Proverbes 14
1 Sage, une femme élève sa maison; insensée, de ses propres mains elle la démolit.
Saĝa virino konstruas sian domon; Sed malsaĝa detruas ĝin per siaj manoj.
2 L'homme qui marche dans la droiture, craint l'Éternel; mais, si ses voies se détournent, il Le méprise.
Kiu iras la ĝustan vojon, tiu timas la Eternulon; Sed kiu iras vojon malĝustan, tiu Lin malestimas.
3 L'insensé a dans sa bouche même la verge de son orgueil; mais par leurs lèvres les sages sont garantis.
En la buŝo de malsaĝulo estas vergo por lia malhumileco; Sed la buŝo de saĝuloj ilin gardas.
4 Où il n'y a pas de bœufs, le grenier est vide; mais la vigueur du taureau donne un gros revenu.
Se ne ekzistas bovoj, la grenejoj estas malplenaj; Sed multe da profito estas de la forto de bovoj.
5 Le témoin véridique ne ment point; mais le faux témoin profère le mensonge.
Verama atestanto ne mensogas; Sed atestanto falsama elspiras mensogojn.
6 Le moqueur cherche la sagesse sans la trouver; mais pour l'intelligent la science est chose facile.
Mokanto serĉas saĝecon kaj ĝin ne trovas; Sed por saĝulo la sciado estas facila.
7 Va te placer en face de l'insensé; tu ne pourras découvrir la sagesse sur ses lèvres.
Foriru de homo malsaĝa; Ĉar vi ne aŭdos parolon de saĝo.
8 La sagesse du prudent, c'est de faire attention à sa voie; mais la folie des insensés est une duperie.
La saĝeco de saĝulo estas komprenado de sia vojo; Kaj la malsaĝeco de malsaĝuloj estas trompiĝado.
9 Les insensés se font un jeu du crime; mais parmi les hommes de bien il y a bienveillance.
Malsaĝuloj ŝercas pri siaj kulpoj; Sed inter virtuloj ekzistas reciproka favoro.
10 Le cœur connaît son propre chagrin; et autrui ne saurait entrer en part de sa joie.
Koro scias sian propran malĝojon; Kaj en ĝia ĝojo ne partoprenas fremdulo.
11 La maison des impies est détruite, et la tente des gens de bien, florissante.
Domo de malvirtuloj estos ekstermita; Sed dometo de virtuloj floros.
12 Telle voie paraît droite à l'homme, mais elle aboutit au chemin de la mort.
Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.
13 L'on peut, quand on rit, avoir le chagrin dans le cœur; et la joie peut finir en tristesse.
Ankaŭ dum ridado povas dolori la koro; Kaj la fino de ĝojo estas malĝojo.
14 Des fruits de sa conduite il sera rassasié celui dont le cœur s'égare, et l'homme de bien, de ce qui lui revient.
Laŭ siaj agoj manĝos homo malbonkora; Kaj homo bona satiĝos per siaj faroj.
15 L'inconsidéré ajoute foi à toute parole; le prudent est attentif à ses pas.
Naivulo kredas ĉiun vorton; Sed saĝulo estas atenta pri sia vojo.
16 Le sage est timide, et fuit le mal; mais l'insensé est présomptueux, et plein de sécurité.
Saĝulo timas, kaj forkliniĝas de malbono; Sed malsaĝulo estas incitiĝema kaj memfidema.
17 L'homme prompt à s'irriter agit follement; mais l'homme d'intrigue se fait haïr.
Malpacienculo faras malsaĝaĵojn; Kaj malbonintenculo estas malamata.
18 Les insensés sont en possession de la folie; mais les justes ont pour couronne la science.
Naivuloj akiras malsaĝecon; Sed saĝuloj estas kronataj de klereco.
19 Les méchants s'inclinent devant les bons, et les impies, à la porte du juste.
Malbonuloj humiliĝos antaŭ bonuloj; Kaj malvirtuloj estos antaŭ la pordego de virtulo.
20 A son prochain même le pauvre est odieux; mais ceux qui aiment le riche, sont nombreux.
Malriĉulo estas malamata eĉ de sia proksimulo; Sed riĉulo havas multe da amikoj.
21 Qui méprise son prochain, pèche: mais heureux qui a pitié des misérables!
Kiu malŝatas sian proksimulon, tiu estas pekulo; Sed kiu kompatas malriĉulojn, tiu estas feliĉa.
22 Ceux qui font le mal, ne se fourvoient-ils pas? Mais ceux qui font le bien, trouvent amour et confiance.
Ĉu ne eraras malbonintenculoj? Sed favorkoreco kaj vero estas ĉe tiuj, kiuj havas bonajn intencojn.
23 Tout labeur donne abondance; mais les discours des lèvres ne mènent qu'à l'indigence.
De ĉiu laboro estos profito; Sed de babilado venas nur senhaveco.
24 La couronne des sages est leur richesse; la folie des insensés, c'est la folie.
Propra riĉeco estas krono por la saĝuloj; Sed la malsaĝeco de la malsaĝuloj restas malsaĝeco.
25 Le témoin véridique est le libérateur des âmes; mais celui qui trompe, souffle le mensonge.
Verparola atestanto savas animojn; Sed malverparola elspiras trompon.
26 La crainte de l'Éternel donne une confiance ferme; et pour Ses enfants Il sera un refuge.
En la timo antaŭ la Eternulo estas forta fortikaĵo; Kaj Li estos rifuĝejo por Siaj infanoj.
27 La crainte de l'Éternel est une source de vie, pour échapper aux lacs de la mort.
La timo antaŭ la Eternulo estas fonto de vivo, Por evitigi la retojn de la morto.
28 Un peuple nombreux donne au roi sa splendeur; mais le manque d'hommes est la ruine du prince.
Grandeco de popolo estas gloro por reĝo; Kaj manko de popolo pereigas la reganton.
29 L'homme lent à s'irriter a un grand sens; l'irascible met en vue sa folie.
Pacienculo havas multe da saĝo; Sed malpacienculo elmontras malsaĝecon.
30 Un cœur sain est la vie du corps; mais l'envie est la carie des os.
Trankvila koro estas vivo por la korpo; Sed envio estas puso por la ostoj.
31 Qui opprime les petits, outrage son créateur; mais celui-là l'honore, qui prend pitié des pauvres.
Kiu premas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kaj kiu Lin honoras, tiu kompatas malriĉulon.
32 Par ses revers l'impie est renversé; mais dans la mort même le juste est plein d'assurance.
Pro sia malboneco malvirtulo estos forpuŝita; Sed virtulo eĉ mortante havas esperon.
33 Dans le cœur sensé la sagesse repose; mais au milieu des fous elle se manifeste.
En la koro de saĝulo ripozas saĝo; Kaj kio estas en malsaĝuloj, tio elmontriĝas.
34 La justice élève une nation, mais le péché est l'opprobre des peuples.
Virto altigas popolon; Sed peko pereigas gentojn.
35 Le roi donne sa faveur au serviteur entendu, mais au méchant serviteur son courroux.
Favoron de la reĝo havas sklavo saĝa; Sed kontraŭ malbonkonduta li koleras.
