< Luc 14 >

1 Un jour de sabbat, Jésus était entré dans la maison d'un des principaux pharisiens pour prendre un repas, et ceux qui étaient là l'observaient.
Siku moja ya Sabato, Yesu alikwenda kula chakula nyumbani kwa mmoja wa viongozi wa Mafarisayo; watu waliokuwapo hapo wakawa wanamchunguza.
2 Or, un homme hydropique se trouva devant lui.
Mbele yake Yesu palikuwa na mtu mmoja aliyekuwa na ugonjwa wa kuvimba mwili.
3 Jésus, prenant la parole, dit aux docteurs de la loi et aux pharisiens: Est-il permis de guérir le jour du sabbat, ou non?
Yesu akawauliza walimu wa Sheria na Mafarisayo, “Je, ni halali au la kumponya mtu siku ya sabato?”
4 Et ils gardèrent le silence. Alors, prenant le malade, il le guérit et à le renvoya.
Lakini wao wakakaa kimya. Yesu akamshika huyo mgonjwa, akamponya, akamwacha aende zake.
5 Puis il leur dit: Lequel d'entre vous, si son fils ou même son boeuf vient à tomber dans un puits, ne l'en retire aussitôt le jour du sabbat?
Halafu akawaambia, “Ni nani kati yenu ambaye mtoto wake au ng'ombe wake akitumbukia shimoni, hangemtoa hata kama ni siku ya Sabato?”
6 Et ils ne pouvaient rien répondre à cela.
Nao hawakuweza kumjibu swali hilo.
7 Ayant remarqué que les conviés choisissaient les premières places, il leur disait aussi cette parabole:
Yesu aliona jinsi wale walioalikwa walivyokuwa wanajichagulia nafasi za heshima, akawaambia mfano:
8 Lorsqu'on t'invitera à des noces, ne te mets pas à la première place, de peur qu'il ne se trouve parmi les conviés une personne plus considérable que toi,
“Kama mtu akikualika arusini, usiketi mahali pa heshima isije ikawa amealikwa mwingine mheshimiwa kuliko wewe;
9 et que celui qui vous a invités, toi et lui, ne vienne te dire: Cède la place à celui-ci! — et qu'alors, tu n'aies la honte d'être mis à la dernière place.
na mwenyeji wenu ninyi wawili atakuja na kukwambia: Mwachie huyu nafasi. Hapo utaaibika mbele ya wote na kulazimika kwenda kuchukua nafasi ya mwisho.
10 Mais quand tu seras invité, va te mettre à la dernière place, et lorsque celui qui t'a invité viendra, il te dira: Mon ami, monte plus haut! Alors, cela sera pour toi un honneur aux yeux de tous ceux qui seront à table avec toi.
Bali ukialikwa kwenye karamu, keti mahali pa mwisho, ili mwenyeji wako atakapokuja akwambie: Rafiki, njoo hapa mbele, mahali pazuri zaidi. Hapo utakuwa umeheshimika mbele ya wote wanaoketi pamoja nawe.
11 Car quiconque s'élève sera abaissé, et quiconque s'abaisse sera élevé.
Kwa maana yeyote anayejikweza atashushwa, na anayejishusha, atakwezwa.”
12 Il disait aussi à celui qui l'avait invité: Quand tu donnes un dîner ou un souper, n'invite pas tes amis, ni tes frères, ni tes parents, ni des voisins riches, de peur qu'ils ne t'invitent à leur tour, et ne te rendent la pareille.
Halafu akamwambia na yule aliyemwalika, “Kama ukiwaandalia watu karamu mchana au jioni, usiwaalike rafiki zako au jamaa zako au jirani zako walio matajiri, wasije nao wakakualika nawe ukawa umelipwa kile ulichowatendea.
13 Mais quand tu fais un festin, convie des pauvres, des estropiés, des boiteux et des aveugles.
Badala yake, unapofanya karamu, waalike maskini, vilema viwete na vipofu,
14 Tu seras heureux, parce qu'ils ne peuvent pas te le rendre; et cela te sera rendu à la résurrection des justes.
nawe utakuwa umepata baraka, kwa kuwa hao hawana cha kukulipa. Maana Mungu atakupa tuzo lako wakati watu wema watakapofufuka.”
15 Un des convives, ayant entendu ces paroles, lui dit: Heureux celui qui sera à table dans le royaume de Dieu!
Mmoja wa wale waliokuwa wameketi pamoja na Yesu akasema, “Ana heri mtu yule atakayekula chakula katika Ufalme wa Mungu.”
16 Mais Jésus lui répondit: Un homme fit un grand souper, et il y invita beaucoup de gens.
Yesu akamjibu, “Mtu mmoja alifanya karamu kubwa, akaalika watu wengi.
17 A l'heure du souper, il envoya son serviteur dire aux conviés: Venez; car tout est prêt.
Wakati wa karamu ulipofika alimtuma mtumishi wake awaambie walioalikwa, Njoni, kila kitu ni tayari.
18 Mais tous, comme de concert, se mirent à s'excuser. Le premier lui dit: J'ai acheté une terre et je suis forcé d'aller la voir; je te prie de m'excuser.
Lakini wote, kwa namna moja, wakaanza kuomba radhi. Wa kwanza akamwambia mtumishi: Nimenunua shamba, kwa hiyo sina budi kwenda kuliangalia; nakuomba uniwie radhi.
19 Un autre dit: J'ai acheté cinq paires de boeufs, et je vais les essayer; je te prie de m'excuser.
Mwingine akasema: Nimenunua ng'ombe jozi tano wa kulima; sasa nimo njiani kwenda kuwajaribu; nakuomba uniwie radhi.
20 Un autre dit: Je viens de me marier; ainsi, je ne puis y aller.
Na mwingine akasema: Nimeoa mke, kwa hiyo siwezi kuja.
21 Le serviteur, étant de retour, rapporta cela à son maître. Alors le père de famille, irrité, dit à son serviteur: Va vite sur les places et dans les rues de la ville, et amène ici les pauvres, les estropiés, les aveugles et les boiteux.
Mtumishi huyo akarudi na kumwarifu bwana wake jambo hilo. Yule mwenye nyumba alikasirika, akamwambia mtumishi wake: Nenda upesi kwenye barabara na vichochoro vya mji, uwalete hapa ndani maskini, viwete, vipofu na waliolemaa.
22 Le serviteur vint dire: Seigneur, on a fait ce que tu as commandé, et il y a encore de la place.
Baadaye, mtumishi huyo akasema: Bwana mambo yamefanyika kama ulivyoamuru, lakini bado iko nafasi.
23 Et le maître répondit au serviteur: Va dans les chemins et le long des haies, et contrains les gens d'entrer, afin que ma maison soit remplie.
Yule bwana akamwambia mtumishi: Nenda katika barabara na vichochoro vya mji uwashurutishe watu kuingia ili nyumba yangu ijae.
24 Car, je vous le déclare, aucun de ces hommes qui avaient été conviés ne goûtera de mon souper.
Kwa maana, nawaambieni, hakuna hata mmoja wa wale walioalikwa atakayeonja karamu yangu.”
25 Comme une grande foule accompagnait Jésus, il se tourna vers elle et lui dit:
Hapo, makundi mengi yakawa yanaandamana pamoja na Yesu. Basi, akawageukia akawaambia,
26 Si quelqu'un vient à moi, et ne hait pas son père, sa mère, sa femme, ses enfants, ses frères, ses soeurs, et même sa propre vie, il ne peut être mon disciple.
“Mtu yeyote akija kwangu, asipowachukia baba na mama yake, mke wake, watoto, ndugu na dada zake, naam, hata na nafsi yake mwenyewe, hawezi kuwa mwanafunzi wangu.
27 Et quiconque ne porte pas sa croix et ne me suit pas, ne peut être mon disciple.
Mtu asipochukua msalaba wake na kunifuata hawezi kuwa mwanafunzi wangu.
28 En effet, quel est celui d'entre vous, qui, voulant bâtir une tour, ne commence d'abord par s'asseoir, et ne calcule la dépense, pour voir s'il a de quoi aller jusqu'au bout,
Kwa maana, ni nani miongoni mwenu ambaye akitaka kujenga mnara hataketi kwanza akadirie gharama zake ili ajue kama ana kiasi cha kutosha cha kumalizia?
29 — de peur qu'après avoir posé les fondements, il ne puisse achever la tour, et qu'alors tous ceux qui le verront ne se mettent à se moquer de lui,
La sivyo, baada ya kuweka msingi na kushindwa kumaliza, watu watamcheka
30 en disant: Cet homme a commencé à bâtir, et il n'a pu achever!
wakisema: Mtu huyu alianza kujenga, lakini hakumalizia.
31 Ou bien, quel est le roi qui, partant pour faire la guerre à un autre roi, ne commence par s'asseoir, et n'examine s'il peut, avec dix mille hommes, aller à la rencontre de celui qui vient contre lui avec vingt mille?
“Au, ni mfalme gani ambaye, akitaka kwenda kupigana na mfalme mwingine, hataketi kwanza chini na kufikiri kama ataweza, kwa askari wake elfu ishirini?
32 Autrement, pendant que celui-ci est encore loin, il lui envoie une ambassade pour demander la paix.
Kama anaona hataweza, atawatuma wajumbe kutaka masharti ya amani wakati mfalme huyo mwingine angali mbali.
33 Ainsi, quiconque d'entre vous ne renonce pas à tout ce qu'il possède, ne peut être mon disciple.
Vivyo hivyo, basi, hakuna hata mmoja wenu atakayekuwa mwanafunzi wangu kama asipoachilia kila kitu alicho nacho.
34 C'est une bonne chose que le sel; mais si le sel perd sa saveur, avec quoi l'assaisonnera-t-on?
“Chumvi ni nzuri; lakini ikipoteza ladha yake, itakolezwa na nini?
35 Il n'est bon ni pour la terre, ni pour le fumier; on le jette dehors. Que celui qui a des oreilles pour entendre, entende!
Haifai kitu wala kwa udongo wala kwa mbolea. Watu huitupilia mbali. Sikieni basi, kama mna masikio!”

< Luc 14 >