Proverbes 22
1 La bonne réputation est préférable aux grandes richesses, et une bonne estime à l'argent et à l'or.
Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
2 Le riche et le pauvre se rencontrent; celui qui les a faits l'un et l'autre, c'est l'Éternel.
Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
3 L'homme bien avisé prévoit le mal, et se met à l'abri; mais les simples passent outre, et en portent la peine.
Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
4 Le fruit de l'humilité et de la crainte de l'Éternel, c'est la richesse, la gloire et la vie.
Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
5 Il y a des épines et des pièges dans la voie du pervers; celui qui garde son âme, s'en éloignera.
Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
6 Instruis le jeune enfant selon la voie qu'il doit suivre; lors même qu'il sera devenu vieux, il ne s'en éloignera point.
Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
7 Le riche dominera sur les pauvres, et celui qui emprunte sera serviteur de l'homme qui prête.
Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
8 Celui qui sème la perversité, moissonnera la vanité, et la verge de sa fureur prendra fin.
Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
9 L'œil bienfaisant sera béni, parce qu'il aura donné de son pain au pauvre.
Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
10 Chasse le moqueur, et la dispute s'en ira, la querelle et l'outrage cesseront.
Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
11 Le roi est ami de celui qui aime la pureté du cœur, et qui a de la grâce dans ses discours.
Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
12 Les yeux de l'Éternel protègent la sagesse; mais il confond les paroles du perfide.
Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
13 Le paresseux dit: Le lion est là dehors; je serais tué par les rues.
Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
14 La bouche des étrangères est une fosse profonde; celui contre qui l'Éternel est irrité, y tombera.
Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
15 La folie est attachée au cœur de l'enfant; mais la verge du châtiment l'éloignera de lui.
Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
16 Celui qui fait tort au pauvre pour s'enrichir, donne au riche, pour n'aboutir qu'à l'indigence.
Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
17 Prête ton oreille, et écoute les paroles des sages; applique ton cœur à ma science.
Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
18 Car il est bon que tu les gardes au-dedans de toi, et qu'elles restent présentes sur tes lèvres.
Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
19 Je te le fais entendre aujourd'hui à toi-même, afin que ta confiance soit en l'Éternel.
Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
20 N'ai-je pas déjà écrit pour toi sur le conseil et sur la science,
Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
21 Pour t'enseigner des choses sûres, des paroles de vérité; afin que tu répondes par des paroles de vérité à ceux qui te consultent?
Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
22 Ne pille point le pauvre, parce qu'il est pauvre, et n'opprime point l'affligé à la porte.
Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
23 Car l'Éternel plaidera leur cause, et pillera l'âme de ceux qui les auront pillés.
Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
24 Ne sois point le compagnon de l'homme colère, et ne va point avec l'homme furieux;
Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
25 De peur que tu n'apprennes ses voies, et qu'elles ne soient un piège pour ton âme.
Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
26 Ne sois point de ceux qui frappent dans la main, ni de ceux qui cautionnent pour les dettes.
Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
27 Si tu n'avais pas de quoi payer, voudrais-tu qu'on prît ton lit de dessous toi?
Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
28 Ne déplace point la borne ancienne que tes pères ont posée.
Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
29 As-tu vu un homme habile dans son travail? Il sera au service des rois, et non à celui de gens d'une condition obscure.
Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.
