Proverbes 23
1 Si tu t'assieds à table avec un prince, considère bien qui tu as devant toi,
Bila engkau makan bersama seorang pembesar, pertimbangkanlah baik-baik apa yang akan engkau makan.
2 et mets un couteau à ton gosier, si tu as un appétit trop grand!
Kuasailah dirimu supaya tidak rakus, meskipun hidangan itu sangat menggugah selera. Jangan tergoda oleh sajiannya, sebab bisa jadi makanan itu adalah alat untuk mengujimu.
3 Ne convoite point ses friandises, car c'est un mets trompeur.
4 Ne t'efforce pas de l'enrichir, renonce à être si prudent!
Jangan bekerja mati-matian demi mendapat kekayaan. Bekerjalah dengan bijak, yakni tahu kapan engkau harus berhenti.
5 Tes regards voltigeront-ils vers ce qui va n'être plus? car il prendra des ailes, comme l'aigle et les oiseaux du ciel.
Untuk apa mengejar kekayaan yang fana? Karena kekayaan bisa lenyap dalam sekejap, bagai rajawali yang merentangkan sayapnya lalu terbang menghilang ke angkasa.
6 Ne mange pas le pain de l'avare, et ne convoite pas ses friandises!
Jangan memakan hidangan yang disediakan oleh orang kikir, dan jangan tergoda oleh sajiannya yang lezat.
7 Car il est ce qu'il est en son cœur, calculateur. Mange et bois! te dira-t-il; mais son cœur n'est pas avec toi;
Memang dia berkata, “Silakan makan dan minum,” tetapi sesungguhnya hatinya tidak rela. Orang kikir selalu menghitung berapa banyak yang engkau makan.
8 tu rejetteras le morceau que tu auras mangé, et tu auras tenu en pure perte d'agréables propos.
Sesudahnya justru engkau akan merasa mual karena makanan itu dan menyesal karena sudah memuji-muji hidangannya.
9 Aux oreilles de l'insensé ne parle pas, car il méprise la sagesse de tes discours.
Jangan berusaha mengajar orang bebal karena dia hanya akan meremehkan perkataanmu yang bijak.
10 Ne déplace point la borne antique, et n'envahis point le champ de l'orphelin!
Janganlah memindahkan batas tanah yang sudah ditetapkan sejak dulu, dan jangan merampas hak milik tanah anak-anak yatim.
11 Car son vengeur est puissant, et Il prendra son parti contre toi.
Karena TUHAN Penebus dan Pembela mereka sangat berkuasa, dan Dia akan melawan engkau!
12 Présente ton cœur à la correction, et tes oreilles aux discours de la sagesse.
Bukalah hatimu dan pasanglah telingamu untuk mendengar didikan dan menerima pengetahuan.
13 N'épargne pas la correction au jeune enfant! Si tu le frappes de la verge, il ne mourra point.
Jangan segan-segan mendidik anakmu. Sekalipun dia menangis kesakitan, dia tidak akan mati bila engkau memukulnya.
Justru bila engkau menghajar dia, engkau melindunginya agar tidak mati sia-sia. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur, oui, mon cœur sera dans la joie;
Anakku, jika hatimu bijaksana, maka hatiku pun berbahagia.
16 l'allégresse pénétrera mes entrailles, si tes lèvres parlent avec rectitude.
Dan aku akan bersukacita bila engkau menjadi orang jujur.
17 Que ton cœur n'envie pas les pécheurs, mais qu'il garde toujours la crainte de l'Éternel.
Anakku, jangan iri terhadap orang-orang berdosa, tetapi takutlah akan TUHAN sepanjang waktu.
18 Non! car il est un avenir, et ton espoir ne sera pas mis à néant.
Bersabarlah, karena engkau masih muda, masa depanmu masih panjang, dan cita-citamu akan terwujud.
19 Ecoute, mon fils, et sois sage, et dirige ton cœur dans le droit chemin.
Hai anakku, dengarkanlah aku supaya engkau menjadi bijaksana dan menjaga dirimu di jalan yang benar.
20 Ne sois point parmi les buveurs de vin, et ceux qui sont prodigues de leur corps;
Janganlah berkumpul bersama para pemabuk dan orang-orang yang rakus akan daging.
21 car le buveur et le prodigue s'appauvrissent, et l'assoupissement revêt de haillons.
Karena kebiasaan mabuk dan rakus membuat mereka banyak tidur dan tidak bekerja, sehingga mereka jatuh miskin hingga pakaian mereka compang-camping.
22 Obéis à ton père, il t'a engendré, et ne méprise point ta mère devenue vieille.
Dengarkanlah perkataan ayahmu, karena dialah yang membuatmu ada, dan jangan meremehkan ibumu pada masa tuanya.
23 Achète la vérité, et ne la vends pas, la sagesse, la discipline et le sens.
Semahal apa pun harganya, carilah ajaran yang benar serta didikan dan pemahaman yang bijak. Jangan pernah engkau melepaskannya.
24 Le père du juste est dans l'allégresse, et celui qui a engendré un sage, en recueille de la joie.
Seorang ayah akan sangat bangga dan bersukacita bila anaknya bijaksana dan hidup dengan benar.
25 Puisses-tu réjouir ton père et ta mère, et être l'allégresse de celle qui te donna naissance!
Jadi buatlah ayahmu bersukacita dan ibumu berbahagia.
26 Donne-moi ton cœur, mon fils, et que mes voies plaisent à tes yeux!
Anakku, berilah hatimu sepenuhnya untuk mengikuti teladanku dan bimbinganku.
27 Car la courtisane est une fosse profonde, et l'étrangère, un puits étroit;
Karena pelacur ibarat lubang perangkap yang dalam, dan berzina dengan istri orang sama seperti menjerumuskan diri ke sumur yang sempit.
28 elle épie, comme un ravisseur, et augmente parmi les hommes le nombre des infidèles.
Perempuan nakal ibarat perampok yang mengintai dari tempat persembunyiannya, dan membuat semakin banyak lelaki tidak setia.
29 Pour qui sont les ah? pour qui les hélas? pour qui les rixes? pour qui le chagrin? pour qui les coups non provoqués? pour qui les yeux troubles.
Perhatikanlah orang-orang yang tersiksa oleh penderitaan ini: luka-luka memar di seluruh tubuh, mata merah, sering mengeluh, sering berkelahi, dan terpuruk dalam kesedihan.
30 Pour ceux qui boivent longuement, qui viennent déguster le vin parfumé.
Penyebabnya adalah minum-minum anggur sampai lewat tengah malam dan mabuk-mabukan dengan berbagai minuman keras.
31 Ne regarde pas le vin, quand il est vermeil, quand dans la coupe il élève ses bulles, et que sa liqueur est flatteuse!
Maka janganlah tergoda ketika melihat anggur! Anggur tampak menarik di dalam gelas dan terasa sedap saat diminum.
32 Il finit par blesser comme le serpent, et par piquer, comme la vipère.
Namun sesudah engkau menelannya, sesungguhnya anggur itu akan merusak, seperti racun ular yang mematikanmu.
33 Tes yeux alors se porteront sur les étrangères, et ton cœur tiendra un langage pervers;
Lalu pikiranmu menjadi kacau, matamu melihat hal-hal aneh. Engkau akan berbicara seperti orang gila,
34 et tu seras comme celui qui dort en pleine mer, comme celui qui dort à la cime du mât.
dan merasa pusing serta limbung seperti terombang-ambing di tengah ombak laut.
35 « Ils me battent; cela ne fait pas mal: ils me frappent; je ne sens rien. Quand me réveillerai-je? J'y veux retourner. »
Kemudian engkau akan berkata, “Mereka memukul dan meninju aku, tetapi aku tidak merasakan apa-apa. Biarlah aku segera bangun dari tidur nyenyak ini, supaya aku mencari anggur lagi!”
