Proverbes 22
1 Mieux vaux une bonne renommée que beaucoup de richesses: au-dessus de l’argent et de l’or est la bonne amitié.
Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
2 Le riche et le pauvre se sont rencontrés. Le créateur de l’un et de l’autre, c’est le Seigneur.
Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
3 l’homme habile a vu le mal et s’est caché: le simple a passé outre et il a souffert du dommage.
Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
4 La fin de la modestie est la crainte du Seigneur, les richesses, la gloire et la vie.
Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
5 Des armes et des glaives se trouvent sur la voie du pervers; mais celui qui garde son âme s’en retire bien loin.
Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
6 C’est un proverbe: Le jeune homme suit sa voie; lors même qu’il sera vieux, il ne s’en écartera pas.
Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
7 Le riche commande aux pauvres; et celui qui emprunte est l’esclave de celui qui prête.
Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
8 Celui qui sème l’iniquité moissonnera des maux, et par la verge de sa colère il sera détruit.
Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
9 Celui qui est porté à la miséricorde sera béni: il a donné de son pain au pauvre. Il obtiendra la victoire et l’honneur, celui qui fait des présents; mais il ravit l’âme de ceux qui les reçoivent.
Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
10 Chasse le railleur, et s’en ira avec lui la querelle, et cesseront les plaintes et les outrages.
Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
11 Celui qui aime la pureté du cœur, à cause de la grâce de ses lèvres, aura pour ami le roi.
Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
12 Les yeux du Seigneur gardent la science; mais les paroles de l’homme inique sont confondues.
Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
13 Le paresseux dit: Le lion est dehors, au milieu des rues je dois être tué.
Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
14 C’est une fosse profonde que la bouche de l’étrangère; celui contre qui le Seigneur est irrité y tombera.
Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
15 La folie est liée au cœur de l’enfant, et la verge de la discipline la fera fuir.
Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
16 Celui qui opprime le pauvre pour augmenter ses richesses donnera lui-même à un plus riche et sera dans la détresse.
Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
17 Incline ton oreille, et écoute les paroles des sages; applique ton cœur à ma doctrine.
Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
18 Elle sera belle pour toi, lorsque tu la garderas au fond de ton cœur, et elle se répandra sur tes lèvres;
Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
19 Afin que ta confiance soit dans le Seigneur: c’est pour cela que je te l’ai montrée aujourd’hui,
Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
20 Voilà que je te l’ai décrite triplement, avec réflexion et science;
Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
21 Afin de te montrer la certitude et les paroles de la vérité, pour répondre à ceux qui t’ont envoyé.
Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
22 Ne fais point violence au pauvre, parce qu’il est pauvre: et ne brise pas l’indigent à la porte;
Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
23 Parce que le Seigneur jugera sa cause, et il percera ceux qui ont percé son âme.
Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
24 Ne sois pas ami d’un homme colère, et ne marche pas avec un homme furieux;
Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
25 De peur que tu n’apprennes ses voies, et que tu n’en retires un scandale pour ton âme.
Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
26 Ne sois point avec ceux qui engagent leurs mains, et qui se rendent caution des dettes;
Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
27 Car si tu n’as pas de quoi rendre, quel motif y a-t-il pour qu’il emporte la couverture de ton lit?
Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
28 Ne dépasse pas les anciennes bornes qu’ont posées tes pères.
Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
29 As-tu vu un homme prompt dans son œuvre? il se tiendra devant les rois, et il ne sera pas devant les hommes obscurs.
Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.
