< Actes 13 >
1 Il y avait alors à Antioche, dans l'église de cette ville, comme prophètes et docteurs, Barnabas, Syméon dit Niger, Lucius de Cyrène, Menahem, frère de lait du tétrarque Hérode, et Saul.
Antakyadiki jamaǝt iqidǝ bǝzi pǝyƣǝmbǝrlǝr wǝ tǝlim bǝrgüqilǝr bar idi. Ular Barnabas, «Ⱪara» dǝpmu atilidiƣan Ximeon, Kurinilik Lukius, Ⱨerod han bilǝn billǝ qong bolƣan Manaǝn wǝ Saullar idi.
2 Un jour qu'ils célébraient le culte du Seigneur et qu'ils jeûnaient l'Esprit saint leur dit: «Mettez-moi à part Barnabas et Saul pour l'oeuvre à laquelle je les ai appelés.»
Ular Rǝbning ibaditidǝ bolup roza tutuwatⱪan bir mǝzgildǝ, Muⱪǝddǝs Roⱨ ularƣa: — Barnabas bilǝn Saulni Mǝn ularni ⱪilixⱪa qaⱪirƣan hizmǝt üqün Manga ayrip ⱪoyunglar, — dedi.
3 Alors, après avoir jeûné et prié, ils leur imposèrent les mains et les laissèrent partir.
Xuning bilǝn, ular yǝnǝ roza tutup dua ⱪilƣandin keyin, ikkiylǝnning üstigǝ ⱪollirini tǝgküzüp uzitip ⱪoydi.
4 Paul et Barnabas, ainsi envoyés par le saint Esprit, descendirent à Séleucie, où ils s'embarquèrent pour l'île de Chypre.
Ular Muⱪǝddǝs Roⱨ tǝripidin ǝwǝtilgǝn bolup, Sǝlyukiyǝ xǝⱨirigǝ berip, u yǝrdin kemigǝ qiⱪip Siprus ariliƣa ⱪarap yolƣa qiⱪti.
5 Arrivés à Salamis, ils annoncèrent la parole de Dieu dans les synagogues des Juifs. Ils avaient Jean pour les aider.
Salamis xǝⱨirigǝ yetip kelip, ular Yǝⱨudiylarning sinagoglirida Hudaning sɵz-kalamini yǝtküzüxkǝ baxlidi. Yuⱨanna ularning yardǝmqisi idi.
6 Ayant traversé toute l’île jusqu'à Paphos, ils rencontrèrent un certain personnage, un Juif, magicien et faux prophète dont le nom était Bar-Jésus.
Ular pütün aralni arilap qiⱪip, Pafos xǝⱨirigǝ kǝldi. Ular u yǝrdǝ Baryǝxua isimlik bir kixi bilǝn uqrixip ⱪaldi. U seⱨirgǝr bolup, sahta pǝyƣǝmbǝr bolƣan bir Yǝⱨudiy idi.
7 Il était auprès du proconsul Sergius Paulus qui, lui, était un homme sensé. Celui-ci fit appeler Barnabas et Saul et demanda à entendre la parole de Dieu.
U kixi bu [aralning] rimliⱪ waliyisi Sergiyus Pawlusning ⱨǝmraⱨi idi. Waliy uⱪumuxluⱪ bir kixi bolup, Barnabas bilǝn Saulni qaⱪirtip, Hudaning sɵz-kalamini anglimaⱪqi boldi.
8 Mais le magicien Elymas (c'est ainsi que se traduit son nom), leur fit opposition et chercha à détourner le proconsul de la foi.
Lekin ⱨeliⱪi seⱨirgǝr (uning grekqǝ ismi Əlimas bolup, «seⱨirgǝr» degǝn mǝnidǝ) ularƣa ⱪarxi qiⱪip, waliyning rayini etiⱪadtin ⱪayturuxni urunmaⱪta idi.
9 Alors Saul, nommé aussi Paul, plein d'Esprit saint, le regarda en face et lui dit:
Biraⱪ Muⱪǝddǝs Roⱨⱪa toldurulƣan Saul (yǝnǝ «Pawlus» dǝpmu atilidu) ⱨeliⱪi seⱨirgǝrgǝ tikilip ⱪarap
10 «Être tout rempli d'astuce et de fraude, fils du diable, ennemi de toute justice, ne cesseras-tu pas de pervertir les droites voies du Seigneur?
uningƣa: — Əy, ⱪǝlbing ⱨǝrhil ⱨiyligǝrlik wǝ aldamqiliⱪ bilǝn tolƣan Iblisning oƣli, ⱨǝmmǝ ⱨǝⱪⱪaniyliⱪning düxmini! Pǝrwǝrdigarning tüz yollirini burmilaxni zadi tohtatmamsǝn?!
11 La main du Seigneur va maintenant te frapper; tu seras aveugle; pendant quelque temps tu ne verras pas le soleil.» Immédiatement il se trouva enveloppé d'épaisses ténèbres et, marchant çà et là, il cherchait quelqu'un pour le conduire.
Əmdi Rǝbning ⱪoli üstünggǝ qüxti! Kɵzliring kor bolup, bir mǝzgil künning yoruⱪini kɵrǝlmǝysǝn! — dedi. Xuan, bir hil tuman wǝ ⱪarangƣuluⱪ uni basti. U yolni silaxturup, kixilǝrdin meni ⱪolumdin yetilǝnglar, dǝp iltija ⱪilatti.
12 Alors le proconsul, voyant ce qui était arrivé, devint croyant; il était très frappé de la doctrine du Seigneur.
Yüz bǝrgǝn ixni kɵrgǝn waliy Rǝbning tǝlimigǝ ⱪattiⱪ ⱨǝyran bolup, Uningƣa etiⱪad ⱪildi.
13 Embarqués à Paphos, Paul et ses compagnons arrivèrent à Perge en Pamphylie;
Pawlus bilǝn uning ⱨǝmraⱨliri kemigǝ qiⱪip, Pafostin Pamfiliyǝ ɵlkisidiki Pǝrgǝ xǝⱨirigǝ bardi. U yǝrdǝ Yuⱨanna ulardin ayrilip Yerusalemƣa ⱪaytti.
14 là, Jean se sépara d'eux et revint à Jérusalem. Mais eux traversèrent le pays depuis Perge et arrivèrent à Antioche de Pisidie. Ils se rendirent à la synagogue le jour du sabbat et y prirent place.
Pawluslar bolsa Pǝrgǝ xǝⱨiridin qiⱪip, dawamliⱪ mengip Pisidiyǝ rayonidiki Antakya xǝⱨirigǝ berip, xabat küni sinagogⱪa kirdi.
15 Après la lecture de «la Loi» et des «Prophètes», les présidents envoyèrent leur dire: «Frères, si vous avez quelques paroles d'exhortation à adresser au peuple, parlez!»
Tǝwrat ⱪisimliridin wǝ pǝyƣǝmbǝrlǝrning yazmiliridin oⱪulƣandin keyin, sinagogning qongliri ularni qaⱪirtip: — Ⱪerindaxlar, ǝgǝr halayiⱪⱪa birǝr nǝsiⱨǝt sɵzünglar bolsa, eytinglar, — dedi.
16 Alors Paul se leva, fit un signe de la main et dit: «Hommes d'Israël, et vous qui craignez Dieu! Écoutez:
Pawlus ornidin turup, ⱪol ixiriti ⱪilip, halayiⱪⱪa mundaⱪ dedi: — Əy Israillar wǝ Hudadin ⱪorⱪⱪanlar, ⱪulaⱪ selinglar!
17 «Le Dieu de notre nation a élu nos pères, il a relevé le peuple pendant son séjour à l'étranger en Égypte; il l'en a fait sortir à bras levé;
Bu Israil hǝlⱪining Hudasi ata-bowilirimizni tallidi; ular Misirda musapir bolup yaxiƣan waⱪitlarda ularni uluƣ ⱪildi, Ɵzining egiz kɵtürgǝn biliki bilǝn ularni Misirdin ⱪutⱪuzup qiⱪti.
18 pendant environ quarante ans, il s'est accommodé à eux dans le désert,
U qɵldǝ ularƣa tǝhminǝn ⱪiriⱪ yil ƣǝmhorluⱪ ⱪildi
19 il a anéanti sept peuples dans le pays de Chanaan, et a mis leur territoire en sa possession.»
andin Ⱪanaan zeminidiki yǝttǝ ǝlni yoⱪitip, ularning zeminlirini ularƣa miras ⱪilip bǝrdi.
20 «Ensuite, pendant quatre cent cinquante ans environ, il leur a donné des Juges jusqu'au prophète Samuel.»
Bu ixlarƣa aldi-kǝyni bolup tǝhminǝn tɵt yüz ǝllik yil kǝtti. Keyin, taki Samuil pǝyƣǝmbǝr otturiƣa qiⱪⱪiqǝ, u ularƣa batur ⱨakimlarni tiklǝp bǝrdi.
21 «C'est alors qu'ils ont demandé un roi et Dieu leur a donné pour quarante ans Saül, fils de Kis, de la tribu de Benjamin.
Andin ular bizgǝ bir padixaⱨni bǝrsikǝn, dǝp [Samuil pǝyƣǝmbǝrdin] tilidi. Xuning bilǝn Huda ularƣa Binyamin ⱪǝbilisidin Kix isimlik adǝmning oƣli Saulni tiklǝp bǝrdi. U ⱪiriⱪ yil ⱨɵküm sürdi.
22 L'ayant détrôné, il a élevé à la royauté David, dont il a fait l'éloge en disant: «J'ai trouvé David, fils de Jessé, il est selon mon coeur, et il fera toutes mes volontés.»
Biraⱪ [Huda] Saulni sǝltǝnitidin qüxürüp, ularƣa Dawutni padixaⱨ ⱪilip turƣuzup bǝrdi. Huda uning ⱨǝⱪⱪidǝ guwaⱨliⱪ berip: «Kɵnglümdikidǝk bir adǝmni, yǝni Yǝssǝning oƣli Dawutni taptim. U Mening toluⱪ iradǝmgǝ ǝmǝl ⱪilidu», — dedi.
23 «C'est de sa famille que Dieu, comme il l'avait promis, a fait sortir Jésus, un Sauveur pour Israël.
Ɵzi wǝdǝ ⱪilƣandǝk Huda bu adǝmning nǝslidin Israil hǝlⱪigǝ bir Ⱪutⱪuzƣuqi tiklǝp bǝrdi — u bolsa Əysaning ɵzidur!
24 Jean avait prêché d'avance, avant sa venue, un baptême de repentance à tout le peuple d'Israël.
U hǝlⱪning otturisiƣa qiⱪixtin alwwal, Yǝⱨya [pǝyƣǝmbǝr] qiⱪip, barliⱪ Israil hǝlⱪini towa ⱪilixni [bildüridiƣan] qɵmüldürüxni ⱪobul ⱪilinglar, dǝp jakarlidi.
25 Jean disait pendant qu'il remplissait sa carrière: «Je ne suis pas, moi, celui pour lequel vous me prenez. Mais, voici, il vient après moi celui dont je ne suis pas digne de détacher les sandales.»
Yǝⱨya [pǝyƣǝmbǝr] wǝzipini tamamliƣanda, halayiⱪⱪa mundaⱪ degǝnidi: «Silǝr meni kim dǝp bilisilǝr? Mǝn silǝr kütkǝn zat ǝmǝsmǝn. Biraⱪ mana, mǝndin keyin birsi kelidu, mǝn ⱨǝtta uning ayaƣ kǝxlirini yexixkimu layiⱪ ǝmǝsmǝn!»
26 «Mes frères, vous qui descendez de la famille d'Abraham, et vous qui êtes ici et qui craignez Dieu, c'est à nous qu'un message de salut a été adressé.
Əy ⱪerindaxlar, Ibraⱨimning jǝmǝtining nǝsilliri wǝ aranglardiki Hudadin ⱪorⱪⱪanlar, bu nijatliⱪning sɵz-kalami silǝrgǝ ǝwǝtildi!
27 Car les habitants de Jérusalem et leurs magistrats, ayant méconnu ce Jésus, ont accompli par là même, en le jugeant, les paroles des prophètes lues chaque sabbat;
Yerusalemda turuwatⱪanlar wǝ ularning ⱨakimliri [Əysani] tonumay, uning üstidin gunaⱨkar dǝp ⱨɵküm qiⱪarƣini bilǝn, ⱨǝr xabat küni oⱪulidiƣan pǝyƣǝmbǝrlǝrning aldin eytⱪan sɵzlirini ǝmǝlgǝ axurdi.
28 ils ne trouvaient aucun motif de le faire mourir, et ils ont demandé à Pilate de le mettre à mort.
Gǝrqǝ ular uningdin ɵlüm jazasiƣa ⱨɵküm ⱪilixⱪa tegixlik birǝr gunaⱨ tapalmiƣan bolsimu, waliy Pilatustin yǝnila uni ɵlümgǝ mǝⱨkum ⱪilixni ɵtündi.
29 Quand ils eurent accompli tout ce qui avait été écrit sur lui, ils le descendirent de la croix et le mirent dans un tombeau.»
Ular [bu] [ixlarni ⱪilip] muⱪǝddǝs yazmilarda uning ⱨǝⱪⱪidǝ aldin pütülgǝnlǝrning ⱨǝmmisini [ɵzliri bilmigǝn ⱨalda] ǝmǝlgǝ axurƣandin keyin, uning jǝsitini kresttin qüxürüp, bir ⱪǝbrigǝ ⱪoydi.
30 «Mais Dieu l'a ressuscité d'entre les morts.
Lekin Huda uni ɵlümdin tirildürdi!
31 Il est apparu pendant plusieurs jours à ceux qui étaient montés avec lui de la Galilée à Jérusalem et qui sont maintenant ses témoins auprès du peuple.
Tirilgǝndin keyin, u burun ɵzi bilǝn Galiliyǝdin Yerusalemƣiqǝ ǝgixip kǝlgǝnlǝrgǝ kɵp künlǝr iqidǝ [nǝqqǝ ⱪetim] kɵrünüp turdi. Bu kixilǝr ⱨazir [Israil] hǝlⱪigǝ uning guwaⱨqiliri boluwatidu.
32 Voici donc la Bonne Nouvelle que nous vous annonçons: La promesse faite à nos pères,
Bizmu ata-bowilirimizƣa ⱪilinƣan wǝdining hux hǝwirini silǝrgǝ ⱨazir jakarlaymiz — Huda Əysani [arimizda] tiklǝp, bu wǝdini ularning ǝwladliri bolƣan bizlǝrgǝ ǝmǝlgǝ axurdi. Bu ⱨǝⱪtǝ Zǝburning ikkinqi küyidǝ aldin’ala mundaⱪ pütülgǝn: «Sǝn Mening Oƣlum, Ɵzüm seni bügünki künidǝ tuƣdurdum».
33 Dieu l'a tenue pour nous, leurs enfants, en ressuscitant Jésus. Voilà pourquoi il est écrit dans le Psaume second: «Tu es mon fils Et moi, je t'ai engendré aujourd'hui.»
34 «Et sur sa résurrection d'entre les morts, sur ce fait qu'il ne tombera pas en corruption, voici ce qui est dit: «Je vous donnerai les grâces saintes et certaines promises à David.»
Əmdiliktǝ Hudaning Əysaƣa qirixni ⱪayta kɵrgüzmǝy ɵlümdin tirildüridiƣanliⱪi ⱨǝⱪⱪidǝ u [muⱪǝddǝs yazmilarda] mundaⱪ aldin eytⱪan: «Dawutⱪa wǝdǝ ⱪilƣan meⱨir-xǝpⱪǝtlǝrni silǝrgǝ ata ⱪilimǝn!»
35 Voilà encore pourquoi il est dit ailleurs: «Tu ne permettras point que ton Saint voie la corruption.»
Xunga yǝnǝ bu ⱨǝⱪtǝ yǝnǝ bir ayǝttǝ: — «[I Huda], Sening muⱪǝddǝs Bolƣuqungƣa tenining qirixini kɵrgüzmǝysǝn».
36 «Eh bien, David, après avoir servi à son époque aux desseins de Dieu, est mort, a été réuni à ses pères et a vu la corruption.
Qünki Dawut dǝrwǝⱪǝ Hudaning iradisi boyiqǝ ɵz dǝwri üqün hizmǝt ⱪilip, ɵz ata-bowiliriƣa ⱪoxulup ɵlümdǝ uhlap uning teni qirip kǝtkǝnidi.
37 C'est celui que Dieu a ressuscité qui n'a pas vit la corruption.
Lekin Huda ɵlümdin tirildürgüqi bolsa qirixni ⱨeq kɵrmidi.
38 Sachez donc, mes frères, que, par lui, la rémission des péchés vous est annoncée.
Əmdi xunga silǝr xuni bilixinglar kerǝkki, i ⱪerindaxlar, ⱨazir gunaⱨlardin kǝqürüm ⱪilinix yoli dǝl xu kixi arⱪiliⱪ silǝrgǝ jakarliniwatidu.
39 Tout croyant trouve en lui la justification de tout ce dont la Loi de Moïse n'a pu vous justifier.
Musa pǝyƣǝmbǝrgǝ qüxürülgǝn Tǝwrat ⱪanuni bilǝn silǝr halas bolalmaywatⱪan ixlardin uningƣa etiⱪad ⱪilƣuqilar u arⱪiliⱪ halas ⱪilinip ⱨǝⱪⱪaniy ⱪilinidu!
40 Prenez donc garde qu'il ne vous arrive ce qui est dit dans les prophètes:
Xunga, pǝyƣǝmbǝrlǝr aldin eytⱪan xu balayi’apǝt bexinglarƣa qüxmǝsliki üqün eⱨtiyat ⱪilinglar! —
41 «Regardez, contempteurs, soyez étonnés et disparaissez, Parce que je ferai une oeuvre, de vos jours, Une oeuvre que vous ne croiriez pas si on vous la racontait».
«Ⱪaranglar, i mazaⱪ ⱪilƣuqilar, ⱨǝyranuⱨǝs bolup ⱨalak bolunglar! Qünki silǝrning künliringlarda bir ix ⱪilimǝnki, Uni birsi silǝrgǝ elan ⱪilsimu silǝr xu ixⱪa ⱨǝrgiz ixǝnmǝysilǝr!»
42 Lorsqu'ils sortirent, on les pria de recommencer leur prédication le sabbat suivant.
Pawlus bilǝn Barnabas sinagogdin qiⱪiwatⱪanda, jamaǝt ularƣa kelǝrki xabat küni bu ixlar ⱨǝⱪⱪidǝ yǝnǝ sɵzlǝxni yelindi.
43 A l'issue de la réunion, une grande foule de Juifs et de prosélytes pieux suivirent Paul et Barnabas qui s'entretinrent avec eux et les exhortèrent à rester attachés à la grâce de Dieu.
Sinagogtiki jamaǝt tarⱪalƣanda, nurƣun Yǝⱨudiylar wǝ Hudadin ⱪorⱪⱪan Tǝwratⱪa etiⱪad ⱪilƣan Yǝⱨudiy ǝmǝslǝrmu Pawlus bilǝn Barnabasⱪa ǝgǝxti. Ikkisi ularƣa sɵz ⱪilip, ularni Hudaning meⱨir-xǝpⱪitidǝ qing turuxⱪa dǝwǝt ⱪildi.
44 Le sabbat suivant presque toute la ville se réunit pour entendre la parole du Seigneur.
Keyinki xabat küni, pütün xǝⱨǝr hǝlⱪi degüdǝk Hudaning sɵz-kalamini angliƣili kelixti.
45 Mais les Juifs, voyant cette foule, furent pleins de jalousie; ils s'opposèrent à tout ce que disait Paul et se mirent à le contredire et à l'injurier.
Biraⱪ bundaⱪ top-top adǝmlǝrni kɵrgǝn Yǝⱨudiylar ⱨǝsǝtkǝ qɵmüp, Pawlusning sɵzlirigǝ ⱪarxi tǝtür gǝp ⱪilip, uningƣa tɵⱨmǝt ⱪildi.
46 Paul et Barnabas leur dirent alors en toute franchise: «Nous devions commencer par vous prêcher la parole de Dieu, mais puisque vous la repoussez et que vous vous jugez vous-mêmes indignes de la vie éternelle, nous allons nous tourner vers les païens, (aiōnios )
Əmdi Pawlus bilǝn Barnabas tehimu yürǝklik ⱨalda mundaⱪ dedi: — Hudaning sɵz-kalamini aldi bilǝn silǝr [Yǝⱨudiy hǝlⱪigǝ] yǝtküzüx kerǝk idi. Lekin silǝr uni qǝtkǝ ⱪeⱪip ɵzünglarni mǝnggülük ⱨayatⱪa layiⱪ kɵrmigǝndin keyin, mana biz [silǝrdin] burulup ǝllǝrgǝ yüzlinimiz! (aiōnios )
47 car voici ce que le Seigneur nous a commandé: «Je t'ai établi pour être la lumière des païens, Pour répandre le salut jusqu'aux extrémités de la terre.»
Qünki Pǝrwǝrdigar [muⱪǝddǝs yazmilarda] bizgǝ mundaⱪ buyruƣan: — «Mǝn Seni [yat] ǝllǝrgǝ nur boluxⱪa, Yǝr yüzining qǝt-yaⱪiliriƣiqǝ nijatliⱪ boluxung üqün Seni atidim».
48 Les païens furent dans la joie de les entendre parler ainsi; ils glorifièrent la parole du Seigneur, et tous ceux qui étaient destinés à la vie éternelle devinrent croyants. (aiōnios )
Əllǝrdikilǝr bu sɵzni anglap, huxal boluxup Rǝbning sɵz-kalamini uluƣlaxti; mǝnggülük ⱨayatⱪa erixixkǝ bekitilgǝnlǝrning ⱨǝmmisi etiⱪad ⱪildi. (aiōnios )
49 La parole du Seigneur se répandit dans tout le pays;
Xundaⱪ ⱪilip, Rǝbning sɵz-kalami pütkül zeminƣa tarⱪaldi.
50 mais les Juifs excitèrent les dames les plus considérables de la ville rattachées au Judaïsme et les principaux habitants; ils provoquèrent une persécution contre Paul et Barnabas, et ils les bannirent de leur territoire.
Biraⱪ Yǝⱨudiylar Hudadin ⱪorⱪⱪan yuⱪiri tǝbiⱪilik ayallarni ⱨǝm xǝⱨǝr mɵtiwǝrlirini ⱪutritip, Pawlus bilǝn Barnabasⱪa ziyankǝxlik ⱪilƣuzup, ular ikkisini ɵz yurtliridin ⱪoƣlap qiⱪardi.
51 Ceux-ci secouèrent sur eux la poussière de leurs pieds et se rendirent à Iconium;
Əmma Pawlus bilǝn Barnabas ularƣa ⱪarap ayaƣliridiki topini ⱪeⱪixturuwetip, Konya xǝⱨirigǝ ⱪarap mangdi.
52 quant aux disciples, ils étaient pleins de joie et d'Esprit saint.
[Antakyadiki] muhlislar bolsa huxalliⱪⱪa ⱨǝmdǝ Muⱪǝddǝs Roⱨⱪa tolduruldi.