Proverbes 4

1 Enfants, écoutez l'instruction du père, et soyez attentifs à connaître la prudence.

ئەی کوڕینە، گوێ لە تەمبێکردنی باوک بگرن، سەرنج بدەن بۆ زانینی تێگەیشتن.

2 Car je vous donne une bonne doctrine, ne laissez [donc] point mon enseignement.

من شتی چاکتان فێر دەکەم، بۆیە فێرکردنەکانی من پشتگوێ مەخەن.

3 Quand j'ai été fils à mon père, tendre et unique auprès de ma mère.

کاتێک کوڕی باوکم بووم، ناسک و تاقانە لەلای دایکم،

4 Il m'a enseigné, et m'a dit: Que ton cœur retienne mes paroles; garde mes commandements, et tu vivras.

فێری دەکردم و پێی دەگوتم: «با دڵت لەسەر قسەی من بێت، ئەگەر فەرمانەکانم بپارێزیت، دەژیت.

5 Acquiers la sagesse, acquiers la prudence; n'en oublie rien, et ne te détourne point des paroles de ma bouche.

دانایی بەدەستبهێنە، تێگەیشتن بەدەستبهێنە، قسەکانی دەمم لەبیر مەکە و لێیان لامەدە.

6 Ne l'abandonne point, et elle te gardera; aime-la, et elle te conservera.

واز لە دانایی مەهێنە، دەتپارێزێت، خۆشتبوێت، چاودێریت دەکات.

7 La principale chose, c'est la sagesse; acquiers la sagesse, et sur toutes tes acquisitions, acquiers la prudence.

ئەمە دەستپێکی داناییە: دانایی بەدەستبهێنە، بە هەموو دەستکەوتەکانت، تێگەیشتن بەدەستبهێنە.

8 Estime-la, et elle t'exaltera; elle te glorifiera, quand tu l'auras embrassée.

ڕێزی بگرە، بەرزت دەکاتەوە، لە ئامێزی بگرە، شکۆدارت دەکات.

9 Elle posera des grâces enfilées ensemble sur ta tête, et elle te donnera une couronne d'ornement.

تاجەگوڵینەی نیعمەت دەخاتە سەرت، تاجی شکۆمەندیت پێ دەبەخشێت.»

10 Ecoute, mon fils, et reçois mes paroles, et les années de ta vie te seront multipliées.

ڕۆڵە، گوێ بگرە و قسەکانم وەربگرە، جا تەمەنت درێژ دەبێت.

11 Je t'ai enseigné le chemin de la sagesse, et je t'ai fait marcher par les sentiers de la droiture.

ڕێگای داناییم پیشاندایت، بۆ ڕێڕەوە ڕاستەکان ڕێنماییم کردیت.

12 Quand tu [y] marcheras, ta démarche ne sera point serrée; et si tu cours, tu ne broncheras point.

لە ڕۆیشتندا هەنگاوت کورت نابێت، لە ڕاکردنیشدا پێت هەڵناکەوێت.

13 Embrasse l'instruction, ne [la] lâche point, garde-la; car c'est ta vie.

دەست بە تەمبێکردنەوە بگرە و دەست شل مەکە، بیپارێزە، چونکە ژیانتە.

14 N'entre point au sentier des méchants, et ne pose point ton pied au chemin des hommes pervers.

مەچووە سەر ڕێگەی بەدکاران، بە ڕێگای خراپەکاراندا مەڕۆ.

15 Détourne-t'en, ne passe point par là, éloigne-t'en, et passe outre.

خۆتی لێ لابدە و پێیدا مەڕۆ، لێی دووربکەوە و تێپەڕە،

16 Car ils ne dormiraient pas, s'ils n'avaient fait quelque mal; et le sommeil leur serait ôté, s'ils n'avaient fait tomber quelqu'un.

چونکە خەویان لێ ناکەوێت ئەگەر خراپە نەکەن، خەویان دەزڕێت ئەگەر یەکێک نەخەن.

17 Parce qu'ils mangent le pain de méchanceté, et qu'ils boivent le vin de la violence.

نانی خراپە دەخۆن و شەرابی ستەمکاری دەخۆنەوە.

18 Mais le sentier des justes est comme la lumière resplendissante, qui augmente son éclat jusqu'à ce que le jour soit en sa perfection.

ڕێچکەی ڕاستودروستان وەک ڕووناکی بەرەبەیانە، ڕووناکتر و ڕووناکتر دەبێت هەتا دەبێتە ڕۆژی تەواو.

19 La voie des méchants est comme l'obscurité; ils ne savent point où ils tomberont.

بەڵام ڕێگای بەدکاران وەک تاریکستانە، نازانن پێیان لە چی هەڵدەکەوێت.

20 Mon fils, sois attentif à mes paroles, incline ton oreille à mes discours.

ڕۆڵە، سەرنج بدە وشەکانم، گوێ بۆ قسەکانم شل بکە.

21 Qu'ils ne s'écartent point de tes yeux; garde-les dans ton cœur.

لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە، لە ناخی دڵت بیانپارێزە،

22 Car ils sont la vie de ceux qui les trouvent, et la santé de tout le corps de chacun d'eux.

چونکە ژیانن بۆ ئەو کەسەی دەیاندۆزێتەوە، دەرمانە بۆ هەموو لەشی.

23 Garde ton cœur de tout ce dont il faut se garder; car de lui procèdent les sources de la vie.

لە سەرووی هەموو چاودێرییەکەوە دڵت بپارێزە، چونکە دڵ سەرچاوەی ژیانە.

24 Eloigne de toi la perversité de la bouche, et la dépravation des lèvres.

خواری لە دەمت داماڵە و چەوتی لە لێوانت دووربخەوە.

25 Que tes yeux regardent droit, et que tes paupières dirigent [ton chemin] devant toi.

با چاوەکانت تەماشای پێشت بکەن و پێڵووەکانت ڕێک بۆ بەردەمت بێت.

26 Balance le chemin de tes pieds, et que toutes tes voies soient bien dressées.

ڕێڕەوی بەرپێت خۆش بکە، هەموو ڕێگاکانت دەچەسپێن.

27 Ne décline ni à droite ni à gauche; détourne ton pied du mal.

بەلای ڕاست یان چەپدا لامەدە، پێت لە خراپە دووربخەوە.