weil ihn hungert;
Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
31 und wenn er gefunden wird, kann er siebenfach erstatten, kann alles Gut seines Hauses hingeben.
Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
32 Wer mit einem Weibe Ehebruch begeht, ist unsinnig; wer seine Seele verderben will, der tut solches.
Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
33 Plage und Schande wird er finden, und seine Schmach wird nicht ausgelöscht werden.
Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
34 Denn Eifersucht ist eines Mannes Grimm, und am Tage der Rache schont er nicht.
Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
35 Er nimmt keine Rücksicht auf irgendwelche Sühne und willigt nicht ein, magst du auch das Geschenk vergrößern.
Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.
