Proverbes 25
1 Ce sont aussi des Proverbes de Salomon, que recueillirent les hommes d'Ezéchias, roi de Juda.
Ankaŭ ĉi tio estas sentencoj de Salomono, kiujn kolektis la viroj de Ĥizkija, reĝo de Judujo.
2 La gloire de Dieu, c'est de cacher ses desseins, et la gloire des rois, de les pénétrer.
Honoro de Dio estas kaŝi aferon; Sed honoro de reĝoj estas esplori aferon.
3 Comme les Cieux en hauteur, la terre en profondeur, que le cœur du roi soit insondable!
La ĉielo estas alta, la tero estas profunda, Kaj la koro de reĝoj estas neesplorebla.
4 De l'argent enlève les scories, et il en sort pour l'orfèvre un vase;
Forigu de arĝento la almiksaĵon, Kaj la puriganto ricevos vazon.
5 ôte l'impie des alentours du roi, et par la justice son trône s'affermira.
Forigu malvirtulon de la reĝo, Kaj lia trono fortikiĝos en justeco.
6 Ne fais pas le glorieux devant un roi, et ne te mets pas au rang des Grands;
Ne montru vin granda antaŭ la reĝo, Kaj sur la loko de eminentuloj ne stariĝu;
7 car mieux vaut qu'on te dise: Monte ici! que d'être humilié devant le prince que tes yeux voient.
Ĉar pli bone estas, se oni diros al vi: Leviĝu ĉi tien, Ol se oni malaltigos vin antaŭ eminentulo, Kiun vidis viaj okuloj.
8 Ne te hâte pas d'entrer en procès, de peur de ce qu'à la fin tu pourrais faire, si ta partie t'outrage!
Ne komencu tuj disputi; Ĉar kion vi faros poste, kiam via proksimulo vin hontigos?
9 Plaide ton procès contre ta partie, mais ne révèle pas le secret d'autrui;
Faru disputon kun via proksimulo mem, Sed sekreton de aliulo ne malkaŝu;
10 de peur que celui qui t'entendrait, ne te fasse honte, et que ton infamie ne s'efface pas.
Ĉar alie aŭdanto vin riproĉos, Kaj vian babilon vi jam ne povos repreni.
11 Des pommes d'or sur une ciselure d'argent, tel est un mot dit à propos.
Vorto dirita en ĝusta tempo Estas kiel oraj pomoj sur retaĵo arĝenta.
12 Anneau d'or, collier d'or fin, tel est le sage moniteur pour l'oreille docile.
Kiel ora orelringo kaj multekosta kolringo, Tiel estas saĝa admonanto por aŭskultanta orelo.
13 Le frais de la neige au temps de la moisson, tel est le messager sûr pour celui qui le dépêche: il restaure l'âme de son maître.
Kiel malvarmo de neĝo en la tempo de rikolto, Tiel estas fidela sendito por siaj sendintoj: Li revigligas la animon de sia sinjoro.
14 Nuage et vent, mais point de pluie, c'est l'homme qui se vante en mentant de donner.
Kiel nuboj kaj vento sen pluvo, Tiel estas homo, kiu fanfaronas per dono, kiun li ne faras.
15 A la patience un prince se laisse gagner, et la langue, toute molle qu'elle est, brise des os.
Per pacienco oni altiras al si potenculon, Kaj mola parolo rompas oston.
16 Si tu trouves du miel, manges-en ce qui t'est suffisant, de peur d'en avoir à satiété, et de le rejeter.
Kiam vi trovis mielon, manĝu, kiom vi bezonas, Por ke vi ne fariĝu tro sata kaj ne elvomu ĝin.
17 Mets rarement le pied dans la maison de ton ami, de peur qu'il ne se lasse de toi, et ne te prenne en aversion.
Detenu vian piedon de la domo de via proksimulo; Ĉar alie vi tedus lin kaj li vin malamus.
18 Un marteau, une épée, une flèche aiguë, c'est l'homme qui dépose contre son frère en faux témoin.
Kiel martelo kaj glavo kaj akra sago Estas tiu homo, kiu parolas pri sia proksimulo malveran ateston.
19 Une dent cassée, un pied vacillant, c'est au jour de détresse le perfide en qui l'on se lie.
Kiel putra dento kaj malforta piedo Estas nefidinda espero en tago de mizero.
20 Oter son manteau au jour de la froidure, verser du vinaigre sur du natron, c'est chanter des chansons à un cœur triste.
Kiel demeto de vesto en tempo de malvarmo, kiel vinagro sur natro, Tiel estas kantado de kantoj al koro suferanta.
21 Si ton ennemi a faim, donne-lui du pain à manger, s'il a soif, donne-lui de l'eau à boire,
Se via malamanto estas malsata, manĝigu al li panon; Kaj se li estas soifa, trinkigu al li akvon;
22 car ainsi tu lui mets sur la tête des charbons ardents, et l'Éternel te récompensera.
Ĉar fajrajn karbojn vi kolektos sur lia kapo, Kaj la Eternulo vin rekompencos.
23 Le vent du nord produit la pluie, et la calomnie sourde, le visage irrité.
Norda vento kaŭzas pluvon, Kaj ĉagrenita vizaĝo kaŝatan parolon.
24 Mieux vaut habiter le coin d'un toit, que près d'une femme querelleuse, et le même logis.
Pli bone estas loĝi sur angulo de tegmento, Ol kun malpacema edzino en komuna domo.
25 Une eau fraîche pour un homme fatigué, c'est une bonne nouvelle venant d'un pays lointain.
Kiel malvarma akvo por suferanto de soifo, Tiel estas bona sciigo el lando malproksima.
26 Une source troublée, et un puits gâté, c'est le juste succombant sous l'impie.
Virtulo, kiu falas antaŭ malvirtulo, Estas malklara fonto kaj malbonigita puto.
27 Il n'est pas bon de manger trop de miel, et sonder les choses difficiles est trop difficile.
Ne bone estas manĝi tro multe da mielo; Kaj ne glore estas serĉi sian gloron.
28 Une ville forcée et sans murs, tel est l'homme qui n'a pas l'empire de son cœur.
Homo, kiu ne povas regi sian spiriton, Estas urbo detruita, kiu ne havas muron.
