Sprueche 19
1 Besser ein Armer, der in seiner Vollkommenheit [O. Lauterkeit] wandelt, als wer verkehrter [O. hämischer] Lippen und dabei ein Tor ist.
Lepszy jest ubogi, który chodzi w uprzejmości swej, niżeli przewrotny w wargach swoich, który jest głupim.
2 Auch Unkenntnis der Seele ist nicht gut; und wer mit den Füßen hastig ist, tritt fehl.
Zaiste duszy bez umiejętności nie dobrze, a kto jest prędkich nóg, potknie się.
3 Die Narrheit des Menschen verdirbt [Eig. stürzt um] seinen Weg, und sein Herz grollt wider Jehova.
Głupstwo człowiecze podwraca drogę jego, a przecie przeciwko Panu zapala się gniewem serce jego.
4 Reichtum verschafft viele Freunde; aber der Arme-sein Freund trennt sich von ihm.
Bogactwa przyczyniają wiele przyjaciół; ale ubogi od przyjaciela swego odłączony bywa.
5 Ein falscher Zeuge wird nicht für schuldlos gehalten werden; [O. nicht ungestraft bleiben] und wer Lügen ausspricht, wird nicht entrinnen.
Fałszywy świadek nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, nie ujdzie.
6 Viele schmeicheln einem Edlen, und alle sind Freunde des Mannes, [Eig. alles was Freund heißt, gehört dem Manne] der Geschenke gibt.
Wielu się ich uniża przed księciem, a każdy jest przyjacielem mężowi szczodremu.
7 Alle Brüder des Armen hassen ihn; wieviel mehr entfernen sich von ihm seine Freunde! [Viell. ist hier der Anfang eines neuen zweizeiligen Spruches ausgefallen] Er jagt Worten nach, die nichts sind.
Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go; daleko więcej inni przyjaciele jego oddalają się od niego; woła za nimi, a niemasz ich.
8 Wer Verstand erwirbt, liebt seine Seele; wer auf Verständnis achtet, wird Glück erlangen.
Nabywa rozumu, kto miłuje duszę swoję, a strzeże roztropności, aby znalazł co dobrego.
9 Ein falscher Zeuge wird nicht für schuldlos gehalten werden, [O. nicht ungestraft bleiben] und wer Lügen ausspricht, wird umkommen.
Świadek fałszywy nie będzie bez pomsty; a kto mówi kłamstwo, zginie.
10 Nicht geziemt einem Toren Wohlleben; wieviel weniger einem Knechte, über Fürsten zu herrschen!
Nie przystoi głupiemu rozkosz, ani słudze panować nad książętami.
11 Die Einsicht eines Menschen macht ihn langmütig, und sein Ruhm ist es, Vergehung zu übersehen.
Rozum człowieczy zawściąga gniew jego, a ozdoba jego jest mijać przestępstwo.
12 Des Königs Zorn ist wie das Knurren eines jungen Löwen, aber sein Wohlgefallen wie Tau auf das Gras.
Zapalczywość królewska jest jako ryk lwięcia; ale łaska jego jest jako rosa na trawie.
13 Ein törichter Sohn ist Verderben für seinen Vater; und die Zänkereien eines Weibes sind eine beständige Traufe.
Syn głupi jest utrapieniem ojcu swemu, a żona swarliwa jest jako ustawiczne kapanie przez dach.
14 Haus und Gut sind ein Erbteil der Väter, aber eine einsichtsvolle Frau kommt von Jehova.
Dom i majętność dziedzictwem przypada po rodzicach; ale żona roztropna jest od Pana.
15 Faulheit versenkt in tiefen Schlaf, und eine lässige Seele wird hungern.
Lenistwo przywodzi twardy sen, a dusza gnuśna będzie łaknęła.
16 Wer das Gebot bewahrt, bewahrt seine Seele; wer seine Wege verachtet, wird sterben.
Kto strzeże przykazania, strzeże duszy swojej; ale kto gardzi drogami swemi, zginie.
17 Wer des Armen sich erbarmt, leiht Jehova; und er wird ihm seine Wohltat vergelten.
Panu pożycza, kto ma litość nad ubogim, a on mu za dobrodziejstwo jego odda.
18 Züchtige deinen Sohn, weil noch Hoffnung da ist; aber trachte nicht danach, ihn zu töten.
Karz syna swego, póki o nim nadzieja, a zabiegając zginieniu jego niech mu nie folguje dusza twoja.
19 Wer jähzornig ist, muß dafür büßen; denn greifst du auch ein, so machst dus nur noch schlimmer. [Eig. so steigerst dus noch]
Wielki gniew okazuj, kiedy odpuszczasz karanie, grożąc mu, ponieważ odpuszczasz, że potem srożej karać będziesz.
20 Höre auf Rat und nimm Unterweisung [O. Zucht] an, damit du weise seiest in der [Eig. in deiner] Zukunft.
Słuchaj rady, a przyjmuj karność, abyś kiedyżkolwiek był mądrym.
21 Viele Gedanken sind in dem Herzen eines Mannes; aber der Ratschluß Jehovas, er kommt zustande.
Wiele jest myśli w sercu człowieczem; ale rada Pańska, ta się ostoi.
22 Die Willigkeit [Eig. das Wollen] des Menschen macht seine Mildtätigkeit aus, und besser ein Armer als ein lügnerischer Mann.
Pożądana rzecz człowiekowi dobroczynność jego, ale lepszy jest ubogi, niż mąż kłamliwy.
23 Die Furcht Jehovas ist zum Leben; und gesättigt verbringt man die Nacht, wird nicht heimgesucht vom Übel.
Bojażń Pańska prowadzi do żywota, a kto ją ma, w obfitości mieszka, i nie spotka go nieszczęście.
24 Hat der Faule seine Hand in die Schüssel gesteckt, nicht einmal zu seinem Munde bringt er sie zurück.
Leniwy kryje rękę swą pod pachę, i do ust swych nie podnosi jej.
25 Schlägst du den Spötter, so wird der Einfältige klug; und weist man den Verständigen zurecht, so wird er Erkenntnis verstehen.
Bij naśmiewcę, żeby prostak był ostrożniejszym; a roztropnego sfukaj, żeby zrozumiał umiejętność.
26 Wer den Vater zu Grunde richtet, die Mutter verjagt, ist ein Sohn, der Schande und Schmach bringt.
Syn wstyd i hańbę zadawający, ojca gubi i matkę wygania.
27 Laß ab, mein Sohn, auf Unterweisung [O. Zucht] zu hören, die abirren macht von den Worten der Erkenntnis.
Synu mój! przestań słuchać nauki, któraby cię odwodziła od mów rozumnych.
28 Ein Belialszeuge spottet des Rechts, und der Mund der Gesetzlosen verschlingt Unheil.
Świadek złośliwy pośmiewa się z sądu, a usta niezbożnych połykają nieprawość.
29 Für die Spötter sind Gerichte bereit, und Schläge für den Rücken der Toren.
Sądy są na pośmiewców zgotowane, a guzy na grzbiet głupich.
