Luqaassa 1
1 Boncho Toofilosa nu achchan hanida yota gish daro asati bees hanida mala xaafida.
Eftersom mange har tatt sig fore å sette op en fortelling om de ting som er fullbyrdet iblandt oss,
2 He taarikkezikka koyroppe denthidi ba ayfera be7ida markattine Xoossa qaala yoottidayti nuus aathiddayssa.
således som de som fra først av var øienvidner og blev ordets tjenere, har overgitt oss det,
3 Taka ta baggara xaphoppe denthada keeha naagistadanne paaca xeellada taarikkeza wursa sinthe xaafistanaas bessizaysa sinthasada kaallidi xaafistanaas bessizaysa kaalethada naagettada nees xaafana mala taas lo7o gidi beettides.
så har også jeg foresatt mig, efterat jeg nøie har gransket alt sammen fra først av, å nedskrive det i sammenheng for dig, gjæveste Teofilus,
4 Haysa wurssa ta oothizay ne tamaaridaysi tuma gididayssa nena ero guussassa.
forat du kan lære å kjenne hvor pålitelige de lærdommer er som du er oplært i.
5 Herdossay Yuda biittan kawottida wode Aabiya geettetiza qeessista halaqqa bagafe qeessetetha ootho taray iza gakida Zakarassa geetettiza issi qeessey dees.
I de dager da Herodes var konge i Jødeland, var det en prest ved navn Sakarias, av Abias skifte, og han hadde en hustru av Arons døtre, og hennes navn var Elisabet.
6 Iza machcheyaka Elsabeexxo geetetaysu, izaka Aaronne bagga asa. Nam7atika Goda azazonne iza woga wothoy bayndda naagidi dizaytanne Xoossa sinthan xillo asa.
De var begge rettferdige for Gud, og vandret ulastelig i alle Herrens bud og forskrifter.
7 Gido attin Elsabeexxa na yelonta makkara gidida gish istas nay baa, nam77atika wodey sugetida asa.
Og de hadde ikke barn; for Elisabet var ufruktbar, og de var begge kommet langt ut i årene.
8 Zakarassay Xoossa sinthan qeessetetha ootho taray iza gakin izi oothishin
Men det skjedde mens han gjorde prestetjeneste for Gud, da raden var kommet til hans skifte,
9 qeessistas diza woga mala Xoossa keeththan gelidi exxaane cuwassana mala exay iza gakkidees.
at det efter preste-tjenestens sedvane tilfalt ham å gå inn i Herrens tempel og ofre røkelse;
10 Exxaaney cuwattishshin asay wurikka karen diidi woosses.
og hele folkemengden stod utenfor og bad i røkofferets stund.
11 Goda kiitanchay exxaaney cuwatiza sooppe oshacha baggara eqqidi Zakarasas beettides.
Da åpenbarte en Herrens engel sig for ham og stod på høire side av røkoffer-alteret.
12 Zakarasaykka iza beyidi keehi dagammidi babbides.
Og da Sakarias så ham, blev han forferdet, og frykt falt på ham.
13 Kiitanchay Zakarasas babbofa ne woossay setettides, ne machcheya Elssabeexxa nees attumma na yelana iza sunthaka ne Yanisa gaada sunthanna.
Men engelen sa til ham: Frykt ikke, Sakarias! din bønn er hørt, og din hustru Elisabet skal føde dig en sønn, og du skal kalle ham Johannes;
14 Iza yellistan neni daro ufa7istana, daro asaykka ufa7istana.
og han skal bli dig til glede og fryd, og mange skal glede sig over hans fødsel.
15 Goda sinthan izi gita gidana. woyneppe oothetida cajje gidinkka hara mathosiza usha gidinkka izi uyenna, izi buro ba aayye qanthen dishe xillo ayanan kumana.
For han skal være stor for Herren, og han skal ikke drikke vin og sterk drikk, og han skal fylles med den Hellige Ånd like fra mors liv;
16 Isra7eele asappe darota ista Xoossako zarana.
og han skal omvende mange av Israels barn til Herren deres Gud,
17 Aawata wozina ista naytaakko, azazettontaytikka gede xillota cincatethakko zaarana malanne Godas bessiza dere giigissana mala Elaasa ayananne iza wolqan Godappe sinthara izi baanna.
og han skal gå i forveien for ham i Elias' ånd og kraft, for å vende fedres hjerter til barn og ulydige til rettferdiges sinnelag, for å berede Herren et velskikket folk.
18 Zakarassay kiitanchas, tani cima ta machcheyakka cimadus tani hayssa aazan eranee? giidi oychchides.
Og Sakarias sa til engelen: Hvorav skal jeg vite dette? Jeg er jo en gammel mann, og min hustru er langt ute i årene.
19 Kiitanchaykka zaaridi tani Xoossa sinthan eqqiza Gabrelle. Tanika ha miishrachchoza nees gathanas kiitistada yadis.
Og engelen svarte ham: Jeg er Gabriel, som står for Guds åsyn, og jeg er utsendt for å tale til dig og forkynne dig dette glade budskap;
20 Heko neni ba woden polistana ta qaala amanontta ixxida gish ne duunay muummaana, nenikka haasa7ana dandda7akka gides.
og se, du skal bli målløs, og ikke kunne tale før den dag da dette skjer, fordi du ikke trodde mine ord, som skal fullbyrdes i sin tid.
21 He wode derey Zakarassay Xoossa keethafe kezonta aazas gam77idakkonne giidi handadhettishe naagides.
Og folket stod og ventet på Sakarias, og de undredes over at han blev så lenge i templet.
22 Izi Xoossa keethafe kezidi asa haasa7isanas danda7ibeynna. malati malati bessoppe attin haasa7anas danda7onta aggin asay izi Xoossa keeththan Xoossafe ooratha miish beyddaysa erides.
Men da han kom ut, kunde han ikke tale til dem, og de skjønte at han hadde sett et syn i templet, og han nikket til dem, og var og blev stum.
23 Zakarasaykka ba ootho taray polettidappe guyyen ba so simmides.
Og det skjedde da hans tjenestedager var til ende, da drog han hjem til sitt hus.
24 Hessafe kaallin iza machcheya Elsabeexxa na qanthatadus, ichachchantho aginnay gakanas asi bena beyontta mala qotistadus.
Men efter disse dager blev hans hustru Elisabet fruktsommelig, og hun trakk sig tilbake i ensomhet i fem måneder, og sa:
25 Izaka Goday ba maarotan ta kadhetetha asa giddofe digganas ha wodezan hayssa taas oothides gadus.
Så har Herren gjort med mig i de dager da han så til mig for å bortta min vanære iblandt menneskene.
26 Elsabeexxa qanthatidda usuppuntha aginan, Xoossi ba kiitancha Gabrelle, Galila biittan diza, Naazirete giza katama yeddides.
Men i den sjette måned blev engelen Gabriel sendt fra Gud til en by i Galilea som heter Nasaret,
27 Izikka kawo Daawutte zereth gidida Yosefo geettetiza asas giiga utida Maaramo geetettiza geela7oyko kiitettides.
til en jomfru som var trolovet med en mann ved navn Josef, av Davids hus, og jomfruens navn var Maria.
28 Yiidine iza dizaaso gelidi “hanne Xoossi nena anjjidare saro Xoossi Goday nenara dees nenika anjettidaro” gides.
Og engelen kom inn til henne og sa: Vær hilset, du benådede! Herren er med dig; velsignet er du blandt kvinner!
29 Maarama kiitancha haasa7ani keha dagamada, haysi ay giza sarota gaada yoza keha qoppadus.
Men hun blev forferdet over hans ord, og grundet på hvad dette skulde være for en hilsen.
30 Kiitanchaykka Maaramo “Xoossi nenan ufa7etiza gish babbofa,
Og engelen sa til henne: Frykt ikke, Maria! for du har funnet nåde hos Gud;
31 neni qanthatana, attumma naaka yelana, sunthakka Yesussa gaada sunthanna,
og se, du skal bli fruktsommelig og føde en sønn, og du skal kalle ham Jesus.
32 Izika gita gidana, wursofe bolla Xoossa na geetettana, Godaa Xoossay iza aawa Daawutte kawotetha izas immana.
Han skal være stor og kalles den Høiestes Sønn, og Gud Herren skal gi ham hans far Davids trone,
og han skal være konge over Jakobs hus evindelig, og det skal ikke være ende på hans kongedømme. (aiōn g165)
34 Maaramaka kiitanchas “tani adde gelabeyke, shin haysi waani hananee?” gaada oychchadus.
Men Maria sa til engelen: Hvorledes skal dette gå til, da jeg ikke vet av mann?
35 Kiitanchayka Maaramis “xillo ayaanaay ne bolla wodhana wursofe bolla Xoossa wolqay ne bolla kuwasa na hessa gish yellistana naazi geeshsha Xoossa na geetettana.
Og engelen svarte henne: Den Hellige Ånd skal komme over dig, og den Høiestes kraft skal overskygge dig; derfor skal også det hellige som fødes, kalles Guds Sønn.
36 Asi yeluku iza makkara giidi haasa7iza ne dabboya Elsabeexxa cimatethan attumma na qanthatada yelanaas usupuntho aginna oykadus.
Og se, Elisabet, din slektning, har også undfanget en sønn i sin alderdom, og hun, som kaltes ufruktbar, er nu i sin sjette måned.
37 Xoossassi hanonta miishi baa.”
For ingen ting er umulig for Gud.
38 Maaramakka zaaradda hekko tani Xoossa aylle diikkina ne gida mala taas hano giin kiitanchay izippe shaakettidi biddes. Maarama Elsabeexxo beyana badus.
Da sa Maria: Se, jeg er Herrens tjenerinne; mig skje efter ditt ord! Og engelen skiltes fra henne.
39 Maaramakka he wode matara eesota denddada pude geze deren diza issi Yuda katama badus.
Men Maria stod op i de dager og skyndte sig til fjellbygdene, til en by i Juda,
40 Zakarassa keethe geladakka Elsabeexxo sarotadus.
og hun kom inn i Sakarias' hus og hilste på Elisabet.
41 Elsabeexxa Maarami sarotha siyida mala qanthan diza naazi izi qanthan guppides, Elsabeexxinkka xillo ayaanaay kumides.
Og det skjedde da Elisabet hørte Marias hilsen, da sprang fosteret i hennes liv, og Elisabet blev fylt med den Hellige Ånd
42 Izaka ba qaala dhoqqu oothada hiz gadus “maccassa wursofe ne anjettidaro, ne qanthen diza naazikka anjetidaysa.
og ropte med høi røst og sa: Velsignet er du blandt kvinner, og velsignet er ditt livs frukt!
43 Ta Goda aaya taako yada tana oychanas tani oonee?
Og hvorledes times mig dette, at min Herres mor kommer til mig?
44 Ne sarotho qaala ta siyida mala ta ulo giddon diza nay ufaysan guppides.
For se, da lyden av din hilsen nådde mitt øre, sprang fosteret i mitt liv med fryd.
45 Polistana giidi Goday izis yoottidaysa amaniddara iza anjjetidaro.”
Og salig er hun som trodde; for fullbyrdes skal det som er sagt henne av Herren.
46 Maaramakka izi ba aylleyi kawushshatetha xellida gish ta shemppiya Goda dhoqqu oothada bonchaysu.
Da sa Maria: Min sjel ophøier Herren,
47 Ta ayanaykka tana ashshizza ta Xoossan ufa7istaysu.
og min ånd fryder sig i Gud, min frelser,
48 Wolqqama Goday taas giita miishshe oothida gish hachchife sinthan asi wuri tana anjjettidaro gaana.
han som har sett til sin tjenerinnes ringhet. For se, fra nu av skal alle slekter prise mig salig,
49 Iza sunthaykka geeshsha.
fordi han har gjort store ting imot mig, han, den mektige, og hellig er hans navn,
50 Iza maaretethay izas babizayttas na na gakanas daana.
og hans miskunn er fra slekt til slekt over dem som frykter ham.
51 Be wolqan daro mino ootho oothides ba wozina qofan otoretizayta laalides.
Han gjorde veldig verk med sin arm, han adspredte dem som var overmodige i sitt hjertes tanke;
52 Kawota kawotethafe wothides, ashketta qasse dhoqqu dhoqqu histtides.
han støtte stormenn fra deres høiseter og ophøiet de små;
53 Gafidayta lo7o miishshan kalthides durista gidikko mela kushe yeddides.
hungrige mettet han med gode gaver, og rikmenn lot han gå bort med tomme hender.
54 Kase nu aawatas Abramesinne iza qommotas gida qaala naaganas
Han tok sig av Israel, sin tjener, for å komme miskunn i hu
- således som han talte til våre fedre - mot Abraham og hans ætt til evig tid. (aiōn g165)
56 Maaramakka Elsabeexxi achchan heezzu agina sire gam7ada ba so simadus.
Og Maria blev hos henne omkring tre måneder, og vendte så hjem igjen til sitt hus.
57 Elsabeexxis yelo gallassay gakin attumma na yeladus.
Men for Elisabet kom tiden da hun skulde føde, og hun fødte en sønn,
58 Izi guttattinne dabbottikka Goday izis gita maaretetha oothidaysa siyidi izira issife ufa7ettida.
og hennes granner og frender fikk høre at Herren hadde gjort sin miskunn stor mot henne, og de gledet sig med henne.
59 Yellettida osppuntha gallas qaxaras yida. aaza aawa sunthan Zakarasa giidi sunthana koyida.
Og det skjedde på den åttende dag, da kom de for å omskjære barnet, og de vilde kalle ham Sakarias efter hans far.
60 Gido attin aaya hanena, iza sunthi Yanisa geetetto gadus.
Da tok hans mor til orde og sa: Nei, han skal hete Johannes.
61 Istika izis ne dabbotappe Yanisa geetettidi xeysettida asi oonikka baawa gida.
Og de sa til henne: Men det er jo ingen i din ætt som har dette navn.
62 Aaway Zakarassay naaza oona giidi sunthana koyidakonne malaatan oychchida.
De gjorde da tegn til hans far for å få vite hvad han vilde han skulde hete.
63 Zakarasaykka xaafiza miishshe izas immana mala oychchi ekkidi sunthay “Yanisa” giidi xaafin asay wurikka malalettides.
Og han bad om en tavle og skrev disse ord: Johannes er hans navn. Og de undret sig alle.
64 Heeraka Zakarassa duunay pogettidi inxarssay birshettin Xoossa galata oykides.
Men straks blev hans munn oplatt og hans tunge løst, og han talte og lovet Gud.
65 Iza guttati wuri daro babbidda. Haysi wurikka dhoqqa geze biittan Yuda dereni, wurso son haasa7ettides.
Og det kom frykt på alle dem som bodde deromkring, og i alle Judeas fjellbygder talte de med hverandre om alle disse ting,
66 Haysaka siyida asi wurikka ha guutha nay ay hananeeshsha? giidi hanoza wursika ba wozinan oykkides. Goda kushey tumappe izara issife dees.
og alle som hørte det, la det på hjerte og sa: Hvad skal det da bli av dette barn? For Herrens hånd var med ham.
67 Naaza aaway, Zakarassay xillo ayaanan kumidi tinbbite haasa7ishe
Og hans far Sakarias blev fylt med den Hellige Ånd og talte profetiske ord og sa:
68 yiidi ba asa ashshidda gish Isra7eele Xoossi galatetto gides.
Lovet være Herren, Israels Gud, han som så til sitt folk og forløste det!
69 Beni wode ba geeshsha nabeta duunan haasa7ettidayssa mala
Og han opreiste oss et frelsens horn i sin tjener Davids hus,
således som han talte gjennem sine hellige profeters munn fra fordums tid av, (aiōn g165)
71 Izi nuna nu morketappene, nuna ixxizayta kusheppe ashshees.
en frelse fra våre fiender og fra alle deres hånd som hater oss,
72 Haysa izi oothiday nu aawatas ba maaretetha bessanassa, ba geeshsha caaqqoza yushi qoppanaasa.
for å gjøre miskunn mot våre fedre og komme sin hellige pakt i hu,
73 Kase nu aawa Abrames caaqqidayssa qopana malane,
den ed han svor Abraham, vår far,
74 nu morketa kusheppe izi nuna kessin nuni izas babboy baayndda oothanasinne,
for å fri oss av våre fienders hånd og gi oss å tjene ham uten frykt
75 nu diza wode wurson ba sinthan nuna geeshshatethanne xillotethan essanassa.
i hellighet og rettferdighet for hans åsyn alle våre dager.
76 Goda oge giigissanas ne izappe sinthara biza gish ta naazo neni woga Xoossa nabe geetetana.
Men også du, barn, skal kalles den Høiestes profet; for du skal gå frem for Herrens åsyn for å rydde hans veier,
77 Assay ba nagarappe maaretida gish deres attotetha erateth ne immana mala
for å lære hans folk frelse å kjenne ved deres synders forlatelse
78 nu Xoossa lo7o maaretethafe denddidayssan saloppe nuus away kezides.
for vår Guds miskunnelige hjertelags skyld, som lot solopgang fra det høie gjeste oss,
79 Hessikka dhuman dizaytasne hayqqo kuwa garsan dizaytaskka po7isana malane nu tohotakka sarotetha oge kalethannassa.
for å lyse for dem som sitter i mørke og dødsskygge, for å styre våre føtter inn på fredens vei.
80 Guutha naazikka diccides ayananka minnidees. Isra7eele asas qonccen beettanna gakkanaas bazo biittan deyides.
Men barnet vokste og blev sterkt i ånden, og han var i ødemarkene til den dag da han blev ført frem for Israel.
