Proverbes 26
1 Comme la neige en été, et la pluie à la moisson, ainsi l'honneur ne va pas à l'insensé.
Niebe iti panawen ti tikag wenno tudo iti panawen iti panagapit ti pakaiyarigan ti maag a saan a maikari a mapadayawan.
2 Comme le passereau va voltigeant, et l'hirondelle volant ainsi la malédiction non méritée n'atteint pas.
Ti panagakar-akar ti billit tuleng ken ti napartak a panagtayab ti sallapingaw ti pakaiyarigan ti lunod a saan a maikari nga agdissuor.
3 Au cheval le fouet, à l'âne le mors, et au dos de l'insensé le bâton.
Ti baut ket para iti kabalio, ti busal ket para iti asno ken ti kayo a pagbaut ket para kadagiti maag.
4 Ne réponds pas à l'insensé selon sa folie, de peur de lui ressembler toi-même.
Saanmo a sungsungbatan ken danggayan ti maag iti kinamaagna, ta no aramidem dayta ket agbalinka a kas kenkuana.
5 Réponds à l'insensé selon sa folie. afin qu'il ne s'imagine pas être sage.
Sungbatam iti minamaag ti tao a maag ken danggayam iti kinamaagna tapno saan isuna nga agbalin a nasirib iti bukodna a panagkita.
6 Il se coupe les pieds, s'abreuve de peines celui qui charge un fou d'une mission.
Ti siasinoman a mangipatulod iti mensahe iti maysa a maag ket arigna a putputdenna ti sakana ken in-inumenna ti pakadangranna.
7 Les jambes d'un perclus sont pendantes; telle est une sentence dans la bouche des fous.
Dagiti agbitbitin a saka ti maysa a paralitiko ket maiyarig iti maysa a proverbio iti ngiwat dagiti maag.
8 Lancer une pierre avec la fronde, c'est accorder des honneurs à un insensé.
Ti panangigalut iti bato iti maysa a palsiit ket kapada ti panangpadayaw iti maysa a maag.
9 Une épine que tient levée un homme ivre, c'est une sentence dans la bouche des fous.
Ti sisiit nga igi-iggem ti maysa a nabartek ket kasla proverbio iti ngiwat dagiti maag.
10 Tel un archer qui blesse chacun, tel est celui qui soudoie des fous, et soudoie tout venant.
Ti pumapana a mangsugsugat iti uray siasinoman ket kasla tay tao a mangtangtangdan iti maag wenno uray siasinoman a lumabas.
11 Comme le chien retourne à ce qu'il a vomi, ainsi l'insensé réitère sa folie.
Aso a mangdildilpat iti sarwana ti pakaiyarigan ti maysa a maag a mangulit-ulit iti minamaag nga aramidna.
12 Vois cet homme qui s'imagine être sage! Il y a plus à espérer d'un insensé que de lui.
Adda kadi makitkitam a nasirib iti bukodna a panagkita? Adda ad-adu a namnama para iti maysa a maag ngem iti kas kenkuana.
13 Le lâche dit: « J'entends sur le chemin le rugissant, il y a un lion dans la rue! »
Ibagbaga ti sadut a tao nga, “Adda leon iti dalan! Adda leon kadagiti plasa!”
14 La porte tourne sur ses gonds, et le lâche dans son lit.
Ti panagpusipos ti ridaw iti bisagrana ti pakaiyarigan ti panagbalibalikid ti nasadut a tao iti pagid-iddaanna.
15 Le lâche plonge sa main dans le plat, il a peine à la ramener à sa bouche.
Ti sadut a tao ket ikabilna ti imana iti pinggan, ngem saanna man laeng a maingato daytoy nga isubo iti ngiwatna.
16 Le lâche se trouve plus sage que sept hommes qui répondent avec jugement.
Iti panagkita ti maysa a sadut a tao ket nasirsirib isuna ngem iti pito a lallaki nga addaan iti kinatimbeng.
17 Il prend un chien par les oreilles, celui qui en passant s'échauffe pour une querelle qui n'est pas la sienne.
Ti tao a lumabas a makaunget iti panagsisinnupiat a saanna met a pakaseknan ket kasla tay tao a mangtengngel kadagiti lapayag ti maysa nga aso.
18 Tel un furieux qui décoche des traits, et des dards mortels,
Agmauyong a tao a mangibibiat iti umap-apuy a pana
19 tel est l'homme qui trompe son prochain, puis dit: « N'ai-je pas badiné? »
ti kaiyarigan ti tao a mangal-allilaw iti karrubana sana kuna, “Agang-angawak laeng!”
20 Faute de bois le feu s'éteint; ôtez le médisant, la querelle cesse.
Ta no awan ti kayo, maiddep ti apuy, ken no awan ti manangperdi iti padana a tao, agsardeng ti panagaapa.
21 Le charbon donne de la braise, et le bois des flammes, et l'homme querelleur allume la dispute.
Uging a bumegbeggang ken kayo nga agapuy ti kaiyarigan ti mannakiapa a tao a mangpakaro iti panagririri.
22 Les propos du rapporteur sont comme des friandises; ils s'insinuent jusqu'au fond des entrailles.
Dagiti sasao a pammadpadakes ket maiyarig iti sangkasakmol a naimas a makan; umunegda iti kaunggan a paset ti bagi.
23 De l'argent brut appliqué sur un têt, c'est le feu sur les lèvres, et la malice dans le cœur.
Ti pirak a naikalupkop iti banga ket kasla umap-apuy a bibig ken dakes a panagpuspuso.
24 Dans ses discours l'ennemi dissimule, mais dans son âme il s'apprête à tromper.
Ti siasinoman a gumurgura iti dadduma ket kalkalubanna ti riknana babaen kadagiti ibagbagana, ken ur-urnongenna ti kinaulbodna iti kaungganna.
25 Prend-il un ton gracieux, ne te fie pas à lui, car sept abominations sont dans son cœur.
Agsao isuna iti nasayaat, ngem saanmo a patpatien isuna, ta adda pito a makarimon iti pusona.
26 La haine se cache sous un faux semblant, mais sa malice se découvre dans l'assemblée.
Uray no ti gurana ket nakaluban iti panangallilaw, maammoanto ti sangkagimongan ti kinadangkesna.
27 Qui creuse une fosse, y tombe, et la pierre revient sur celui qui la roule.
Ti siasinoman a mangkali iti abut ket matnag iti daytoy, ken agtulid nga agsubli ti bato iti siasinoman a nangiduron iti daytoy.
28 La langue fausse hait ceux qu'elle va perdre, et la bouche flatteuse prépare la ruine.
Kagurgura ti ulbod a dila dagiti tattao nga irurrurumenna, ken mangipapaay iti pannakadadael ti manangpatiray-ok a ngiwat.
