Proverbes 23
1 Quand tu seras assis pour manger avec un prince, considère avec attention ce qui sera devant toi;
Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
2 Autrement tu te mettras le couteau à la gorge, si ton appétit te domine.
Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
3 Ne désire point ses friandises; car c'est une nourriture trompeuse.
Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
4 Ne te fatigue pas à t'enrichir; n'y applique pas ton esprit.
Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
5 Pourquoi jeter les yeux sur des biens qui bientôt ne seront plus? Car certainement ils se feront des ailes, comme l'aigle qui s'envole vers les cieux.
I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
6 Ne mange point le pain de celui qui est envieux, et ne désire point ses friandises.
Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
7 Car il cache sa pensée au fond de son âme. Il te dira bien: Mange et bois; mais son cœur n'est point avec toi.
Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
8 Tu vomiras le morceau que tu auras mangé, et tu auras perdu tes belles paroles.
Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
9 Ne parle point quand un insensé t'écoute; car il méprisera la prudence de tes discours.
Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
10 Ne déplace point la borne ancienne, et n'entre point dans les champs des orphelins;
Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
11 Car leur vengeur est puissant; il plaidera leur cause contre toi.
Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
12 Applique ton cœur à l'instruction, et tes oreilles aux paroles de la science.
Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
13 N'épargne point la correction au jeune enfant; quand tu l'auras frappé de la verge, il n'en mourra pas.
Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur s'en réjouira; oui, moi-même je m'en réjouirai;
Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
16 Et mes reins tressailliront de joie, quand tes lèvres parleront avec droiture.
I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
17 Que ton cœur ne porte point envie aux pécheurs; mais adonne-toi à la crainte de l'Éternel continuellement.
Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
18 Car il y aura certainement une bonne issue, et ton attente ne sera point trompée.
Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
19 Toi, mon fils, écoute, et deviens sage, et dirige ton cœur dans la bonne voie.
Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
20 Ne sois point avec les buveurs de vin, ni avec ceux qui aiment la bonne chère.
Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
21 Car le buveur et le gourmand deviendront pauvres, et le dormeur portera des haillons.
Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
22 Écoute ton père; c'est celui qui t'a donné la vie; et ne méprise point ta mère quand elle sera devenue vieille.
Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
23 Achète la vérité, et ne la vends point; achète la sagesse, l'instruction et la prudence.
Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
24 Le père du juste a une grande joie; et celui qui aura mis au monde un enfant sage, en sera heureux.
Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
25 Que ton père et ta mère se réjouissent, et que celle qui t'a enfanté soit ravie de joie.
Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
26 Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux prennent garde à mes voies.
Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
27 Car la femme débauchée est une fosse profonde, et l'étrangère est un puits étroit.
Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
28 Aussi se tient-elle en embuscade comme un brigand, et elle rendra plusieurs hommes infidèles.
Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
29 A qui cette plainte: Malheur sur moi? A qui: Hélas? A qui les débats? A qui le bruit? A qui les blessures sans cause? A qui la rougeur des yeux?
Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
30 A ceux qui s'arrêtent auprès du vin, et qui vont chercher le vin mixtionné.
Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
31 Ne regarde point le vin quand il est rouge, quand il brille dans la coupe, et qu'il coule aisément.
Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
32 A la fin, il mord comme le serpent, et pique comme le basilic.
Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
33 Puis tes yeux regarderont les femmes étrangères, et ton cœur parlera d'une manière déréglée;
Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
34 Et tu seras comme celui qui dort au milieu de la mer, et comme celui qui dort au sommet d'un mât.
I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
35 On m'a battu, diras-tu, et je n'ai point de mal; on m'a frappé, et je ne l'ai point senti. Quand je me réveillerai, j'irai encore en chercher.
Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
