< Proverbes 3 >
1 Mon fils, ne mets point en oubli mon enseignement, et que ton cœur garde mes commandements.
Wiilkaygiiyow, waxbariddayda ha illoobin, Laakiin qalbigaagu amarradayda ha hayo,
2 Car ils t'apporteront de longs jours, et des années de vie, et de prospérité.
Waayo, iyagu waxay kuu kordhin doonaan Maalmo badan iyo cimri dheer iyo nabad.
3 Que la gratuité et la vérité ne t'abandonnent point: lie-les à ton cou, et écris-les sur la table de ton cœur;
Naxariista iyo runtu yaanay kaa tegin, Iyaga qoorta ku xidh, Oo looxa qalbigaaga ku qor,
4 Et tu trouveras la grâce et le bon sens aux yeux de Dieu et des hommes.
Sidaasaad Ilaah iyo dadka hortooda Nicmo iyo sharaf uga heli doontaa.
5 Confie-toi de tout ton cœur en l'Eternel, et ne t'appuie point sur ta prudence.
Qalbigaaga dhammaantii Rabbiga ku aamin, Oo waxgarashadaadana ha isku hallayn.
6 Considère-le en toutes tes voies, et il dirigera tes sentiers.
Jidadkaaga oo dhan isaga ku qiro, Oo isna waddooyinkaaguu toosin doonaa.
7 Ne sois point sage à tes yeux; crains l'Eternel, et détourne-toi du mal.
Ha isla weynaan; Rabbiga ka cabso; oo sharka ka fogow.
8 Ce sera une médecine à ton nombril, et une humectation à tes os.
Taasu waxay xundhurtaada u noqon doontaa caafimaad, Oo lafahaagana waxay u noqon doontaa dhuux.
9 Honore l'Eternel de ton bien, et des prémices de tout ton revenu.
Rabbiga ku murwee maalkaaga Iyo midhaha ugu horreeya waxa kuu kordha oo dhan;
10 Et tes greniers seront remplis d'abondance, et tes cuves rompront de moût.
Sidaasay maqsinnadaadu barwaaqo uga buuxsami doonaan, Macsarooyinkaaguna waxay la buuxdhaafi doonaan khamri cusub.
11 Mon fils, ne rebute point l'instruction de l'Eternel, et ne te fâche point de ce qu'il te reprend.
Wiilkaygiiyow, Rabbiga edbintiisa ha quudhsan, Oo canaantiisana ha ka daalin,
12 Car l'Eternel reprend celui qu'il aime, même comme un père l'enfant auquel il prend plaisir.
Waayo, Rabbigu ninkuu jecel yahay wuu canaantaa Sida aabbe u canaanto wiilkii uu ku faraxsan yahay.
13 Ô! que bienheureux est l'homme [qui] trouve la sagesse, et l'homme qui met en avant l'intelligence!
Waxaa barakaysan ninkii xigmadda hela, Iyo ninkii waxgarashada mulkiya.
14 Car le trafic qu'on peut faire d'elle, est meilleur que le trafic de l'argent; et le revenu qu'on en peut avoir, est meilleur que le fin or.
Waayo, baayacmushtarigeedu waa ka sii wanaagsan yahay baayacmushtariga lacagta, Oo faa'iidadeeduna waa ka sii wanaagsan tahay dahabka saafiga ah.
15 Elle est plus précieuse que les perles, et toutes tes choses désirables ne la valent point.
Way ka sii qaalisan tahay luulka, Oo waxaad jeclaan kartid oo dhanna iyada lalama simo.
16 Il y a de longs jours en sa main droite, des richesses et de la gloire en sa gauche.
Gacanteeda midig waxaa ku jira cimri dheeri; Gacanteeda bidixna waxaa ku jira hodonnimo iyo sharaf.
17 Ses voies sont des voies agréables, et tous ses sentiers ne sont que prospérité.
Jidadkeedu waa jidad farxadeed, Oo waddooyinkeeda oo dhammuna waa nabad.
18 Elle est l'arbre de vie à ceux qui l'embrassent; et tous ceux qui la tiennent sont rendus bienheureux.
Kuwii iyada qabsada waxay u tahay geed nololeed; Oo waxaa barakaysan ku alla kii iyada xajista.
19 L'Eternel a fondé la terre par la sapience, et il a disposé les cieux par l'intelligence.
Rabbigu wuxuu dhulka ku aasaasay xigmadda, Oo samooyinkana wuxuu ku dhisay waxgarashada.
20 Les abîmes se débordent par sa science, et les nuées distillent la rosée.
Aqoontiisa ayaa moolalku ku dillaaceen, Oo cirkuna wuxuu soo daadiyaa sayax.
21 Mon fils, qu'elles ne s'écartent point de devant tes yeux; garde la droite connaissance et la prudence.
Wiilkaygiiyow, waxyaalahanu yaanay indhahaaga ka tegin. Xigmadda iyo digtoonaanta xajiso.
22 Et elles seront la vie de ton âme, et l'ornement de ton cou.
Sidaasay naftaada nolol ugu noqon doonaan, Qoortaadana nimco.
23 Alors tu marcheras en assurance par ta voie, et ton pied ne bronchera point.
Markaasaad jidkaaga ammaan ku mari doontaa, Oo cagtaaduna ma turunturoon doonto.
24 Si tu te couches, tu n'auras point de frayeur, et quand tu te seras couché ton sommeil sera doux.
Markaad jiifsatidna ma cabsan doontid; Haah, waad jiifsan doontaa, oo hurdadaaduna way kuu macaanaan doontaa.
25 Ne crains point la frayeur subite, ni la ruine des méchants, quand elle arrivera.
Ha ka baqin cabsi kedis ah, Iyo baabbi'inta kuwa sharka leh toona markii ay timaado.
26 Car l'Eternel sera ton espérance, et il gardera ton pied d'être pris.
Waayo, Rabbigu wuxuu kuu ahaan doonaa Kan aad ku kalsoonaan karto. Oo cagtaadana wuu dhawri doonaa si aan loo qabsan.
27 Ne retiens pas le bien de ceux à qui il appartient, encore qu'il fût en ta puissance de le faire.
Wanaag ha u diidin kuwa uu ku habboon yahay in loo sameeyo, Markaad awood u leedahay inaad u samayso.
28 Ne dis point à ton prochain: Va, et retourne, et je te le donnerai demain, quand tu l'as par-devers toi.
Deriskaaga ha ku odhan, Tag oo soo noqo, Berri baan ku siin doonaaye, Haddii aad markaas haysid.
29 Ne machine point de mal contre ton prochain; vu qu'il habite en assurance avec toi.
Deriskaaga innaba xumaan ha u fikirin, Maxaa yeelay, isagu nabadgelyo buu kuu ag fadhiyaa.
30 N'aie point de procès sans sujet avec aucun, à moins qu'il ne t'ait fait quelque tort.
Ninna sababla'aan ha kula diririn, Haddaanu xumaan kugu samayn.
31 Ne porte point d'envie à l'homme violent, et ne choisis aucune de ses voies.
Ha ka hinaasin nin dadka dulmiya, Oo jidadkiisana midnaba ha dooran.
32 Car celui qui va de travers est en abomination à l'Eternel; mais son secret est avec ceux qui sont justes.
Maxaa yeelay, kuwa qalloocanu waa u karaahiyo Rabbiga, Laakiinse wuxuu sir la leeyahay kuwa qumman.
33 La malédiction de l'Eternel est dans la maison du méchant; mais il bénit la demeure des justes.
Rabbigu wuxuu inkaaraa guriga kii shar leh, Laakiinse rugta kuwa xaqa ah wuu barakeeyaa.
34 Certes il se moque des moqueurs, mais il fait grâce aux débonnaires.
Hubaal kuwa wax quudhsada ayuu isagu quudhsadaa, Kuwa is-hoosaysiiyase nicmuu siiyaa.
35 Les sages hériteront la gloire; mais l'ignominie élève les fous.
Kuwa xigmadda leh waxay dhaxli doonaan sharaf, Laakiinse nacasyadu waxay u dallici doonaan ceeb.