Proverbes 25
1 Ce sont aussi des Proverbes de Salomon, que recueillirent les hommes d'Ezéchias, roi de Juda.
Teć są przypowieści Salomonowe, które zebrali mężowie Ezechyjasza, króla Judzkiego.
2 La gloire de Dieu, c'est de cacher ses desseins, et la gloire des rois, de les pénétrer.
Sława to Boża, taić sprawę; ale sława królów, wywiadywać się rzeczy.
3 Comme les Cieux en hauteur, la terre en profondeur, que le cœur du roi soit insondable!
Wysokość niebios, i głębokość ziemi, i serce królów nie są doścignione.
4 De l'argent enlève les scories, et il en sort pour l'orfèvre un vase;
Odejm zużelicę od srebra, a wynijdzie odlewającemu naczynie kosztowne.
5 ôte l'impie des alentours du roi, et par la justice son trône s'affermira.
Odejm niezbożnika od oblicza królewskiego, a umocni się w sprawiedliwości stolica jego.
6 Ne fais pas le glorieux devant un roi, et ne te mets pas au rang des Grands;
Nie udawaj się za zacnego przed królem, a na miejscu wielmożnych nie stawaj;
7 car mieux vaut qu'on te dise: Monte ici! que d'être humilié devant le prince que tes yeux voient.
Bo lepiej jest, iż ci rzeką: Postąp sam: a niżeliby cię zniżyć miano przed księciem; co widują oczy twoje.
8 Ne te hâte pas d'entrer en procès, de peur de ce qu'à la fin tu pourrais faire, si ta partie t'outrage!
Nie pokwapiaj się do swaru, byś snać na ostatek nie wiedział, co masz czynić, gdyby cię zawstydził bliźni twój.
9 Plaide ton procès contre ta partie, mais ne révèle pas le secret d'autrui;
Prowadź do końca sprawę swoję z przyjacielem twoim, a tajemnicy drugiego nie objawiaj;
10 de peur que celui qui t'entendrait, ne te fasse honte, et que ton infamie ne s'efface pas.
By cię snać nie zelżył ten, co cię słucha, a niesława twoja zostałaby na tobie.
11 Des pommes d'or sur une ciselure d'argent, tel est un mot dit à propos.
Jakie jest jabłko złote z wyrzezaniem srebrnem, takieć jest słowo do rzeczy powiedziane.
12 Anneau d'or, collier d'or fin, tel est le sage moniteur pour l'oreille docile.
Ten, który mądrze napomina, jest u tego, co słucha, jako nausznica złota, i klejnot z szczerego złota.
13 Le frais de la neige au temps de la moisson, tel est le messager sûr pour celui qui le dépêche: il restaure l'âme de son maître.
Jako zimno śnieżne czasu żniwa: tak poseł wierny tym, którzy go posyłają; bo dusze panów swych ochładza.
14 Nuage et vent, mais point de pluie, c'est l'homme qui se vante en mentant de donner.
Człowiek, który się chlubi darem zmyślonym, jest jako wiatr i obłoki bez deszczu.
15 A la patience un prince se laisse gagner, et la langue, toute molle qu'elle est, brise des os.
Książę cierpliwością bywa zmiękczony, a język łagodny kości łamie.
16 Si tu trouves du miel, manges-en ce qui t'est suffisant, de peur d'en avoir à satiété, et de le rejeter.
Znajdzieszli miód, jedzże, ileć potrzeba, by snać objadłszy się go nie zwrócił.
17 Mets rarement le pied dans la maison de ton ami, de peur qu'il ne se lasse de toi, et ne te prenne en aversion.
Powściągnij nogę twoję od domu bliźniego twego, by snać będąc ciebie syt, nie miał cię w nienawiści.
18 Un marteau, une épée, une flèche aiguë, c'est l'homme qui dépose contre son frère en faux témoin.
Każdy, kto mówi fałszywe świadectwo przeciw bliźniemu swemu, jest jako młot, i miecz, i strzała ostra.
19 Une dent cassée, un pied vacillant, c'est au jour de détresse le perfide en qui l'on se lie.
Ufność w człowieku przewrotnym jest w dzień ucisku jako ząb wyłamany i noga wywiniona.
20 Oter son manteau au jour de la froidure, verser du vinaigre sur du natron, c'est chanter des chansons à un cœur triste.
Jako ten, który zewłoczy odzienie czasu zimy, albo leje ocet na saletrę, taki jest ten, który śpiewa pieśni sercu smutnemu.
21 Si ton ennemi a faim, donne-lui du pain à manger, s'il a soif, donne-lui de l'eau à boire,
Jeźliżeby łaknął ten, co cię nienawidzi, nakarm go chlebem; a jeźliby pragnął, daj mu się napić wody;
22 car ainsi tu lui mets sur la tête des charbons ardents, et l'Éternel te récompensera.
Bo węgle rozpalone zgromadzisz na głowę jego, a Pan ci nagrodzi.
23 Le vent du nord produit la pluie, et la calomnie sourde, le visage irrité.
Jako wiatr północny deszcz przynosi: tak przynosi twarz gniewliwą język uszczypliwy.
24 Mieux vaut habiter le coin d'un toit, que près d'une femme querelleuse, et le même logis.
Lepiej mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.
25 Une eau fraîche pour un homme fatigué, c'est une bonne nouvelle venant d'un pays lointain.
Jako woda chłodna duszy pragnącej: tak wieść dobra z ziemi dalekiej.
26 Une source troublée, et un puits gâté, c'est le juste succombant sous l'impie.
Jako źródło nogami pomącone, albo zdrój zepsuty: tak sprawiedliwy, który upada przed niezbożnym.
27 Il n'est pas bon de manger trop de miel, et sonder les choses difficiles est trop difficile.
Jako jeść wiele miodu nie jest rzecz dobra: tak szukanie własnej sławy jest niesławne.
28 Une ville forcée et sans murs, tel est l'homme qui n'a pas l'empire de son cœur.
Mąż, który nie ma mocy nad duchem swoim, jest jako miasto rozwalone bez muru.
