Proverbes 30

1 Paroles de celui qui assemble, du fils de celui qui répand les vérités. Vision qu’a racontée l’homme avec qui est Dieu, et qui, fortifié par Dieu demeurant avec lui, a dit:

Vortoj de Agur, filo de Jake. Profeta parolo de tiu viro al Itiel, al Itiel kaj Ukal.

2 Je suis le plus insensé des hommes, et la sagesse des hommes n’est pas avec moi.

Mi estas la plej malklera homo, Kaj homan prudenton mi ne posedas.

3 Je n’ai pas appris la sagesse; et je ne connais pas la science des saints.

Kaj mi ne lernis saĝon, Kaj pri la Sanktulo mi ne havas ekkonon.

4 Qui est monté au ciel et en est descendu? qui a retenu le vent dans ses mains? qui a lié les eaux comme dans un vêtement? qui a établi toutes les bornes de la terre? quel est son nom et quel est le nom de son fils, si tu le sais?

Kiu leviĝis en la ĉielon, kaj malleviĝis? Kiu kolektis la venton en siajn mankavojn? Kiu ligis la akvon en la veston? Kiu aranĝis ĉiujn limojn de la tero? Kia estas lia nomo? kaj kia estas la nomo de lia filo? Ĉu vi scias?

5 Toute parole de Dieu est de feu; il est un bouclier pour tous ceux qui espèrent en lui;

Ĉiu diro de Dio estas pura; Li estas ŝildo por tiuj, kiuj Lin fidas.

6 N’ajoute rien à ses paroles, pour que tu ne sois pas repris et trouvé menteur.

Ne aldonu al Liaj vortoj, Por ke Li ne punu vin, kaj por ke vi ne aperu mensoganto.

7 Je vous ai demandé deux choses, ne me les refusez pas avant que je meure.

Du aferojn mi petis de Vi; Ne rifuzu al mi, antaŭ ol mi mortos:

8 Éloignez de moi la vanité et les paroles mensongères. Ne me donnez ni la mendicité ni les richesses; accordez-moi seulement les choses nécessaires à ma vie;

Falsaĵon kaj mensogaĵon forigu de mi; Malriĉecon kaj riĉecon ne donu al mi; Nutru min per tiom da pano, kiom mi bezonas.

9 De peur que, rassasié, je ne sois tenté de vous renier, et que je ne dise: Qui est le Seigneur? ou que, poussé par la détresse, je ne dérobe et ne parjure le nom de mon Dieu.

Ĉar alie mi eble trosatiĝus kaj neus, kaj dirus: Kiu estas la Eternulo? Aŭ eble mi malriĉiĝus kaj ŝtelus, Kaj malbonuzus la nomon de mia Dio.

10 N’accuse pas l’esclave auprès de son maître, de peur qu’il ne te maudisse, et que tu ne succombes.

Ne kalumniu sklavon antaŭ lia sinjoro, Por ke li ne malbenu vin kaj vi ne fariĝu kulpulo.

11 Il est une race qui maudit son père, et qui ne bénit pas sa mère.

Estas generacio, kiu malbenas sian patron Kaj ne benas sian patrinon;

12 Il est une race qui se croit pure, et qui cependant n’a pas été lavée de ses souillures.

Generacio, kiu estas pura en siaj okuloj Kaj tamen ne laviĝis de siaj malpuraĵoj;

13 Il est une race dont les yeux sont altiers, et les paupières relevées.

Generacio, kiu tiel alte tenas siajn okulojn Kaj tiel levas siajn palpebrojn;

14 Il est une race qui au lieu de dents a des glaives, et qui mâche avec ses molaires, afin de dévorer ceux qui sont sans ressources sur la terre, et les pauvres d’entre les hommes.

Generacio, kies dentoj estas glavoj kaj kies makzeloj estas tranĉiloj, Por formanĝi la malriĉulojn de la tero kaj la mizerulojn inter la homoj.

15 À la sangsue sont deux filles qui disent: Apporte, apporte. Il y a trois choses insatiables, et une quatrième qui jamais ne dit: C’est assez.

Hirudo havas du filinojn, kiuj krias: Donu, donu; Ili tri neniam satiĝas. Kvar objektoj ne diras: Sufiĉe:

16 L’enfer, l’impudique, la terre qui ne se rassasie pas d’eau, et le feu qui jamais ne dit: C’est assez. (Sheol h7585)

Ŝeol; senfrukta ventro; la tero ne satiĝas de akvo; kaj la fajro ne diras: Sufiĉe. (Sheol h7585)

17 L’œil qui insulte son père, et qui méprise l’enfantement de sa mère, que les corbeaux des torrents le percent, et que les fils de l’aigle le dévorent.

Okulon, kiu mokas la patron Kaj malŝatas obeadon al la patrino, Elpikos korvoj ĉe la rivero kaj formanĝos aglidoj.

18 Trois choses sont difficiles pour moi, et la quatrième, je l’ignore entièrement:

Tri aferoj estas nekompreneblaj por mi, Kaj kvaran mi ne scias:

19 La voie de l’aigle dans le ciel, la voie du serpent sur un rocher, la voie du vaisseau au milieu de la mer, et la voie de l’homme dans son adolescence.

La vojon de aglo en la aero; La vojon de serpento sur roko; La vojon de ŝipo meze de la maro; Kaj la vojon de viro ĉe virgulino.

20 Et telle est aussi la voie de la femme adultère, qui mange, essuie sa bouche, et dit: Je n’ai pas fait le mal.

Tia estas la vojo de virino adultanta: Ŝi manĝas, viŝas la buŝon, Kaj diras: Mi faris nenian pekon.

21 Par trois choses est troublée la terre, et la quatrième elle ne peut la supporter:

Sub tri objektoj tremas la tero, Kaj kvar ĝi ne povas porti:

22 Par un esclave, lorsqu’il règne; par un insensé, lorsqu’il est rassasié de nourriture;

Sklavon, kiam li fariĝis reĝo; Malsaĝulon, kiam li tro satiĝis de pano;

23 Par une femme odieuse, lorsqu’elle a été prise en mariage; et par une servante, lorsqu’elle est devenue héritière de sa maîtresse.

Malamatan virinon, kiam ŝi edziniĝis, Kaj sklavinon, kiam ŝi elpelis sian sinjorinon.

24 Quatre choses sont les plus petites de la terre, et ces mêmes choses sont plus sages que les sages:

Kvar estas malgranduloj sur la tero, Kaj tamen ili estas tre saĝaj:

25 Les fourmis, peuple faible qui prépare, dans la moisson, sa nourriture;

La formikoj, popolo ne forta, Tamen ili en somero pretigas al si manĝaĵon;

26 Le levraut, peuple sans force, qui établit dans un rocher son lit;

La hirakoj, popolo senforta, Tamen ili faras siajn domojn en la roko;

27 Les sauterelles qui n’ont pas de roi et sortent toutes par bandes;

La akridoj ne havas reĝon, Kaj tamen ili ĉiuj eliras en vicoj;

28 Le lézard qui s’appuie sur ses mains, et demeure dans le palais des rois.

La lacerto kroĉiĝas per siaj manoj, Tamen ĝi estas en reĝaj palacoj.

29 il y a trois choses qui marchent bien, et une quatrième qui s’avance avec succès:

Ekzistas tri, kiuj bone iras, Kaj kvar, kiuj marŝas bele:

30 Le lion, le plus fort des animaux, qui n’a peur de la rencontre de personne;

La leono, plej forta el la bestoj, Cedas al neniu;

31 Le coq qui a les reins ceints; le bélier, et le roi à qui nul ne résiste.

Cervo kun bonaj lumboj; virkapro; Kaj reĝo, kiun neniu povas kontraŭstari.

32 Tel a paru insensé après qu’il a été élevé à un rang sublime; car s’il avait eu de l’intelligence, il aurait mis la main sur sa bouche.

Se vi agis malsaĝe pro via fiereco, Kaj se vi intencis malbonon, Tiam metu la manon sur la buŝon.

33 Celui qui presse fort les mamelles pour en tirer le lait en fait sortir du beurre; et celui qui se mouche trop fort tire du sang: et celui qui provoque les colères produit des discordes.

Ĉar batado de lakto produktas buteron, Ekbato de nazo aperigas sangon, Kaj incitado de kolero kaŭzas malpacon.