< Proverbes 6 >
1 Mon fils, si tu as cautionné ton prochain, si tu as répondu pour quelqu'un,
Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
2 Tu es enlacé par les paroles de ta bouche; tu es pris par les paroles de ta bouche.
Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
3 Mon fils, fais promptement ceci: dégage-toi; puisque tu es tombé entre les mains de ton prochain, va, prosterne-toi, et supplie ton prochain.
Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
4 Ne donne point de sommeil à tes yeux, ni de repos à tes paupières;
Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
5 Dégage-toi comme le daim de la main du chasseur, et comme l'oiseau de la main de l'oiseleur.
Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
6 Paresseux, va vers la fourmi, regarde ses voies, et deviens sage.
Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
7 Elle n'a ni chef, ni surveillant, ni maître,
Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
8 Elle prépare sa nourriture en été, et amasse durant la moisson de quoi manger.
To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
9 Paresseux, jusques à quand seras-tu couché? Quand te lèveras-tu de ton sommeil?
Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
10 Un peu dormir, un peu sommeiller, un peu croiser les mains pour se reposer;
Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
11 Et la pauvreté viendra comme un coureur, et la disette comme un homme armé.
A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
12 Le méchant homme, l'homme inique va avec une bouche perverse.
Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
13 Il fait signe de ses yeux, il parle de ses pieds, il donne à entendre de ses doigts.
Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
14 La perversité est dans son cœur, il machine du mal en tout temps, il fait naître des querelles.
Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
15 C'est pourquoi sa ruine viendra tout d'un coup; il sera subitement brisé, il n'y aura point de guérison.
Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
16 Il y a six choses que hait l'Éternel, même sept qui lui sont en abomination:
Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
17 Les yeux hautains, la langue fausse, les mains qui répandent le sang innocent,
Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
18 Le cœur qui forme de mauvais desseins, les pieds qui se hâtent pour courir au mal,
Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
19 Le faux témoin qui prononce des mensonges, et celui qui sème des querelles entre les frères.
Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
20 Mon fils, garde le commandement de ton père, et n'abandonne point l'enseignement de ta mère.
Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
21 Tiens-les continuellement liés sur ton cœur, et les attache à ton cou.
Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
22 Quand tu marcheras, ils te conduiront; quand tu te coucheras, ils te garderont; quand tu te réveilleras, ils te parleront.
Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
23 Car le commandement est une lampe, l'enseignement est une lumière, et les corrections propres à instruire sont le chemin de la vie.
Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
24 Pour te garder de la femme corrompue, et de la langue flatteuse d'une étrangère,
Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
25 Ne convoite point sa beauté dans ton cœur, et ne te laisse pas prendre par ses yeux.
Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
26 Car pour l'amour de la femme débauchée on est réduit à un morceau de pain, et la femme adultère chasse après l'âme précieuse de l'homme.
Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
27 Quelqu'un peut-il prendre du feu dans son sein, sans que ses habits brûlent?
Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
28 Quelqu'un marchera-t-il sur la braise, sans que ses pieds soient brûlés?
Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
29 Il en est de même pour celui qui entre vers la femme de son prochain; quiconque la touchera ne sera point impuni.
Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
30 On ne laisse pas impuni le voleur qui ne dérobe que pour se rassasier, quand il a faim;
Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
31 Et s'il est surpris, il rendra sept fois autant, il donnera tout ce qu'il a dans sa maison.
Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
32 Mais celui qui commet adultère avec une femme, est dépourvu de sens; celui qui veut se perdre fera cela.
Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
33 Il trouvera des plaies et de l'ignominie, et son opprobre ne sera point effacé;
Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
34 Car la jalousie du mari est une fureur, et il sera sans pitié au jour de la vengeance.
Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
35 Il n'aura égard à aucune rançon, et n'acceptera rien, quand même tu multiplierais les présents.
Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.