Proverbes 22

1 La renommée est préférable aux grandes richesses, et la bonne grâce plus que l'argent ni l'or.

Ang mabuting pangalan ay maiging piliin, kay sa malaking kayamanan, at ang magandang kalooban, kay sa pilak at ginto.

2 Le riche et le pauvre s'entre-rencontrent: celui qui les a tous faits, c'est l'Eternel.

Ang mayaman at ang dukha ay nagkakasalubong kapuwa: ang Panginoon ang May-lalang sa kanilang lahat.

3 L'homme bien avisé prévoit le mal, et se tient caché; mais les niais passent, et en payent l'amende.

Ang mabait na tao ay nakakakita ng kasamaan at nagkukubli: nguni't dinadaanan ng musmos at nagtitiis.

4 La récompense de la débonnaireté et de la crainte de l'Eternel sont les richesses, la gloire et la vie.

Ang kagantihan sa kapakumbabaan at ang pagkatakot sa Panginoon ay kayamanan, at karangalan, at buhay.

5 Il y a des épines et des pièges dans la voie du pervers; celui qui aime son âme, s'en retirera loin.

Mga tinik at mga silo ay nangasa daan ng magdaraya: ang nagiingat ng kaniyang kaluluwa ay lalayo sa mga yaon.

6 Instruis le jeune enfant, à l'entrée de sa voie; lors même qu'il sera devenu vieux, il ne s'en retirera point.

Turuan mo ang bata sa daan na dapat niyang lakaran, at pagka tumanda man siya ay hindi niya hihiwalayan.

7 Le riche dominera sur les pauvres; et celui qui emprunte, sera serviteur de l'homme qui prête.

Ang mayaman ay magpupuno sa dukha, at ang manghihiram ay alipin ng nagpapahiram.

8 Celui qui sème la perversité, moissonnera le tourment; et la verge de son indignation prendra fin.

Siyang naghahasik ng kasamaan ay aani ng kapahamakan; at ang pamalo ng kaniyang poot ay maglilikat.

9 L'œil bénin sera béni, parce qu'il aura donné de son pain au pauvre.

Ang may magandang-loob na mata ay pagpapalain: sapagka't nagbibigay ng kaniyang tinapay sa dukha.

10 Chasse le moqueur, et le débat sortira, et la querelle, et l'ignominie cesseront.

Itaboy mo ang manglilibak, at ang pagtatalo ay maalis; Oo, ang pagkakaalit at pagduwahagi ay matitigil.

11 Le Roi est ami de celui qui aime la pureté de cœur, et qui a de la grâce en son parler.

Siyang umiibig ng kalinisan ng puso, dahil sa biyaya ng kaniyang mga labi ay magiging kaniyang kaibigan ang hari.

12 Les yeux de l'Eternel protègent la science, mais il renverse les paroles du perfide.

Ang mga mata ng Panginoon ay nagiingat sa maalam: nguni't kaniyang ibinabagsak ang mga salita ng taksil.

13 Le paresseux dit: le lion est là dehors; je serais tué dans les rues.

Sinasabi ng tamad, may leon sa labas: mapapatay ako sa mga lansangan.

14 La bouche des étrangers est une fosse profonde; celui que l'Eternel a en détestation, y tombera.

Ang bibig ng masasamang babae ay isang malalim na lungaw: siyang nayayamot sa Panginoon ay mabubuwal doon.

15 La folie est liée au cœur du jeune enfant; [mais] la verge du châtiment la fera éloigner de lui.

Ang kamangmangan ay nababalot sa puso ng bata; nguni't ilalayo sa kaniya ng pamalong pangsaway.

16 Celui qui fait tort au pauvre pour s'accroître, et qui donne au riche, ne peut manquer de tomber dans l'indigence.

Ang pumipighati sa dukha upang magpalago ng kaniyang pakinabang, at ang nagbibigay sa mayaman, ay humahangga sa pangangailangan lamang.

17 Prête ton oreille, et écoute les paroles des sages, et applique ton cœur à ma science.

Ikiling mo ang iyong pakinig, at iyong dinggin ang mga salita ng pantas, at ihilig mo ang iyong puso sa aking kaalaman.

18 Car ce te sera une chose agréable si tu les gardes au-dedans de toi, et si elles sont rangées ensemble sur tes lèvres.

Sapagka't maligayang bagay kung iyong ingatan sa loob mo, kung mangatatatag na magkakasama sa iyong mga labi.

19 Je te l'ai aujourd'hui fait entendre, à toi, dis-je, afin que ta confiance soit en l'Eternel.

Upang ang iyong tiwala ay malagak sa Panginoon, aking ipinakilala sa iyo sa kaarawang ito, oo, sa iyo.

20 Ne t'ai-je pas écrit des choses convenables aux Gouverneurs en conseil et en science;

Hindi ba ako sumulat sa iyo ng mga marilag na bagay na mga payo at kaalaman;

21 Afin de te donner à connaître la certitude des paroles de vérité, pour répondre des paroles de vérité à ceux qui envoient vers toi?

Upang ipakilala sa iyo ang katunayan ng mga salitang katotohanan, upang iyong maibalik ang mga salita ng katotohanan sa kanila na nagsusugo sa iyo?

22 Ne pille point le chétif, parce qu'il est chétif; et ne foule point l'affligé à la porte.

Huwag kang magnakaw sa dukha, sapagka't siya'y dukha, ni pumighati man sa nagdadalamhati sa pintuang-bayan:

23 Car l'Eternel défendra leur cause, et enlèvera l'âme de ceux qui les auront volés.

Sapagka't ipakikipaglaban ng Panginoon ang kanilang usap, at sasamsaman ng buhay yaong nagsisisamsam sa kanila.

24 Ne t'accompagne point de l'homme colère, et ne va point avec l'homme furieux;

Huwag kang makipagkaibigan sa taong magagalitin; at sa mainiting tao ay huwag kang sasama:

25 De peur que tu n'apprennes son train, et que tu ne reçoives un piège dans ton âme.

Baka ka matuto ng kaniyang mga lakad, at magtamo ng silo sa iyong kaluluwa.

26 Ne sois point de ceux qui frappent dans la main, ni de ceux qui cautionnent pour les dettes.

Huwag kang maging isa sa kanila na nakikikamay, o sa kanila na mangananagot sa mga utang:

27 Si tu n'avais pas de quoi payer, pourquoi prendrait-on ton lit de dessous toi?

Kung wala kang ikabayad, bakit kaniyang kukunin sa iyo ang iyong higaan?

28 Ne recule point la borne ancienne que tes pères ont faite.

Huwag mong baguhin ang dating muhon ng lupa, na inilagay ng iyong mga magulang.

29 As-tu vu un homme habile en son travail? il sera au service des Rois, et non à celui des gens de basse condition.

Nakikita mo ba ang taong masipag sa kaniyang gawain? siya'y tatayo sa harap ng mga hari: hindi siya tatayo sa harap ng mga taong hamak.