< Luqaassa 1 >
1 Boncho Toofilosa nu achchan hanida yota gish daro asati bees hanida mala xaafida.
Tendo pois muitos emprehendido pôr em ordem a narração das coisas que entre nós se cumpriram,
2 He taarikkezikka koyroppe denthidi ba ayfera be7ida markattine Xoossa qaala yoottidayti nuus aathiddayssa.
Segundo nos transmittiram os mesmos que as viram desde o principio, e foram ministros da palavra,
3 Taka ta baggara xaphoppe denthada keeha naagistadanne paaca xeellada taarikkeza wursa sinthe xaafistanaas bessizaysa sinthasada kaallidi xaafistanaas bessizaysa kaalethada naagettada nees xaafana mala taas lo7o gidi beettides.
Pareceu-me tambem a mim conveniente escrevel-as a ti, ó excellente Theophilo, por sua ordem, havendo-me já informado minuciosamente de tudo desde o principio;
4 Haysa wurssa ta oothizay ne tamaaridaysi tuma gididayssa nena ero guussassa.
Para que conheças a certeza das coisas de que já estás informado.
5 Herdossay Yuda biittan kawottida wode Aabiya geettetiza qeessista halaqqa bagafe qeessetetha ootho taray iza gakida Zakarassa geetettiza issi qeessey dees.
Existiu, no tempo de Herodes, rei da Judéa, um sacerdote chamado Zacharias, da ordem de Abias, e cuja mulher era das filhas d'Aarão; e o seu nome era Isabel.
6 Iza machcheyaka Elsabeexxo geetetaysu, izaka Aaronne bagga asa. Nam7atika Goda azazonne iza woga wothoy bayndda naagidi dizaytanne Xoossa sinthan xillo asa.
E eram ambos justos perante Deus, andando sem reprehensão em todos os mandamentos e preceitos do Senhor.
7 Gido attin Elsabeexxa na yelonta makkara gidida gish istas nay baa, nam77atika wodey sugetida asa.
E não tinham filhos, porquanto Isabel era esteril, e ambos eram avançados em edade.
8 Zakarassay Xoossa sinthan qeessetetha ootho taray iza gakin izi oothishin
E aconteceu que, exercendo elle o sacerdocio diante de Deus, na ordem da sua turma,
9 qeessistas diza woga mala Xoossa keeththan gelidi exxaane cuwassana mala exay iza gakkidees.
Segundo o costume sacerdotal, coube-lhe em sorte entrar no templo do Senhor a offerecer o incenso.
10 Exxaaney cuwattishshin asay wurikka karen diidi woosses.
E toda a multidão do povo estava fóra, orando á hora do incenso,
11 Goda kiitanchay exxaaney cuwatiza sooppe oshacha baggara eqqidi Zakarasas beettides.
E um anjo do Senhor lhe appareceu, posto em pé, á direita do altar do incenso.
12 Zakarasaykka iza beyidi keehi dagammidi babbides.
E Zacharias, vendo-o, turbou-se, e caiu temor sobre elle.
13 Kiitanchay Zakarasas babbofa ne woossay setettides, ne machcheya Elssabeexxa nees attumma na yelana iza sunthaka ne Yanisa gaada sunthanna.
Mas o anjo lhe disse: Zacharias, não temas, porque a tua oração foi ouvida, e Isabel, tua mulher, dará á luz um filho, e lhe porás o nome de João;
14 Iza yellistan neni daro ufa7istana, daro asaykka ufa7istana.
E terás prazer e alegria, e muitos se alegrarão no seu nascimento;
15 Goda sinthan izi gita gidana. woyneppe oothetida cajje gidinkka hara mathosiza usha gidinkka izi uyenna, izi buro ba aayye qanthen dishe xillo ayanan kumana.
Porque será grande diante do Senhor, e não beberá vinho, nem bebida forte, e será cheio do Espirito Sancto, até desde o ventre de sua mãe;
16 Isra7eele asappe darota ista Xoossako zarana.
E converterá muitos dos filhos de Israel ao Senhor seu Deus;
17 Aawata wozina ista naytaakko, azazettontaytikka gede xillota cincatethakko zaarana malanne Godas bessiza dere giigissana mala Elaasa ayananne iza wolqan Godappe sinthara izi baanna.
E irá adiante d'elle no espirito e virtude d'Elias, para converter os corações dos paes aos filhos, e os rebeldes á prudencia dos justos; para preparar ao Senhor um povo bem disposto.
18 Zakarassay kiitanchas, tani cima ta machcheyakka cimadus tani hayssa aazan eranee? giidi oychchides.
Disse então Zacharias ao anjo: Como conhecerei isto? pois eu já sou velho, e minha mulher avançada em edade.
19 Kiitanchaykka zaaridi tani Xoossa sinthan eqqiza Gabrelle. Tanika ha miishrachchoza nees gathanas kiitistada yadis.
E, respondendo o anjo, disse-lhe: Eu sou Gabriel, que assisto diante de Deus, e fui enviado a fallar-te e dar-te estas alegres novas;
20 Heko neni ba woden polistana ta qaala amanontta ixxida gish ne duunay muummaana, nenikka haasa7ana dandda7akka gides.
E eis que ficarás mudo, e não poderás fallar até ao dia em que estas coisas aconteçam; porquanto não crêste nas minhas palavras, que a seu tempo se hão de cumprir
21 He wode derey Zakarassay Xoossa keethafe kezonta aazas gam77idakkonne giidi handadhettishe naagides.
E o povo estava esperando a Zacharias, e maravilhavam-se de que tanto se demorasse no templo.
22 Izi Xoossa keethafe kezidi asa haasa7isanas danda7ibeynna. malati malati bessoppe attin haasa7anas danda7onta aggin asay izi Xoossa keeththan Xoossafe ooratha miish beyddaysa erides.
E, saindo elle, não lhes podia fallar; e entenderam que tinha visto alguma visão no templo. E fallava por acenos, e ficou mudo.
23 Zakarasaykka ba ootho taray polettidappe guyyen ba so simmides.
E succedeu que, terminados os dias do seu ministerio, voltou para sua casa.
24 Hessafe kaallin iza machcheya Elsabeexxa na qanthatadus, ichachchantho aginnay gakanas asi bena beyontta mala qotistadus.
E depois d'aquelles dias Isabel, sua mulher, concebeu, e por cinco mezes se occultou, dizendo:
25 Izaka Goday ba maarotan ta kadhetetha asa giddofe digganas ha wodezan hayssa taas oothides gadus.
Porque isto me fez o Senhor, nos dias em que attentou em mim, para destruir o meu opprobrio entre os homens.
26 Elsabeexxa qanthatidda usuppuntha aginan, Xoossi ba kiitancha Gabrelle, Galila biittan diza, Naazirete giza katama yeddides.
E, no sexto mez, foi o anjo Gabriel enviado por Deus a uma cidade da Galilea, chamada Nazareth,
27 Izikka kawo Daawutte zereth gidida Yosefo geettetiza asas giiga utida Maaramo geetettiza geela7oyko kiitettides.
A uma virgem desposada com um varão, cujo nome era José, da casa de David; e o nome da virgem era Maria.
28 Yiidine iza dizaaso gelidi “hanne Xoossi nena anjjidare saro Xoossi Goday nenara dees nenika anjettidaro” gides.
E, entrando o anjo aonde ella estava, disse: Salve, agraciada; o Senhor é comtigo: bemdita tu entre as mulheres.
29 Maarama kiitancha haasa7ani keha dagamada, haysi ay giza sarota gaada yoza keha qoppadus.
E, vendo-o ella, turbou-se muito das suas palavras, e considerava que saudação seria esta.
30 Kiitanchaykka Maaramo “Xoossi nenan ufa7etiza gish babbofa,
Disse-lhe então o anjo: Maria, não temas, porque achaste graça diante de Deus;
31 neni qanthatana, attumma naaka yelana, sunthakka Yesussa gaada sunthanna,
E eis que em teu ventre conceberás, e darás á luz um filho, e pôr-lhe-has o nome de Jesus.
32 Izika gita gidana, wursofe bolla Xoossa na geetettana, Godaa Xoossay iza aawa Daawutte kawotetha izas immana.
Este será grande, e será chamado filho do Altissimo; e o Senhor Deus lhe dará o throno de David, seu pae;
33 Izi Isra7eelle nayta bollan medhinas kawotana, iza kawotethaskka wurisethi deenna.” (aiōn )
E reinará eternamente na casa de Jacob, e o seu reino não terá fim. (aiōn )
34 Maaramaka kiitanchas “tani adde gelabeyke, shin haysi waani hananee?” gaada oychchadus.
E disse Maria ao anjo: Como se fará isto? pois não conheço varão.
35 Kiitanchayka Maaramis “xillo ayaanaay ne bolla wodhana wursofe bolla Xoossa wolqay ne bolla kuwasa na hessa gish yellistana naazi geeshsha Xoossa na geetettana.
E, respondendo o anjo, disse-lhe: Descerá sobre ti o Espirito Sancto, e a virtude do Altissimo te cobrirá com a sua sombra; pelo que tambem o Sancto, que de ti ha de nascer, será chamado Filho de Deus.
36 Asi yeluku iza makkara giidi haasa7iza ne dabboya Elsabeexxa cimatethan attumma na qanthatada yelanaas usupuntho aginna oykadus.
E eis que tambem Isabel, tua prima, concebeu um filho em sua velhice; e é este o sexto mez para aquella que era chamada esteril;
37 Xoossassi hanonta miishi baa.”
Porque para Deus nada será impossivel.
38 Maaramakka zaaradda hekko tani Xoossa aylle diikkina ne gida mala taas hano giin kiitanchay izippe shaakettidi biddes. Maarama Elsabeexxo beyana badus.
Disse então Maria: Eis aqui a serva do Senhor; cumpra-se em mim segundo a tua palavra. E o anjo ausentou-se d'ella.
39 Maaramakka he wode matara eesota denddada pude geze deren diza issi Yuda katama badus.
E n'aquelles dias, levantando-se Maria, foi apressada ás montanhas, a uma cidade de Juda,
40 Zakarassa keethe geladakka Elsabeexxo sarotadus.
E entrou em casa de Zacharias, e saudou a Isabel.
41 Elsabeexxa Maarami sarotha siyida mala qanthan diza naazi izi qanthan guppides, Elsabeexxinkka xillo ayaanaay kumides.
E aconteceu que, ao ouvir Isabel a saudação de Maria, a creancinha saltou no seu ventre; e Isabel foi cheia do Espirito Sancto,
42 Izaka ba qaala dhoqqu oothada hiz gadus “maccassa wursofe ne anjettidaro, ne qanthen diza naazikka anjetidaysa.
E exclamou com grande voz, e disse: Bemdita tu entre as mulheres, e bemdito o fructo do teu ventre.
43 Ta Goda aaya taako yada tana oychanas tani oonee?
E d'onde me provém isto a mim, que a mãe do meu Senhor venha a mim?
44 Ne sarotho qaala ta siyida mala ta ulo giddon diza nay ufaysan guppides.
Pois eis que, ao chegar aos meus ouvidos a voz da tua saudação, a creancinha saltou de alegria no meu ventre;
45 Polistana giidi Goday izis yoottidaysa amaniddara iza anjjetidaro.”
E bemaventurada a que creu, pois hão de cumprir-se as coisas que da parte do Senhor lhe foram ditas.
46 Maaramakka izi ba aylleyi kawushshatetha xellida gish ta shemppiya Goda dhoqqu oothada bonchaysu.
Disse então Maria: A minha alma engrandece ao Senhor,
47 Ta ayanaykka tana ashshizza ta Xoossan ufa7istaysu.
E o meu espirito se alegra em Deus meu Salvador;
48 Wolqqama Goday taas giita miishshe oothida gish hachchife sinthan asi wuri tana anjjettidaro gaana.
Porque attentou na baixeza de sua serva; pois eis que desde agora todas as gerações me chamarão bemaventurada:
49 Iza sunthaykka geeshsha.
Porque me fez grandes coisas o Poderoso; e sancto é o seu nome.
50 Iza maaretethay izas babizayttas na na gakanas daana.
E a sua misericordia é de geração em geração sobre os que o temem.
51 Be wolqan daro mino ootho oothides ba wozina qofan otoretizayta laalides.
Com o seu braço obrou valorosamente: dissipou os soberbos no pensamento de seus corações.
52 Kawota kawotethafe wothides, ashketta qasse dhoqqu dhoqqu histtides.
Depoz dos thronos os poderosos, e elevou os humildes.
53 Gafidayta lo7o miishshan kalthides durista gidikko mela kushe yeddides.
Encheu de bens os famintos, e despediu vasios os ricos.
54 Kase nu aawatas Abramesinne iza qommotas gida qaala naaganas
Auxiliou a Israel seu servo, recordando-se da sua misericordia;
55 ba maaretetha yushi qoppidi ba aylle Isra7eele maaddides gadus. (aiōn )
Como fallou a nossos paes, a Abrahão e á sua posteridade, para sempre. (aiōn )
56 Maaramakka Elsabeexxi achchan heezzu agina sire gam7ada ba so simadus.
E Maria ficou com ella quasi tres mezes, e depois voltou para sua casa.
57 Elsabeexxis yelo gallassay gakin attumma na yeladus.
E completou-se para Isabel o tempo de dar á luz, e teve um filho.
58 Izi guttattinne dabbottikka Goday izis gita maaretetha oothidaysa siyidi izira issife ufa7ettida.
E os seus visinhos e parentes ouviram que tinha Deus usado para com ella de grande misericordia, e alegraram-se com ella.
59 Yellettida osppuntha gallas qaxaras yida. aaza aawa sunthan Zakarasa giidi sunthana koyida.
E aconteceu que, ao oitavo dia, vieram circumcidar o menino, e lhe chamavam Zacharias, do nome de seu pae.
60 Gido attin aaya hanena, iza sunthi Yanisa geetetto gadus.
E, respondendo sua mãe, disse: Não, porém será chamado João.
61 Istika izis ne dabbotappe Yanisa geetettidi xeysettida asi oonikka baawa gida.
E disseram-lhe: Ninguem ha na tua parentela que se chame por este nome.
62 Aaway Zakarassay naaza oona giidi sunthana koyidakonne malaatan oychchida.
E perguntaram por acenos ao pae como queria que lhe chamassem.
63 Zakarasaykka xaafiza miishshe izas immana mala oychchi ekkidi sunthay “Yanisa” giidi xaafin asay wurikka malalettides.
E, pedindo elle uma taboinha de escrever, escreveu, dizendo: O seu nome é João. E todos se maravilharam.
64 Heeraka Zakarassa duunay pogettidi inxarssay birshettin Xoossa galata oykides.
E logo a bocca se lhe abriu, e a lingua se lhe soltou; e fallava, louvando a Deus.
65 Iza guttati wuri daro babbidda. Haysi wurikka dhoqqa geze biittan Yuda dereni, wurso son haasa7ettides.
E veiu temor sobre todos os seus circumvisinhos, e em todas as montanhas da Judea foram divulgadas todas estas coisas.
66 Haysaka siyida asi wurikka ha guutha nay ay hananeeshsha? giidi hanoza wursika ba wozinan oykkides. Goda kushey tumappe izara issife dees.
E todos os que as ouviam as conservavam em seus corações, dizendo: Quem será pois este menino? E a mão do Senhor estava com elle.
67 Naaza aaway, Zakarassay xillo ayaanan kumidi tinbbite haasa7ishe
E Zacharias, seu pae, foi cheio do Espirito Sancto, e prophetizou, dizendo:
68 yiidi ba asa ashshidda gish Isra7eele Xoossi galatetto gides.
Bemdito o Senhor Deus d'Israel, porque visitou e remiu o seu povo,
69 Beni wode ba geeshsha nabeta duunan haasa7ettidayssa mala
E nos levantou uma salvação poderosa na casa de David seu servo,
70 ba aylle Daawute keeththan ashshizza woliqqa nuus denthides. (aiōn )
Como fallou pela bocca dos seus sanctos prophetas, desde o principio do mundo; (aiōn )
71 Izi nuna nu morketappene, nuna ixxizayta kusheppe ashshees.
Que nos livraria dos nossos inimigos e da mão de todos os que nos aborrecem;
72 Haysa izi oothiday nu aawatas ba maaretetha bessanassa, ba geeshsha caaqqoza yushi qoppanaasa.
Para manifestar misericordia a nossos paes, e lembrar-se do seu sancto concerto,
73 Kase nu aawa Abrames caaqqidayssa qopana malane,
E do juramento que jurou a Abrahão nosso pae,
74 nu morketa kusheppe izi nuna kessin nuni izas babboy baayndda oothanasinne,
De conceder-nos que, libertados da mão de nossos inimigos, o serviriamos sem temor,
75 nu diza wode wurson ba sinthan nuna geeshshatethanne xillotethan essanassa.
Em sanctidade e justiça perante elle, todos os dias da nossa vida.
76 Goda oge giigissanas ne izappe sinthara biza gish ta naazo neni woga Xoossa nabe geetetana.
E tu, ó menino, serás chamado propheta do Altissimo, porque has de ir adiante da face do Senhor, a preparar os seus caminhos;
77 Assay ba nagarappe maaretida gish deres attotetha erateth ne immana mala
Para dar ao seu povo conhecimento da salvação, na remissão dos seus peccados;
78 nu Xoossa lo7o maaretethafe denddidayssan saloppe nuus away kezides.
Pelas entranhas da misericordia do nosso Deus, com que o Oriente do alto nos visitou;
79 Hessikka dhuman dizaytasne hayqqo kuwa garsan dizaytaskka po7isana malane nu tohotakka sarotetha oge kalethannassa.
Para alumiar aos que estão assentados em trevas e sombra de morte; a fim de dirigir os nossos pés pelo caminho da paz.
80 Guutha naazikka diccides ayananka minnidees. Isra7eele asas qonccen beettanna gakkanaas bazo biittan deyides.
E o menino crescia, e se robustecia em espirito. E esteve nos desertos até ao dia em que havia de mostrar-se a Israel.