Proverbes 16
1 C’est à l’homme de préparer son âme, et au Seigneur de gouverner la langue.
W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.
2 Toutes les voies de l’homme sont ouvertes à ses yeux: le Seigneur pèse les esprits.
Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.
3 Expose tes œuvres au Seigneur, et tes pensées seront dirigées.
Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.
4 Le Seigneur a opéré toutes choses pour lui-même, l’impie même pour le jour mauvais.
PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
5 C’est l’abomination du Seigneur que tout homme arrogant; lors même qu’une main serait dans une main, il n’est point innocent. Le commencement de la bonne voie est de faire la justice: or elle est agréable à Dieu plus que l’immolation des hosties.
Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.
6 Par la miséricorde et la vérité se rachète l’iniquité; et c’est par la crainte du Seigneur qu’on se détourne du mal.
Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.
7 Lorsque plairont au Seigneur les voies de l’homme, il convertira ses ennemis même à la paix.
Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.
8 Mieux vaut peu avec la justice que beaucoup de fruits avec l’iniquité.
Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.
9 Le cœur de l’homme dispose sa voie; mais c’est au Seigneur de diriger ses pas.
Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.
10 La divination est sur les lèvres du roi; dans les jugements n’errera pas sa bouche.
Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.
11 Poids et balance sont les jugements du Seigneur; et ses œuvres sont toutes les pierres du sachet.
Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.
12 Abominables au roi sont ceux qui agissent en impies; parce que c’est par la justice que s’affermit un trône.
Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.
13 Les rois veulent des lèvres justes: celui qui parle avec droiture sera aimé d’eux.
Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.
14 L’indignation du roi est un messager de mort; et l’homme sage l’apaisera.
Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.
15 Dans l’hilarité du visage du roi est la vie; et sa clémence est comme la pluie de l’arrière-saison.
W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.
16 Possède la sagesse, parce qu’elle est meilleure que l’or; et acquiers la prudence, parce qu’elle est plus précieuse que l’argent•
O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.
17 Le sentier des justes s’écarte des maux; celui qui garde son âme conserve sa voie.
Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.
18 L’orgueil précède l’abattement; et avant la ruine l’esprit s’exalte.
Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.
19 Il vaut mieux être humilié avec des hommes doux que de partager des dépouilles avec des superbes.
Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.
20 Un homme habile dans la parole trouvera des biens; et celui qui espère dans le Seigneur est bien heureux.
Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.
21 Celui qui est sage de cœur sera appelé prudent: et celui qui est doux dans la parole recevra de plus grands dons.
Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.
22 C’est une source de vie que l’instruction, pour celui qui la possède; la doctrine des insensés, c’est la folie.
Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.
23 Le cœur du sage instruit sa bouche; et à ses lèvres il ajoutera de la grâce.
Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.
24 C’est un rayon de miel que des paroles disposées avec art; c’est la douceur de l’âme et la santé des os.
Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.
25 Il est une voie qui paraît à l’homme droite, et ses issues conduisent à la mort.
Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.
26 L’âme de celui qui travaille, travaille pour soi, parce que sa bouche l’y a contraint.
Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].
27 L’homme impie creuse le mal, et sur ses lèvres un feu brûle.
Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.
28 L’homme pervers suscite des procès et le verbeux divise les princes.
Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.
29 L’homme injuste attire son ami, et le conduit par une voie non bonne.
Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.
30 Celui qui, les yeux immobiles, forme des desseins pervers, se mordant les lèvres, exécute le mal.
Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.
31 C’est une couronne de dignité, que la vieillesse qui se trouvera dans les voies de la justice.
Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.
32 Vaut mieux un homme patient qu’un homme fort; et celui qui domine son esprit vaut mieux que celui qui prend des villes d’assaut.
Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.
33 Les sorts se jettent dans le pan de la robe; mais c’est par le Seigneur qu’ils sont dirigés.
Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.
