ମାତିଉ 18
1 ଆତେନ୍ବେଲା ସିସ୍ଇଂ ଜିସୁକେ ସାଲ୍ୟାକୁ ଆର୍କେ “କିତଂଇନିନ୍ନିଆ ସାପାବାନ୍ ମ୍ନା ଜାଣ୍ଡେ?”
At the same time came the disciples to Jesus, saying, Who is the greatest in the kingdom of heaven?
2 ଜିସୁ ମୁଇଂ ଡାଆଁନେ ଗଡ଼େଅକେ ମେଁଇଂନେ ସେନୁଗ୍ ଆତୁଆଁଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ
And Jesus called a little child to him, and set him in the midst of them,
3 “ନେଙ୍ଗ୍ ଆପେକେ ସତ୍ ବାସଙ୍ଗ୍ଣ୍ଡିଂ ପେଇଂ ମନ୍ ବଦ୍ଲେଲେଃଚେ ଏନ୍ ଡାଆଁ ଗଡ଼େଅ ସୁଗା ଆଡିଙ୍ଗ୍ଲା କିତଂଇନିନ୍ନିଆ ୱେଚା ପେୟା ଣ୍ଡୁ ।
And said, Verily I say to you, Except ye be converted, and become as little children, ye shall not enter into the kingdom of heaven.
4 ଜା ନିଜେକେ ଡାଆଁ ଆଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ଏନ୍ ଡାଆଁ ଗଡ଼େଅ ସୁଗୁଆ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ମେଁ କିତଂଇନିନ୍ନିଆ ସାପାବାନ୍ ମ୍ନା ।”
Whoever therefore shall humble himself as this little child, the same is greatest in the kingdom of heaven.
5 ବାରି ଜାଡିଗ୍ ନେଙ୍ଗ୍ ମ୍ନିରେ ଦେକ୍ରକମ୍ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ଡାଆଁ ଗଡ଼େଅକେ ଗ୍ରଅନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ମେଁ ଆନେଙ୍ଗ୍ ଡିଗ୍ ଗ୍ରଅନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।
And whoever shall receive one such little child in my name receiveth me.
6 ଆନେଙ୍ଗ୍କେ ସତ୍ ମାନେଡିଙ୍ଗ୍କ୍ନେ ଏନ୍ ଡାଆଁ ଗଡ଼େଅଇଂନେ ବାନ୍ ମୁଇଂଜା ସତ୍ ମାନେକ୍ନେ ଜା କି କସ୍ଟ ବିଏ ମେଁନେ ଲୁଗଃନ୍ନିଆ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ପିନିଡିର୍ ବ୍ରି ଗାଗ୍ଚେ ଆମେକେ କେଣ୍ଡିଆନ୍ନିଆ ଜଗ୍ତ୍ଲାଗ୍ନେ ନିମାଣ୍ଡା ।
But whoever shall cause one of these little ones who believe in me to sin, it were better for him that a millstone were hung about his neck, and that he were drowned in the depth of the sea.
7 ରେମୁଆଁଇଂନେ ବିସ୍ବାସ୍ରେ କସ୍ଟ ବିଃନ୍ସା ଗୁଲୁଏ ବିସୟ୍ ଲେଃକେ । ଆତେନ୍ସା ଏନ୍ ଦର୍ତନିନ୍ନିଆ ଉଡ଼ି ବୟଙ୍କାର୍ । କାଲାଆଃ ଦେକ୍ ସୁଗୁଆ କସ୍ଟ ପାଙ୍ଗ୍ଏ, ମାତର୍ ଜା କସ୍ଟ ବିଏ, ମେଁ ଡଣ୍ଡ୍ ବାଏ!
Woe to the world because of offences! for it must needs be that offences come; but woe to that man by whom the offence cometh!
8 ଜଦି ପେନେ ନ୍ତି ଣ୍ଡୁଲା ଞ୍ଚନ୍ସା ପେନେ ସତ୍ ମାନେକ୍ନେ ପେଆରେଏ ତେଲା ଆମେକେ ସିତଗ୍ ଜଗ୍ତ୍ଲାଗ୍ ବିଃପା । ମ୍ବାକ୍ଲିଗ୍ ନ୍ତି ଣ୍ଡୁଲା ମ୍ବାକ୍ଲିଗ୍ ଞ୍ଚ ଲେଃଚେ ଡୁଆଲେକ୍ନେ ନର୍କେ ଗାଲେକ୍ନେ ବାନ୍ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ନ୍ତି ଣ୍ଡୁଲା ଚଟା ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ମାଡାନେ ପାରାନ୍ ବାନେ ନିମାଣ୍ଡା । (aiōnios g166)
Therefore if thy hand or thy foot causeth thee to sin, cut them off, and cast them from thee: it is better for thee to enter into life lame or maimed, rather than having two hands or two feet to be cast into everlasting fire. (aiōnios g166)
9 “ପେନେ ମୁଆଃ ନ୍ସା ଜଦି କସ୍ଟ ଲାଗେଡିଂକେ, ଆମେକେ ତଚେ ଜଗ୍ତ୍ଲାଗ୍ ବିଃପା । ମ୍ବାକ୍ଲିଗ୍ ମୁଆଃ ଲେଃଚେ ନର୍କନ୍ନିଆ ଲଃନେ ବାଟା ମୁଇଙ୍ଗ୍ ମୁଆଃ ଡୁଙ୍ଗ୍ୱେଚେ ଇସ୍ପର୍ନେ ରାଜିନ୍ନିଆ ୱେନେ ନିମାଣ୍ତା ।” (Geenna g1067)
And if thy eye causeth thee to sin, pluck it out, and cast it from thee: it is better for thee to enter into life with one eye, rather than having two eyes to be cast into hell fire. (Geenna g1067)
10 “ଏନ୍ ଡାଆଁ ଗଡ଼େଇଂ ବାନ୍ ମୁଇଂଜା ଡିଗ୍ ଆଇଙ୍ଗ୍ଚେଗ୍ପା । ନେଙ୍ଗ୍ ଆପେକେ ବାସଙ୍ଗ୍ଣ୍ଡିଂ ଆକ୍ମେଇଂକେ ଜତନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍କ୍ନେ କିତଂ ଦୁତ୍ଇଂ କାଲାଆଃ କିତଂ ଲେଃକ୍ନେ ନେମ୍ବା ଇସ୍ପର୍ ଡାଗ୍ରା ଲେଃକେ ।
Take heed that ye despise not one of these little ones; for I say to you, That in heaven their angels do always behold the face of my Father who is in heaven.
11 ମେଁନ୍ସା ଡାଗ୍ଲା ଗାଲି ଗୁତ୍ୟା ରେମୁଆଁଇଂକେ ରକ୍ୟା ଡିଙ୍ଗ୍ନେସା ରେମୁଆଁ ଉଙ୍ଗ୍ଡେ ପାଙ୍ଗ୍ଲେକେ ।”
For the Son of man is come to save that which was lost.
12 “ନାଁ ମେଃନେ ଏତେ ନାଡିଙ୍ଗ୍କେ, ଜଦି ମୁଇଂ ରେମୁଆଁନେ ମାଲ୍କୁଡ଼ି ମେଣ୍ଡା ଲେଃଏ ବାରି ଆତ୍ବାନ୍ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ବଃୱେଏ, ତେଲା ମେଁ ମେଃଡିଙ୍ଗ୍ଏ? ଅନେସ୍ପତ୍ ମେଣ୍ଡାଇଂକେ କଣ୍ଡା ଆଡ଼ାତ୍ରା ତୁର୍ତ୍ୟାନେ ଆନ୍ତାର୍ଚେ ଆତେନ୍ ବଃଲେକ୍ନେ ମେଣ୍ଡା ଆତୁର୍ ଣ୍ଡୁ?
How think ye? if a man hath an hundred sheep, and one of them is gone astray, doth he not leave the ninety and nine, and go to the mountains, and seek that which is gone astray?
13 ଅଃତେନ୍ ବେଲା ମେଁ ଆମେକେ ଆତେନ୍ ମେଣ୍ଡା ଅବାଏ, ତେଲା ନିଂ ଆପେକେ ସତ୍ ବାସଙ୍ଗ୍ଣ୍ଡିଂକେ, ବଃଲେକ୍ନେ ଅନେସ୍ପତ୍ ମେଣ୍ଡାନ୍ସା ମେଁନେ ଉଡ଼ି ସାର୍ଦା ଏନ୍ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ମେଣ୍ଡାନ୍ସା ମେଁ ବାନ୍ ଜାବର୍ ସାର୍ଦା ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।
And if so be that he findeth it, verily I say to you, he rejoiceth more over that sheep, than over the ninety and nine which went not astray.
14 ସମାନ୍ ଦେତୁଆ ଏନ୍ ଡାଆଁ ରେମୁଆଁଇଂନେ ବାନ୍ ମୁଇଂଜା ଡିଗ୍ ବଃୱେଏ ଏନ୍ ପେନେ କିତଂ ଲେଃକ୍ନେ ଆବା ଇସ୍ପର୍ ଆଚାଏଁ ଣ୍ଡୁ ।”
Even so it is not the will of your Father who is in heaven, that one of these little ones should perish.
15 “ମୁଇଙ୍ଗ୍ ବୟାଁ ଜଦି ପେନେ ବିରଦ୍ରେ ଦସ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ମେଁ ଡାଗ୍ରା ୱେଚେ ଦସ୍ ଆମେକେ ଆକେ ବିଃପା । ମାତର୍ ପେମ୍ବାୟା ମୁଇଂନ୍ନିଆ ଲେଃକ୍ନେ ବେଲା ଏନ୍ ବୁଡ଼ିଚେ ଡିଙ୍ଗ୍ପା । ଡାଗ୍ଲା ମେଁ ପେନେ ବ୍ନାଲିର୍ ଅଁଏ ତେଲା ନାବୟାଁକେ ନାଅବାଏ ।
Moreover if thy brother shall trespass against thee, go and tell him his fault between thee and him alone: if he shall hear thee, thou hast gained thy brother.
16 ଡାଗ୍ଲା ମେଁ ଆଅଁଣ୍ଡୁ ମୁଇଂଜା ଣ୍ଡୁଲା ମ୍ବାୟା ରେମୁଆଁ ଡୁଙ୍ଗ୍ୱେଚେ ମେଁ ଡାଗ୍ରା ୱେଲାପା । ନେନେ ସାସ୍ତର୍ନ୍ନିଆ ଗୁଆର୍ ବକେ, ମ୍ବାୟା ଣ୍ଡୁଲା ଞ୍ଜିରୁଆ ସାକିନେ ସାମ୍ନା ପେନେ ସାପା ଦାବି ଡିଙ୍ଗ୍ଲା ସତ୍ ଡାଗ୍ଚେ ପାର୍ମାନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।
But if he will not hear thee, then take with thee one or two more, that in the mouth of two or three witnesses every word may be established.
17 ତେଲା ଡିଗ୍ ଜଦି ମେଁ ପେନେ ସାମୁଆଁ ଆଅଁ ଣ୍ଡୁ ଏନ୍ ବିସୟ୍ ପାର୍ତନା ମଣ୍ଡଲିନ୍ନିଆ ଆଅଁ ବିଃପା । ସାରାସାରି ବେଲା ମେଁ ଜଦି ମଣ୍ଡଲି ସାମୁଆଁ ଆଅଁ ଣ୍ଡୁ ତେଲା ଆମେକେ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ଦର୍କାର୍ ଣ୍ଡୁନେ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ସିସ୍ତୁ ସାଲ୍ୟାଣ୍ତ୍ରେ ଡାଗ୍ଚେ ଏତେଚେ ମେଁ ଏତେ କୁଡ଼େନେ ଆନ୍ତାର୍ ବିଃପା ।”
And if he shall neglect to hear them, tell it to the church: but if he shall neglect to hear the church, let him be to thee as an heathen and a tax collector.
18 “ଆପେକେ ଏନ୍ ସାମୁଆଁ ସତ୍ ବାସଙ୍ଗ୍ଚେ ବଣ୍ଡିଙ୍ଗ୍କେ, ପେ ଏନ୍ ମଞ୍ଚ୍ପୁର୍ନ୍ନିଆ ମେଃନେ ମନା ପେଡିଙ୍ଗ୍ଏ କିତଂନ୍ନିଆ ଡିଗ୍ ଆତେନ୍ ମନା ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ଆରି ଜା ସାପା ମଞ୍ଚ୍ପୁର୍ନ୍ନିଆ ଆଦେସ୍ ପେବିଏ କିତଂନ୍ନିଆ ଡିଗ୍ ଆତେନ୍ ଆଦେସ୍ ମିଲେଏ ।
Verily I say to you, Whatever ye shall bind on earth shall be bound in heaven: and whatever ye shall loose on earth shall be loosed in heaven.
19 ମାତର୍ ଅଃତେନ୍ ଆଃ ଣ୍ଡୁ, ନିଂ ଆପେକେ ସତ୍ ବାସଙ୍ଗ୍ଣ୍ଡିଂ, ଦର୍ତନିନ୍ନିଆ ପେବାନ୍ ମ୍ବାୟା ମେଁ ବିସୟ୍ରେ ମୁଇଂ ମନ୍ ଡିଗ୍ଚେ ଆତେନ୍ସା ପାର୍ତନା ପେଡିଙ୍ଗ୍ଏ ନେଙ୍ଗ୍ନେ କିତଂନେ ଆବା ନାନେ ଆତେନ୍ ଇକ୍ଚା ପୁରନ୍ ଆଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।
Again I say to you, That if two of you shall agree on earth concerning any thing that they shall ask, it shall be done for them by my Father who is in heaven.
20 ଆଣ୍ଡି ଅରିଆ ମ୍ବାୟା ଣ୍ଡୁଲା ମ୍ୱାୟାବାନ୍ ଜବର୍ ରେମୁଆଁ ନେଙ୍ଗ୍ ମ୍ନିରେ ମୁଇଂନ୍ନିଆ ରିସିଙ୍ଗ୍ଲେ ଆର୍ଏ ନେଙ୍ଗ୍ ଆତ୍ ଅରିଆ ପାଙ୍ଗ୍ନ୍ଲେଏ ।”
For where two or three are gathered together in my name, there am I in the midst of them.
21 ମେସୁଆ ପିତର୍ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ଜିସୁକେ ସାଲିଆଁକୁକେ “ମାପ୍ରୁ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ବୟାଁ ନେଙ୍ଗ୍ ବିରଦ୍ରେ ପ୍ରେଗ୍ ପ୍ରେଗ୍ ଦସ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଡିଙ୍ଗେ ଆମେକେ ନିଙ୍ଗ୍ ଉଡ଼ିତର୍ କେମା ମ୍ବିଏ? ମେଁନେ ଗୁ ତର୍ ଜାକ?”
Then came Peter to him, and said, Lord, how often shall my brother sin against me, and I forgive him? till seven times?
22 ଜିସୁ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ଣ୍ଡୁ ଗୁ ତର୍ ଜାକ ଣ୍ଡୁ । ଗୁ ତର୍ନେ ଞ୍ଜିକୁଡ଼ି ଗୁଆ ଗୁନ୍ ଜାକ ।”
Jesus saith to him, I say not to thee, Until seven times: but, Until seventy times seven.
23 କିତଂ ରାଜିନେ ବାରି ମୁଇଙ୍ଗ୍ ଉସ୍ରା ଅଁପା । ମେସୁଆ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ଇଃସାଙ୍ଗ୍ ସ୍ଲେରେଇଂନେ ଇସାବ୍ପତର୍ ଡିଙ୍ଗ୍ନ୍ସା ରାଜି ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍କେ ।
Therefore is the kingdom of heaven likened to a certain king, who would take account of his servants.
24 ମେଁ ଏନ୍ କାମ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ନେ ବେଲା ମୁଇଙ୍ଗ୍ ସ୍ଲେରେ ଇସାବ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଣ୍ଡ୍ରେକେ ଇଃସାଙ୍ଗ୍ ଡାଗ୍ରା ଡୁଂୱେକେ । ମେଁ ମେଁବାନ୍ ଲାକ୍ ଲାକ୍ ଡାବୁ ରୁନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ବଗେ ।
And when he had begun to reckon, one was brought to him, who owed him ten thousand talents.
25 ରୁନ୍ ସୁଜେନ୍ସା ଏନ୍ ରେମୁଆଁନେ ଜାବର୍ ଡାବୁ ଆଲେଗେ ଣ୍ଡୁ । ତେସା ମେଁନେ ରୁନ୍ ସୁଜେନ୍ସା ମେଁନେ ସାପା ସମ୍ପତି ସଚେଃ ଆମେକେ ମେଁନେ କୁନେଣ୍ଡେକେ ବାରି ଗଡ଼େଇଂକେ ମୁଇଂରେନ୍ନିଆ ଗତିରେ ରକମ୍ ଲେଃନ୍ସା ସବିଃନ୍ସା ଇଃସାଙ୍ଗ୍ ଆଦେସ୍ ବିକେ ।
But as he had nothing with which to pay, his lord commanded him to be sold, and his wife, and children, and all that he had, and payment to be made.
26 ସ୍ଲେରେ ଇଃସାଙ୍ଗ୍ନେ ଞ୍ଚ ବୁନ୍ଦେ ଲଃଚେ କାକୁର୍ତି ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ଆରି ଇକୁଡ଼ା ସାଆସ୍ ସାଃ ମାଲିକ୍ ନେଙ୍ଗ୍ ଆନାକେ ସାପା ରୁନ୍ ସୁଜେ ମ୍ବିଏ ।”
The servant therefore fell down, and worshipped him, saying, Lord, have patience with me, and I will pay thee all.
27 ଇଡ଼ିଂ ଆତେନ୍ ଚାକର୍ନେ ଇଃସାଙ୍ଗ୍ନେ ମନ୍ନ୍ନିଆ ଦୟା ପାଙ୍କେ, ତେଲା ରୁନ୍ ବାନ୍ ନ୍ସୁଜେଏ ଡାଗ୍ଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ଆରି ଆମେକେ ଆନ୍ତାର୍ଚେ ଲାଗ୍ଡକେ ।
Then the lord of that servant was moved with compassion, and loosed him, and forgave him the debt.
28 “ଏନ୍ ରେମୁଆଁ ଅଲେଙ୍ଗ୍ ୱେନେବେଲା ମେଁବାନ୍ ଇକୁଡ଼ା ଡାବୁ ରୁନ୍ ଡୁଙ୍ଗ୍ୱେବକ୍ନେ ମେଁନେ ଏତେ ସ୍ଲେରେକେ ଅବାକେ । ମେଁ ମେଁନେ ଲୁଗଃନ୍ନିଆ ସାଚେ ମେଁନେ ତୁମୁଆଃ ତାଙ୍ଗ୍ଡାଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ, ନେଙ୍ଗ୍ବାନ୍ ରୁନ୍ ଡୁଙ୍ଗ୍ୱେ ନାବକ୍ନେ ଡାବୁ ଆଃଆଣ୍ଡେ ବିଲା ।”
But the same servant went out, and found one of his fellowservants, who owed him an hundred pence: and he laid hands on him, and took him by the throat, saying, Pay me what thou owest.
29 ବାର୍ମୁଇଂ ରେମୁଆଁ ମେଁନେ ଞ୍ଚବୁନ୍ଦେ ଲଃଚେ କାକୁର୍ତି ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ସାହାସ୍ ସାଃ ସାପା ଡାବୁ ସୁଜେ ମ୍ବିଏ ।”
And his fellowservant fell down at his feet, and besought him, saying, Have patience with me, and I will pay thee all.
30 ମାତର୍ ସିସେନେ ରେମୁଆଁ ମେଁ ସାମୁଆଁ ଆଅଁକେ ଣ୍ଡୁ ଣ୍ଡୁଲା ରୁନ୍ ସୁଜେନେ ଜାକ ଆମେକେ କଏଦ୍ ଡୁଆନ୍ନିଆ ବଆର୍ଗେ ।
And he would not: but went and cast him into prison, till he should pay the debt.
31 ଏନ୍ ଗଟେକ୍ନେ କେଚେ ବିନ୍ ଚାକ୍ରି ଡିଙ୍ଗ୍ଣ୍ଡ୍ରେ ଜାବର୍ ବାୟାବିକଲ୍ ଡିଂକେ । ମେଇଂ ଇଃସାଙ୍ଗ୍ନେ ଡାଗ୍ରା ୱେଚେ ମେଁ ମେଁନେ ଗଟେ ଲେଃଗେ ଆତେନ୍ ସାପା ଆଅଁ ଆର୍କେ ।
So when his fellowservants saw what was done, they were very sorry, and came and told to their lord all that was done.
32 ଇଃସାଙ୍ଗ୍ ସେନୁଗ୍ ଚାକ୍ରି ଡିଙ୍ଗ୍ଣ୍ଡ୍ରେକେ ୱାଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ, “ଆରେ ଅସକ୍ତିଆ ଗତିରେ ନାଁ ଆନେଙ୍ଗ୍ ଗୁଆରେ ଡିଙ୍ଗ୍ନାବଲା ନାନେ ସାପା ରୁନ୍ ଡାବୁ ଆନ୍ତାର୍ ମ୍ବିଗେ ।
Then his lord, having called him, said to him, O thou wicked servant, I forgave thee all that debt, because thou didst beg me:
33 ନେଙ୍ଗ୍ ଡିରକମ୍ ନାନେ ଆଡ଼ାତ୍ରା ଲିବିସ ଣ୍ଡିଙ୍ଗ୍କେ ନାନେ କାମ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଣ୍ଡ୍ରେକେ ଡିଗ୍ ଦେତ୍ ରକମ୍ ଲିବିସ ଡିଙ୍ଗ୍ନେ ନାନେ ଦର୍କାର୍ ।
Shouldest thou not also have had compassion on thy fellowservant, even as I had pity on thee?
34 ଇଃସାଙ୍ଗ୍ ଜାବର୍ ଗିସେ ଡିଙ୍ଗ୍ୱେଗେ ବାରି ସାପା ରୁନ୍ ମାସୁଜେ ଜାକ ଡଣ୍ଡ୍ ବାନ୍ସା ଆମେକେ କଏଦ୍ ଡୁଆନ୍ନିଆ ବେବିଆର୍ଗେ ।”
And his lord was angry, and delivered him to the torturers, till he should pay all that was due to him.
35 ଜିସୁ ଉଃସ୍ରା ଆଃଡାଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ, “ପେନେ ବିରଦ୍ରେ ଦସ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ବକ୍ନେ ରେମୁଆଁଇଂକେ ରୁଦୟ୍ନ୍ନିଆ ଜଦି କେମା ପେବି, ତେଲା ନେଙ୍ଗ୍ନେ କିତଂ ଲେକ୍ନେ ଆବା ଡିଗ୍ ନାନେ ଆଡ଼ାତ୍ରା ଦେକ୍ରକମ୍ ବେବଆର୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।”
So likewise shall my heavenly Father do also to you, if ye from your hearts forgive not every one his brother their trespasses.
