Proverbes 17
1 Un morceau de pain sec, avec la paix, vaut mieux qu'une maison pleine de viandes, avec des querelles.
Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
2 Le serviteur prudent dominera sur le fils qui fait honte, et il aura part à l'héritage avec les frères.
Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
3 Le fourneau est pour éprouver l'argent, et le creuset pour l'or; mais c'est l'Éternel qui éprouve les cœurs.
Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
4 Le méchant est attentif à la lèvre injuste, et le menteur écoute la langue qui calomnie.
Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
5 Celui qui se moque du pauvre, déshonore celui qui l'a fait; et celui qui se réjouit d'un malheur, ne demeurera point impuni.
Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
6 Les enfants des enfants sont la couronne des vieillards; et les pères sont la gloire de leurs enfants.
Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
7 La parole grave ne convient point à un insensé; combien moins la parole fausse aux principaux du peuple.
Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
8 Le présent est comme une pierre précieuse aux yeux de ceux qui le reçoivent; de quelque côté qu'il soit tourné, il plaît.
Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
9 Celui qui couvre les fautes, cherche l'amitié; mais celui qui en fait rapport, divise les meilleurs amis.
Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
10 Une réprimande fait plus d'effet sur l'homme prudent, que cent coups sur l'insensé.
Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
11 Le méchant ne cherche que des querelles; mais un messager cruel sera envoyé contre lui.
Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
12 Mieux vaut rencontrer une ourse qui a perdu ses petits, qu'un fou dans sa folie.
Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
13 Le mal ne quittera point la maison de celui qui rend le mal pour le bien.
Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
14 Commencer une querelle c'est ouvrir un passage à l'eau; avant qu'on en vienne à la dispute, retire-toi.
Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
15 Celui qui déclare juste le méchant, et celui qui déclare méchant le juste, sont tous deux en abomination à l'Éternel.
Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
16 Que sert le prix dans la main d'un insensé pour acheter la sagesse, puisqu'il manque de sens?
Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
17 L'intime ami aime en tout temps, et il naîtra comme un frère dans la détresse.
Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
18 Celui-là est dépourvu de sens, qui touche dans la main, et qui se rend caution envers son prochain.
Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
19 Celui qui aime les querelles, aime le mal; et celui qui élève trop son portail, veut qu'il croule.
Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
20 Le cœur pervers ne trouvera point le bonheur, et la langue double tombera dans le malheur.
Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
21 Celui qui a donné naissance à un insensé, en aura de l'ennui; et le père d'un fou ne se réjouira point.
Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
22 Le cœur joyeux vaut un remède; mais l'esprit abattu dessèche les os.
Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
23 Le méchant accepte le présent, pour renverser les voies de la justice.
Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
24 La sagesse est devant l'homme prudent; mais les yeux de l'insensé vont au bout de la terre.
Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
25 L'enfant insensé fait le chagrin de son père, et l'amertume de celle qui l'a enfanté.
Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
26 Il n'est pas bon de condamner le juste à l'amende, ni de frapper les hommes honnêtes pour avoir fait ce qui est droit.
Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
27 L'homme retenu dans ses paroles connaît la prudence, et celui qui est d'un esprit froid, est un homme entendu.
Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
28 L'insensé même passe pour sage quand il se tait, et celui qui ferme ses lèvres est un homme intelligent.
Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
