Proverbes 22
1 La bonne réputation est préférable aux grandes richesses, et une bonne estime à l'argent et à l'or.
Cenniejsze [jest] dobre imię niż wielkie bogactwa, a przychylność lepsza niż srebro i złoto.
2 Le riche et le pauvre se rencontrent; celui qui les a faits l'un et l'autre, c'est l'Éternel.
Bogaty i ubogi spotykają się, PAN jest stwórcą obydwu.
3 L'homme bien avisé prévoit le mal, et se met à l'abri; mais les simples passent outre, et en portent la peine.
Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, ale prości idą dalej i ponoszą karę.
4 Le fruit de l'humilité et de la crainte de l'Éternel, c'est la richesse, la gloire et la vie.
Owocem pokory i bojaźni PANA jest bogactwo, chwała i życie.
5 Il y a des épines et des pièges dans la voie du pervers; celui qui garde son âme, s'en éloignera.
Ciernie i sidła [są] na drodze przewrotnego; kto strzeże swej duszy, trzyma się z dala od nich.
6 Instruis le jeune enfant selon la voie qu'il doit suivre; lors même qu'il sera devenu vieux, il ne s'en éloignera point.
Pouczaj dziecko w drodze, którą ma iść, a gdy się zestarzeje, nie odstąpi od niej.
7 Le riche dominera sur les pauvres, et celui qui emprunte sera serviteur de l'homme qui prête.
Bogaty panuje nad ubogimi, a ten, co pożycza, jest sługą tego, który mu pożycza.
8 Celui qui sème la perversité, moissonnera la vanité, et la verge de sa fureur prendra fin.
Kto sieje nieprawość, będzie żąć cierpienie, a rózga jego gniewu przepadnie.
9 L'œil bienfaisant sera béni, parce qu'il aura donné de son pain au pauvre.
Kto ma dobrotliwe oko, będzie błogosławiony, bo dzieli się swym chlebem z ubogim.
10 Chasse le moqueur, et la dispute s'en ira, la querelle et l'outrage cesseront.
Wyrzuć szydercę, a ustanie spór, owszem, zakończy się kłótnia i zniewaga.
11 Le roi est ami de celui qui aime la pureté du cœur, et qui a de la grâce dans ses discours.
Kto kocha czystość serca, tego wdzięk warg sprawi, że król [będzie] jego przyjacielem.
12 Les yeux de l'Éternel protègent la sagesse; mais il confond les paroles du perfide.
Oczy PANA strzegą wiedzy, a on obala słowa przewrotnego.
13 Le paresseux dit: Le lion est là dehors; je serais tué par les rues.
Leniwy mówi: Lew jest na dworze, będę zabity na środku ulicy.
14 La bouche des étrangères est une fosse profonde; celui contre qui l'Éternel est irrité, y tombera.
Usta obcych [kobiet są] głębokim dołem; wpadnie tam ten, na kogo PAN się gniewa.
15 La folie est attachée au cœur de l'enfant; mais la verge du châtiment l'éloignera de lui.
Głupota jest przywiązana do serca dziecka, ale rózga karności wypędzi ją z niego.
16 Celui qui fait tort au pauvre pour s'enrichir, donne au riche, pour n'aboutir qu'à l'indigence.
Kto ciemięży ubogiego, aby przysporzyć sobie [bogactwa, i] kto daje bogatemu, pewnie zubożeje.
17 Prête ton oreille, et écoute les paroles des sages; applique ton cœur à ma science.
Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców, i skłoń swe serce do mojej wiedzy;
18 Car il est bon que tu les gardes au-dedans de toi, et qu'elles restent présentes sur tes lèvres.
Bo to miło, jeśli zachowasz je w swoim sercu, będą razem ułożone na wargach.
19 Je te le fais entendre aujourd'hui à toi-même, afin que ta confiance soit en l'Éternel.
Oznajmiłem to dzisiaj właśnie tobie, abyś pokładał ufność w PANU.
20 N'ai-je pas déjà écrit pour toi sur le conseil et sur la science,
Czy nie napisałem ci znamienitych rzeczy zawierających rady i wiedzę;
21 Pour t'enseigner des choses sûres, des paroles de vérité; afin que tu répondes par des paroles de vérité à ceux qui te consultent?
Aby dać ci poznać pewność słów prawdy; abyś umiał odpowiedzieć słowami prawdy tym, którzy do ciebie posyłają?
22 Ne pille point le pauvre, parce qu'il est pauvre, et n'opprime point l'affligé à la porte.
Nie okradaj nędzarza, ponieważ jest ubogi, ani nie uciskaj w bramie biednego.
23 Car l'Éternel plaidera leur cause, et pillera l'âme de ceux qui les auront pillés.
PAN bowiem będzie bronił ich sprawy i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
24 Ne sois point le compagnon de l'homme colère, et ne va point avec l'homme furieux;
Nie przyjaźnij się z człowiekiem gniewliwym i nie obcuj z człowiekiem porywczym.
25 De peur que tu n'apprennes ses voies, et qu'elles ne soient un piège pour ton âme.
Byś nie przywykł do jego dróg i nie zastawił sideł na swą duszę.
26 Ne sois point de ceux qui frappent dans la main, ni de ceux qui cautionnent pour les dettes.
Nie bądź z tych, którzy dają porękę, ani z tych, którzy ręczą za długi;
27 Si tu n'avais pas de quoi payer, voudrais-tu qu'on prît ton lit de dessous toi?
Jeśli nie masz czym zapłacić, dlaczego miałby ktoś zabrać spod ciebie posłanie?
28 Ne déplace point la borne ancienne que tes pères ont posée.
Nie przesuwaj dawnej granicy, którą ustalili twoi ojcowie.
29 As-tu vu un homme habile dans son travail? Il sera au service des rois, et non à celui de gens d'une condition obscure.
Widzisz człowieka pilnego w swoich sprawach? On będzie stał przed królami, nie będzie stał przed podłymi.
