< Proverbes 19 >
1 Meilleur est un pauvre qui marche dans son intégrité, qu'un homme aux lèvres fausses, qui est un insensé.
Пәзиләтлик йолда маңған кәмбәғәл, Һейлигәр сөзлүк ахмақтин яхшидур.
2 A manquer de prudence il n'y a point d'avantage; et qui précipite ses pas, bronche.
Йәнә, ғәйрити бар киши билимсиз болса болмас; Алдираңғу йолдин чиқар.
3 C'est la folie de l'homme qui gâte sa carrière; mais c'est contre l'Éternel que s'irrite son cœur.
Кишиниң ахмақлиғи өз йолини астин-үстин қиливетәр; Шундақ туруқлуқ у көңлидә Пәрвәрдигардин рәнҗип ағринар.
4 La richesse procure beaucoup d'amis, mais le pauvre est abandonné par son ami.
Байлиқ достни көп қилар; Мискинләр бар достидинму айрилип қалар.
5 Un faux témoin ne demeure pas impuni, et celui qui émet des mensonges, n'échappera pas.
Ялған гувалиқ қилған җазаланмай қалмас; Ялған ейтқучиму җазадин қутулалмас.
6 Il y a beaucoup de flatteurs pour l'homme libéral, et tous les amis sont pour celui qui donne.
Тола адәм сехийдин илтипат көзләр; Соғат берип турғучиға һәммә киши досттур.
7 Tous les frères du pauvre ont de l'aversion pour lui; combien plus ses amis le quitteront-ils! Il se réclame de leurs promesses, … elles sont évanouies!
Намратлашқандин қериндашлириму зерикәр; Униң достлири техиму жирақ қачар; Ялвуруп қоғлисиму, улар тепилмас.
8 Acquérir du sens, c'est aimer son âme; garder la prudence fait trouver le bonheur.
Пәм-парасәткә еришкүчи өзигә көйүнәр; Нурни сақлиған кишиниң бәхити болар.
9 Le faux témoin ne reste pas impuni; et qui profère le mensonge, se perd.
Ялған гувалиқ қилған җазаланмай қалмас; Ялған ейтқучиму һалак болар.
10 Une vie de délices ne va pas à l'insensé; il va moins encore à l'esclave de commander aux princes.
Һәшәмәтлик турмуш ахмаққа ярашмас; Қулниң әмәлдарлар үстидин һөкүм сүрүши техиму қамлашмас.
11 La raison de l'homme le rend patient, et sa gloire est de passer une faute.
Данишмәнлик егисини асанлиқчә аччиқланмайдиған қилар; Хаталиқни йопутуп кәчүрүш униң шөһритидур.
12 La colère d'un roi est le rugissement du lion; mais sa faveur est comme la rosée sur la verdure.
Падишаһниң ғәзиви ширниң һувлишиға охшаш дәһшәтлик болар; Униң шәпқити юмран от-чөпкә чүшкән шәбнәмдәк шериндур.
13 Le malheur d'un père, c'est un fils insensé; et l'eau qui dégoutte d'un toit sans interruption, c'est une femme querelleuse.
Ахмақ оғул атиси үчүн балайиқазадур; Урушқақ хотунниң зарлашлири тохтимай темип чүшкән тамчә-тамчә йеғинға охшаштур.
14 On hérite de ses pères une maison et des biens; mais une femme sensée, est un don de l'Éternel.
Өй билән мал-мүлүк ата-бовилардин мирастур; Бирақ пәм-парасәтлик хотун Пәрвәрдигарниң илтипатидиндур.
15 La paresse plonge dans le sommeil, et l'âme indolente sentira la faim.
Һорунлуқ кишини ғәпләт уйқиға ғәриқ қилар; Бекар тәләп ачарчилиқниң дәрдини тартар.
16 Qui garde le commandement, garde sa vie; qui néglige sa voie, subira la mort.
[Пәрвәрдигарниң] әмригә әмәл қилған киши өз җенини сақлар; Өз йоллиридин һези болмиған киши өләр.
17 Celui qui donne au pauvre, prête à l'Éternel, et Il lui rendra son bienfait.
Кәмбәғәлләргә рәһимдиллиқ қилған, Пәрвәрдигарға қәриз бәргән билән баравәрдур; Униң шәпқитини [Пәрвәрдигар] қайтурар.
18 Châtie ton fils, pendant qu'il y a espoir; mais jusqu'à le tuer ne te laisse pas emporter!
Пәрзәнтиңниң тәрбийини қобул қилишиға үмүтвар болуп, Уни җазалап тәрбийә берип турғин; Лекин уни өлгичә хар болсун дегүчи болма.
19 Que l'emporté subisse la peine; car si tu l'en exemptes, tu devras y revenir.
Қәһрлик киши җаза тартар; Уни қутқузмақчи болсаң, қайта-қайта қутқузушуң керәк.
20 Ecoute un conseil, et reçois les leçons, afin que tu sois sage dans la suite de ta vie!
Несиһәтни аңлиғин, тәрбийәни қобул қилғин, Ундақ қилғанда кейинки күнлириңдә дана болисән.
21 Les projets du cœur de l'homme sont nombreux; mais le décret de l'Éternel, c'est ce qui s'exécute.
Кишиниң көңлидә нурғун нийәтләр бар; Ахирида пәқәт Пәрвәрдигарниң далаләт-һидайитидин чиққан иш ақар.
22 La bonté de l'homme fait sa gloire; et le pauvre vaut mieux que le menteur.
Кишиниң йеқимлиғи униң меһир-муһәббитидиндур; Мискин болуш ялғанчилиқтин яхшидур.
23 La crainte de l'Éternel mène à la vie; on repose rassasié, sans être atteint de malheur.
Пәрвәрдигардин әйминиш кишини һаятқа ериштүрәр; У киши хатирҗәм, тоқ яшап, балайиқаза чүшүрүлүшидин халий болар.
24 Le paresseux plonge sa main dans le plat; mais à sa bouche il ne la ramènera pas.
Һорун қолини сунуп қачиға тиққини билән, Ғизани ағзиға селишқиму һорунлуқ қилар.
25 Frappe le moqueur, le faible deviendra sage; avertis l'homme de sens, il entend raison.
Һакавурға қилинған таяқ җазаси саддиға қилинған ибрәттур; Йорутулған кишигә берилгән тәнбиһ, Униң билимини техиму зиядә қилар.
26 Il ruine son père, fait fuir sa mère, le fils impudent, et qui fait honte.
Атисиниң мелини булиған, Анисини өйидин һайдап чиқарған, Рәсвалиқ, иза-аһанәт қалдурғучи оғулдур.
27 Cesse, mon fils, d'écouter des doctrines qui te détourneraient des paroles de la sagesse.
И оғул, несиһәткә қулиқиңни юпурувалсаң, Әқилниң тәлимлиридин жирақлашқиниңдур.
28 Un témoin pervers se rit de la justice; et la bouche des impies se repaît d'iniquité.
Пәскәш гувачи адаләтни мазақ қилғучидур; Яман адәмниң ағзи рәзилликни жутар.
29 Les châtiments sont prêts pour les moqueurs; et les coups, pour le dos de l'insensé.
Һакавурлар үчүн җазалар тәйярдур, Ахмақларниң дүмбисигә уридиған қамча тәйярдур.