Proverbes 1
1 Proverbes de Salomon, fils de David, roi d'Israël,
Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
2 pour connaître la sagesse et la discipline, pour acquérir le sens des paroles de sens,
Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
3 pour recevoir les leçons de la prudence, de l'équité et de la justice et de la droiture,
Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
4 pour donner la raison aux simples, et au jeune homme la connaissance et la pensée.
Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
5 Que le sage écoute, et il augmentera sa conception, et l'expert gagnera de prudents conseils,
Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
6 pour comprendre les sentences et les discours voilés, les propos des sages et leurs énigmes.
Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
7 La crainte de l'Éternel est le principe de la connaissance, les insensés méprisent la sagesse et la discipline.
La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
8 Ecoute, mon fils, la leçon de ton père, et ne néglige point la remontrance de ta mère!
Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
9 Car elles sont à ta tête une couronne gracieuse, et des joyaux à ton col.
Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
10 Mon fils, si des pécheurs veulent t'entraîner, n'y donne pas ton consentement!
Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
11 S'ils disent: « Viens avec nous, épions le sang, dressons des pièges à l'innocent, qui l'est en vain;
Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
12 engloutissons-les, comme les Enfers font des vivants, les innocents, comme ceux qui descendent dans la fosse; (Sheol h7585)
Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon; (Sheol h7585)
13 nous gagnerons tous les trésors de prix, nous remplirons nos maisons de dépouilles
Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
14 tu tireras au sort ton lot avec nous, nous ferons tous bourse commune, » –
Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
15 mon fils, ne fais pas route avec eux; tiens ton pied loin de leur voie!
Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
16 Car leurs pieds courent à ce qui est mal. ils se hâtent pour aller répandre le sang.
Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
17 Mais en vain le filet se déploie aux yeux de l'oiseau:
Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
18 eux, c'est leur propre sang qu'ils épient, et c'est à leur vie même qu'ils dressent des pièges.
Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
19 Tel est le chemin de tous les hommes avides du gain, lequel ôte la vie à celui qui l'obtient.
Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
20 La sagesse crie dans les rues, et sur les places fait entendre sa voix;
La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
21 à l'angle des rues bruyantes elle fait son appel; à l'avenue des Portes, dans la ville, elle dit ces mots:
Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
22 « Jusques à quand, faibles, aimerez-vous la faiblesse, et les moqueurs se plairont-ils dans la moquerie, et les présomptueux haïront-ils la connaissance?
Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
23 Revenez à ma discipline! Voici, je verserai sur vous mon esprit, et vous ferai connaître mes paroles.
Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
24 Or, puisque j'appelai, et que vous fûtes rénitents, que j'étendis la main, et que nul n'y prit garde,
Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
25 et que vous avez dédaigné tous mes conseils, et n'avez point aimé ma discipline;
Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
26 à mon tour je me rirai de vos maux; je me moquerai, quand l'alarme vous surviendra,
Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
27 lorsque, comme l'ouragan, l'alarme vous surviendra et que votre ruine s'avancera comme la tempête; lorsque vous surviendront la détresse et l'angoisse.
Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
28 Alors ils m'invoqueront, mais je ne répondrai pas, ils me chercheront, mais ne me trouveront pas.
Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
29 Parce qu'ils ont haï la science, et n'ont pas fait choix de la crainte de l'Éternel;
Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
30 qu'ils n'ont point voulu de mes conseils, et qu'ils ont méprisé toutes mes leçons;
Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
31 ils se repaîtront du fruit de leurs voies, et se rassasieront de leurs propres conseils.
Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
32 Car les faibles trouvent la mort dans leur défection, et les présomptueux, leur perte dans leur sécurité;
Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
33 mais qui m'écoute habitera sûrement, il sera tranquille, sans crainte de revers.
Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
