Proverbes 23
1 Quand tu seras assis pour manger avec quelque Seigneur, considère attentivement ce qui sera devant toi.
Jika engkau duduk makan dengan seorang pembesar, ingatlah siapa dia.
2 Autrement tu te mettras le couteau à la gorge, si ton appétit te domine.
Bila engkau mempunyai nafsu makan yang besar, tahanlah keinginanmu itu.
3 Ne désire point ses friandises, car c'est une viande trompeuse.
Jangan rakus akan makanan enak yang dihidangkannya, barangkali ia hendak menjebak engkau.
4 Ne travaille point à t'enrichir; et désiste-toi de la résolution que tu en as prise.
Janganlah bersusah payah untuk menjadi kaya. Batalkanlah niatmu itu.
5 Jetteras-tu tes yeux sur ce qui [bientôt] n'est plus? car certainement il se fera des ailes; il s'envolera, comme un aigle dans les cieux.
Sebab, dalam sekejap saja hartamu bisa lenyap, seolah-olah ia bersayap dan terbang ke angkasa seperti burung rajawali.
6 Ne mange point la viande de celui qui a l'œil malin, et ne désire point ses friandises.
Jangan makan bersama orang kikir. Jangan pula ingin akan makanannya yang lezat.
7 Car selon qu'il a pensé en son âme, tel est-il. Il te dira bien: mange et bois, mais son cœur n'est point avec toi.
Sebab, ia akan berkata, "Mari makan; silakan tambah lagi," padahal maksudnya bukan begitu. Ia bermulut manis, tapi hati lain.
8 Ton morceau, que tu auras mangé, tu le voudrais rendre, et tu auras perdu tes paroles agréables.
Nanti apa yang sudah kautelan kaumuntahkan kembali, dan semua kata-katamu yang manis kepadanya tak ada gunanya.
9 Ne parle point, le fou t'écoutant; car il méprisera la prudence de ton discours.
Janganlah menasihati orang bodoh; ia tidak akan menghargai nasihatmu itu.
10 Ne recule point la borne ancienne, et n'entre point dans les champs des orphelins:
Jangan sekali-kali memindahkan batas tanah warisan atau mengambil tanah kepunyaan yatim piatu.
11 Car leur garant est puissant; il défendra leur cause contre toi.
Sebab, TUHAN adalah pembela yang kuat dialah yang akan membela mereka melawan engkau.
12 Applique ton cœur à l'instruction, et tes oreilles aux paroles de science.
Perhatikanlah ajaran gurumu dan belajarlah sebanyak mungkin.
13 N'écarte point du jeune enfant la correction; quand tu l'auras frappé de la verge, il n'en mourra point.
Janganlah segan-segan mendidik anakmu. Jika engkau memukul dia dengan rotan, ia tak akan mati,
malah akan selamat. (Sheol h7585)
15 Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur s'en réjouira, oui, moi-même.
Anakku, aku senang sekali kalau engkau bijaksana.
16 Certes mes reins tressailliront de joie, quand tes lèvres proféreront des choses droites.
Aku bangga bila mendengar engkau mengucapkan kata-kata yang tepat.
17 Que ton cœur ne porte point d'envie aux pécheurs; mais [adonne-toi] à la crainte de l'Eternel tout le jour.
Janganlah iri hati kepada orang berdosa. Taatlah selalu kepada Allah
18 Car véritablement il y aura [bonne] issue, et ton attente ne sera point retranchée.
supaya masa depanmu terjamin, dan harapanmu tidak hilang.
19 Toi, mon fils, écoute, et sois sage; et fais marcher ton cœur dans cette voie.
Dengarkan, anakku! Jadilah bijaksana. Perhatikanlah sungguh-sungguh cara hidupmu.
20 Ne fréquente point les ivrognes, ni les gourmands.
Janganlah bergaul dengan pemabuk atau orang rakus,
21 Car l'ivrogne et le gourmand seront appauvris; et le long dormir fait vêtir des robes déchirées.
sebab mereka akan menjadi miskin. Jika engkau tidur saja, maka tak lama lagi engkau akan berpakaian compang-camping.
22 Ecoute ton père, [comme] étant celui qui t'a engendré; et ne méprise point ta mère, quand elle sera devenue vieille.
Taatilah ayahmu; sebab, tanpa dia engkau tidak ada. Apabila ibumu sudah tua, tunjukkanlah bahwa engkau menghargai dia.
23 Achète la vérité, et ne la vends point; achète la sagesse, l'instruction et la prudence.
Ajaran yang benar, hikmat, didikan, dan pengertian--semuanya itu patut dibeli, tetapi terlalu berharga untuk dijual.
24 Le père du juste s'égayera extrêmement; et celui qui aura engendré le sage, en aura de la joie.
Seorang ayah akan gembira kalau anaknya mempunyai budi pekerti yang baik; ia akan bangga kalau anaknya bijaksana.
25 Que ton père et ta mère se réjouissent, et que celle qui t'a enfanté s'égaye.
Semoga ayah ibumu bangga terhadapmu; semoga bahagialah wanita yang melahirkan engkau.
26 Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux prennent garde à mes voies.
Perhatikanlah baik-baik dan contohilah hidupku, anakku!
27 Car la femme débauchée est une fosse profonde, et l'étrangère est un puits de détresse;
Perempuan nakal yang melacur adalah perangkap yang berbahaya.
28 Aussi se tient-elle en embûche, comme après la proie: et elle multipliera les transgresseurs entre les hommes.
Mereka menghadang seperti perampok dan membuat banyak laki-laki berzinah.
29 A qui est: malheur à moi? à qui est: hélas? à qui les débats? à qui le bruit? à qui les blessures sans cause? à qui la rougeur des yeux?
Tahukah engkau apa yang terjadi pada orang yang minum anggur terlalu banyak, dan sering mengecap minuman keras? Orang itu sengsara dan menderita. Ia selalu bertengkar dan mengeluh. Matanya merah dan badannya luka-luka, padahal semuanya itu dapat dihindarinya.
30 A ceux qui s'arrêtent auprès du vin, et qui vont chercher le vin mixtionné.
31 Ne regarde point le vin quand il se montre rouge, et quand il donne sa couleur dans la coupe, et qu'il coule droit.
Janganlah membiarkan anggur menggodamu, sekalipun warnanya sangat menarik dan nampaknya berkilauan dalam gelas serta mengalir masuk dengan nikmat ke dalam tenggorokan.
32 Il mord par derrière comme un serpent, et il pique comme un basilic.
Esok paginya engkau merasa seperti telah dipagut ular berbisa.
33 Puis tes yeux regarderont les femmes étrangères, et ton cœur parlera en insensé.
Matamu berkunang-kunang, pikiranmu kacau dan mulutmu mengoceh.
34 Et tu seras comme celui qui dort au cœur de la mer, et comme celui qui dort au sommet du mât.
Engkau merasa seperti berada pada ujung tiang kapal di tengah lautan; kepalamu pusing dan engkau terhuyung-huyung.
35 On m'a battu, [diras-tu], et je n'en ai point été malade; on m'a moulu de coups, et je ne l'ai point senti; quand me réveillerai-je? Je me remettrai encore à le chercher.
Lalu kau akan berkata, "Rupanya aku dipukul dan ditampar orang, tetapi aku tak dapat mengingat apa yang telah terjadi. Aduh, aku ngantuk sekali! Aku perlu minum lagi!"
