< Proverbes 15 >
1 Une douce réponse brise la colère: une parole dure excite la fureur.
Milda respondo kvietigas koleron; Sed malmola vorto ekscitas koleron.
2 La langue des sages embellit la science; la bouche des insensés fait jaillir la folie.
La lango de saĝuloj bonigas la instruon; Sed la buŝo de malsaĝuloj elparolas sensencaĵon.
3 En tout lieu, les yeux du Seigneur observent les bons et les méchants.
Sur ĉiu loko estas la okuloj de la Eternulo; Ili vidas la malbonulojn kaj bonulojn.
4 La langue pacifique est un arbre de vie; mais celle qui est immodérée brisera l’esprit.
Milda lango estas arbo de vivo; Sed malbonparola rompas la spiriton.
5 L’insensé se moque de la discipline de son père; mais celui qui est docile aux réprimandes deviendra plus sage. Dans une abondante justice est une très grande vertu; mais les pensées des méchants seront déracinées.
Malsaĝulo malŝatas la instruon de sia patro; Sed kiu plenumas la admonon, tiu estas prudenta.
6 La maison du juste est une grande force; et dans les fruits de l’impie il n’y a que trouble.
En la domo de virtulo estas multe da trezoroj; Sed en la profito de malvirtulo estas pereo.
7 Les lèvres des sages répandront la science: le cœur des insensés sera tout à fait différent.
La buŝo de saĝuloj semas instruon; Sed la koro de malsaĝuloj ne estas tia.
8 Les victimes des impies sont abominables au Seigneur, les vœux des justes lui sont agréables.
Oferdono de malvirtuloj estas abomenaĵo por la Eternulo; Sed la preĝo de virtuloj al Li plaĉas.
9 C’est une abomination pour le Seigneur, que la voie de l’impie: celui qui suit la justice est aimé de lui.
Abomenaĵo por la Eternulo estas la vojo de malvirtulo; Sed kiu celas virton, tiun Li amas.
10 La doctrine est odieuse à celui qui abandonne la voie de la vie; celui qui hait les réprimandes mourra.
Malbona puno atendas tiun, kiu forlasas la vojon; Kaj la malamanto de admono mortos.
11 L’enfer et la perdition sont à nu devant le Seigneur; combien plus les cœurs des fils des hommes? (Sheol )
Ŝeol kaj la abismo estas antaŭ la Eternulo: Tiom pli la koroj de la homidoj. (Sheol )
12 L’homme pernicieux n’aime pas celui qui le reprend, et ne va pas vers les sages.
Mokanto ne amas tiun, kiu lin admonas; Al saĝuloj li ne iras.
13 Un cœur joyeux rassérène le visage; par la tristesse de l’âme, l’esprit est abattu.
Ĝoja koro faras la vizaĝon ĝoja; Sed ĉe ĉagreno de la koro la spirito estas malgaja.
14 Le cœur du sage cherche la doctrine; et la bouche des insensés se repaît d’ignorance.
La koro de saĝulo serĉas instruon; Sed la buŝo de malsaĝuloj nutras sin per malsaĝeco.
15 Tous les jours du pauvre sont mauvais; l’âme tranquille est comme un continuel festin.
Ĉiuj tagoj de malfeliĉulo estas malbonaj; Sed kontenta koro estas festenado.
16 Mieux vaut peu avec la crainte du Seigneur que des trésors grands et inépuisables.
Pli bona estas malmulto kun timo antaŭ la Eternulo, Ol granda trezoro kun maltrankvileco ĉe ĝi.
17 Mieux vaut être convié à un repas d’herbes où règne la charité, qu’à manger avec de la haine un veau engraissé.
Pli bona estas manĝo el verdaĵo, sed kun amo, Ol grasa bovo, sed kun malamo.
18 L’homme colère excite des querelles; celui qui est patient apaise celles qui étaient déjà suscitées.
Kolerema homo kaŭzas malpacon; Kaj pacienculo kvietigas disputon.
19 Le chemin des paresseux est comme une haie d’épines; la voie des justes est sans pierre d’achoppement.
La vojo de maldiligentulo estas kiel dornarbeto; Sed la vojo de virtuloj estas ebenigita.
20 Un fils sage réjouit son père; et un homme insensé méprise sa mère.
Saĝa filo ĝojigas la patron; Sed homo malsaĝa estas malhonoro por sia patrino.
21 La folie est joie pour l’insensé: et l’homme prudent dirige ses pas.
Malsaĝeco estas ĝojo por malsaĝulo; Sed homo prudenta iras ĝustan vojon.
22 Les pensées se dissipent là où il n’y a point de conseil; mais où il y a plusieurs conseillers, elles s’affermissent.
Kie ne estas konsilo, tie la entreprenoj neniiĝas; Sed ĉe multe da konsilantoj ili restas fortikaj.
23 L’homme se réjouit de la sentence sortie de sa bouche; et la parole opportune est excellente.
Plezuro por homo estas en la respondo de lia buŝo; Kaj kiel bona estas vorto en la ĝusta tempo!
24 Le sentier de la vie est au-dessus de l’homme instruit, afin qu’il se détourne de l’enfer le plus profond. (Sheol )
La vojo de la vivo por saĝulo iras supren, Por ke li evitu Ŝeolon malsupre. (Sheol )
25 Le Seigneur démolira la maison des superbes; et il affermira les bornes du champ de la veuve,
La domon de fieruloj la Eternulo ruinigas; Sed Li gardas la limojn de vidvino.
26 C’est l’abomination du Seigneur que les pensées mauvaises; mais la parole pure, très belle, sera affermie par lui.
Abomenaĵo por la Eternulo estas la intencoj de malnoblulo; Sed agrablaj estas la paroloj de puruloj.
27 Celui-là trouble sa maison, qui court après l’avarice; mais celui qui hait les présents vivra. Par la miséricorde et par la foi se purifient les péchés; mais c’est par la crainte du Seigneur que chacun se détourne du mal.
Profitemulo malĝojigas sian domon; Sed kiu malamas donacojn, tiu vivos.
28 L’esprit du juste médite l’obéissance: la bouche des impies déborde en mauvais discours.
La koro de virtulo pripensas respondon; Sed la buŝo de malvirtuloj elfluigas malbonon.
29 Le Seigneur est loin des impies; et il exaucera les prières des justes.
La Eternulo estas malproksima de la malvirtuloj; Sed la preĝon de la virtuloj Li aŭskultas.
30 La lumière des yeux réjouit l’âme; la bonne réputation engraisse les os.
Luma okulo ĝojigas la koron; Bona sciigo fortikigas la ostojn.
31 L’oreille qui écoute les réprimandes de vie demeurera au milieu des sages.
Orelo, kiu aŭskultas la instruon de la vivo, Loĝos inter saĝuloj.
32 Celui qui rejette la discipline méprise son âme: mais celui qui acquiesce aux réprimandes a du cœur.
Kiu forpuŝas admonon, tiu malestimas sian animon; Sed kiu aŭskultas instruon, tiu akiras saĝon.
33 La crainte du Seigneur est une discipline de sagesse; et l’humilité précède la gloire.
La timo antaŭ la Eternulo instruas saĝon, Kaj humileco troviĝas antaŭ honoro.