Proverbes 14

1 Une femme sage édifie sa maison; l’insensée détruira de ses propres mains celle même qui était construite.

Istri yang bijak memelihara rumah tangganya. Istri yang bebal menghancurkan keluarganya dengan perbuatannya sendiri.

2 Celui qui marche par un droit chemin, et qui craint le Seigneur, est méprisé par celui qui marche dans une voie infâme.

Cara hidup yang benar menunjukkan sikap takut dan hormat akan TUHAN, sedangkan cara hidup yang serong berarti menghina Dia.

3 Dans la bouche d’un insensé est la verge de l’orgueil; mais les lèvres des sages les gardent.

Perkataan orang bebal mengundang hajaran. Perkataan orang bijak melindungi dirinya dari masalah.

4 Où il n’y a point de bœufs, la crèche est vide; mais où abondent les moissons, là est manifeste la force du bœuf.

Si pemalas tidak mau punya sapi supaya tidak usah membersihkan kandang setiap hari. Namun tanpa sapi, hasil panennya pun sedikit.

5 Un témoin fidèle ne ment pas, mais un témoin trompeur profère le mensonge.

Saksi yang jujur tidak akan berbohong, tetapi saksi dusta menghembuskan kebohongan belaka.

6 Le railleur cherche la sagesse, et ne la trouve pas: la doctrine des prudents est facile.

Orang yang suka meremehkan tidak akan pernah belajar menjadi bijak, tetapi orang yang berpikir jernih mudah memperoleh pengetahuan.

7 Va contre l’homme insensé, et qui ne connaît pas les lèvres de la prudence.

Jauhilah orang bodoh karena perkataannya tidak akan memberimu pengetahuan.

8 La sagesse d’un homme habile est de comprendre sa voie; et l’imprudence des insensés est errante.

Dengan ketajaman berpikirnya, orang bijak mengerti apa yang harus dia lakukan dalam hidup, tetapi orang bebal ditipu oleh kebodohannya sendiri.

9 L’insensé se jouera du péché; et c’est parmi les justes que demeurera la grâce.

Orang bebal meremehkan perlunya menebus kesalahan, tetapi orang jujur ingin setiap masalah dibereskan.

10 Quant au cœur qui connaît l’amertume de son âme, un étranger ne se mêlera pas dans sa joie.

Tak ada yang bisa mengerti isi hati seseorang kecuali dirinya sendiri— baik senang maupun susah, orang lain tak dapat merasakannya.

11 La maison des impies sera détruite; mais les tabernacles des justes seront florissants.

Keluarga orang jahat akan dihancurkan. Keluarga orang benar akan semakin sejahtera.

12 Il est une voie qui paraît droite à l’homme; mais ses issues conduisent à la mort.

Ada pilihan hidup yang tampaknya baik dan benar, namun ternyata berakhir pada kebinasaan.

13 Le rire de douleur sera mêlé, et le deuil occupe les extrémités de la joie.

Di balik tawa terkadang ada duka. Suka bisa berakhir dengan luka.

14 L’insensé sera rempli de ses voies; mais au-dessus de lui sera l’homme vertueux.

Baik orang yang setia kepada TUHAN maupun orang yang menjauhi TUHAN akan menerima upah atas perbuatannya.

15 L’innocent croit à toute parole: l’homme avisé considère ses pas. Pour un fils trompeur il n’y aura rien de bon: mais à un serviteur sage ses actes seront prospères, et sa voie sera dirigée.

Orang yang naif percaya pada apa pun yang didengarnya, tetapi orang bijak berpikir dengan hati-hati sebelum bertindak.

16 Le sage craint et se détourne du mal: l’insensé passe outre et a confiance.

Orang bijak berhati-hati dan menjauhkan diri dari kejahatan. Orang bebal merasa aman sehingga melangkah dengan gegabah.

17 L’impatient commettra des actions de folie; l’homme artificieux est odieux.

Orang yang cepat marah akan bertindak bodoh. Orang yang merencanakan kejahatan akan dibenci.

18 Les tout petits posséderont la folie; et les hommes avisés attendront la science.

Hasil usaha orang naif hanyalah kebodohannya, tetapi orang yang berpikir panjang mendapat pengetahuan yang berharga.

19 Les méchants seront couchés par terre devant les bons; et les impies devant les portes des justes.

Inilah kesudahannya: Orang jahat terpaksa tunduk dan meminta bantuan dari orang benar.

20 Même à son prochain, le pauvre est odieux; mais les amis des riches sont nombreux.

Sulit sekali bagi orang miskin mendapat teman, bahkan di antara para tetangganya. Tetapi banyak orang berbondong-bondong untuk menjadi ‘teman’ orang kaya.

21 Celui qui méprise son prochain pèche; mais celui qui a pitié du pauvre sera bienheureux. Celui qui croit au Seigneur aime la miséricorde.

Bila engkau meremehkan orang miskin, engkau berbuat dosa dan tidak berkenan di mata Allah.

22 Ils s’égarent, ceux qui opèrent le mal: la miséricorde et la vérité préparent des biens.

Merencanakan hal yang jahat membuatmu tersesat. Rencanakanlah hal-hal yang membawa kebaikan bagi sesama, maka engkau akan mempunyai teman-teman yang setia mengasihimu.

23 Dans tout travail sera l’abondance: mais où il y a beaucoup de paroles, là fréquemment est la détresse.

Bekerja keras mendatangkan keuntungan. Banyak bicara mendatangkan kemiskinan.

24 La couronne des sages, ce sont leurs richesses; la sottise des insensés, l’imprudence.

Orang bijak dimahkotai dengan kekayaan, tetapi mahkota orang bebal adalah kebodohannya.

25 Un témoin fidèle délivre des âmes: et celui qui est double profère des mensonges.

Saksi yang jujur bisa menyelamatkan nyawa orang yang tidak bersalah, tetapi ada orang yang rela berdusta dan mengkhianati sesamanya demi mendapat bayaran.

26 Dans la crainte du Seigneur est une confiance ferme; et à ses enfants sera l’espérance.

Orang yang selalu menghormati TUHAN merasa aman karena TUHAN melindungi mereka dan anak cucu mereka.

27 La crainte du Seigneur est une source de vie, afin qu’on évite la ruine de la mort.

Sikap takut akan TUHAN bagai mata air kehidupan karena sikap itu membuat orang meninggalkan perbuatan jahat yang menjeratnya pada kematian.

28 Dans la multitude du peuple est la gloire d’un roi; et dans le petit nombre des sujets l’ignominie d’un prince.

Kehebatan seorang raja terletak pada jumlah rakyatnya. Apabila rakyatnya sedikit, kekuasaannya tidak akan lama.

29 Celui qui est patient se gouverne avec une grande prudence; mais celui qui est impatient signale sa folie.

Orang yang sabar adalah bijaksana, sedangkan orang yang cepat marah menunjukkan bahwa dirinya bebal.

30 La vie des chairs, c’est la santé du cœur: la carie des os, l’envie.

Hati yang tenang membuat tubuh sehat, tetapi hati yang penuh iri seperti penyakit membusukkan tulang.

31 Celui qui opprime un indigent, outrage le créateur de cet indigent; mais celui-là l’honore, qui a pitié d’un pauvre.

Menindas orang miskin berarti menghina Penciptanya. Membantu orang miskin memuliakan TUHAN.

32 À cause de sa malice, l’impie sera rejeté; mais le juste espère dans sa mort même.

Orang jahat akan hancur karena perbuatannya sendiri. Orang benar terlindung karena kejujurannya.

33 Dans le cœur de l’homme prudent repose la sagesse; et elle instruira tous les ignorants.

Hikmat tinggal di hati orang yang berwawasan, bahkan orang picik pun bisa mengetahuinya.

34 La justice élève une nation; mais le péché fait les peuples malheureux.

Bangsa yang menegakkan kebenaran akan dihormati, tetapi perbuatan dosa yang merajalela akan mencemarkan nama bangsa.

35 Un ministre intelligent est bien accueilli du roi; celui qui est inutile endurera son courroux.

Pegawai yang melayani dengan bijaksana akan disenangi oleh raja, tetapi pegawai yang bertindak bodoh akan dimurkai dan dihukum.