Proverbes 21

1 Le cœur du Roi est en la main de l'Eternel [comme] des ruisseaux d'eaux, il l'incline à tout ce qu'il veut.

دڵی پاشا لەناو دەستی یەزدان جۆگەی ئاوە، بۆ کوێ بیەوێت ئاراستەی دەکات.

2 Chaque voie de l'homme lui semble droite; mais l'Eternel pèse les cœurs.

هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی ڕاستە، بەڵام یەزدان دڵەکان هەڵدەسەنگێنێت.

3 Faire ce qui est juste et droit, est une chose que l'Eternel aime mieux que des sacrifices.

کارکردن بە ڕاستودروستی و دادپەروەری لەلای یەزدان لە قوربانی سەربڕین پەسەندترە.

4 Les yeux élevés, et le cœur enflé, est le labourage des méchants, qui n'est que péché.

چاوی بەفیز و دڵی لەخۆبایی، ئەمانە چرای بەدکارانن و گوناهن.

5 Les pensées d'un homme diligent le conduisent à l'abondance, mais tout étourdi tombe dans l'indigence.

بێگومان پلانی مرۆڤی تێکۆشەر بەرەو پڕییە، هەموو هەڵەشەییەکیش بەرەو نەبوونییە.

6 Travailler à avoir des trésors par une langue trompeuse, c'est une vanité poussée au loin par ceux qui cherchent la mort.

کۆکردنەوەی سامان بە زمانی درۆ هەڵمە دەڕەوێتەوە و تەڵەی مردنە.

7 Le fourragement des méchants les abattra, parce qu'ils auront refusé de faire ce qui est droit.

زۆرداری بەدکارەکان ڕایاندەماڵێت، چونکە ڕەتیان کردەوە دادپەروەری بکەن.

8 Quand un homme marche de travers, il s'égare; mais l'œuvre de celui qui est pur, est droite.

ڕێگای پیاوی تاوانبار خوارە، بەڵام کەسی پاک کرداری ڕاستە.

9 Il vaut mieux habiter au coin d'un toit, que dans une maison spacieuse avec une femme querelleuse.

باشترە لە گۆشەی سەربانێک نیشتەجێ بیت، نەک ماڵێکی هاوبەش لەگەڵ ژنێکی شەڕانی.

10 L'âme du méchant souhaite le mal, et son prochain ne trouve point de grâce devant lui.

کەسی بەدکار ئارەزووی خراپە دەکات، دراوسێکەی بەزەیی لێی نابینێت.

11 Quand on punit le moqueur, le niais devient sage; et quand on instruit le sage, il reçoit la science.

بە سزادانی گاڵتەجاڕ ساویلکە دانا دەبێت، بە فێرکردنی داناش زانیاری وەردەگرێت.

12 Le juste considère prudemment la maison du méchant, quand les méchants sont renversés dans la misère.

خودای ڕاستودروست سەرنج دەداتە ماڵی خراپەکار، خراپەکاران لە خراپە سەرەوژێر دەکات.

13 Celui qui bouche son oreille pour n'ouïr point le cri du chétif, criera aussi lui-même, et on ne lui répondra point.

ئەوەی گوێی خۆی لە هاواری هەژاران کەڕ بکات، ئەویش هاوار دەکات و وەڵام نادرێتەوە.

14 Le don fait en secret apaise la colère, et le présent mis au sein apaise une véhémente fureur.

دیاری بە نهێنی تووڕەیی سارد دەکاتەوە، بەرتیلی ناو باخەڵیش هەڵچوونی توند.

15 C'est une joie au juste de faire ce qui est droit; mais c'est une frayeur aux ouvriers d'iniquité.

ئەنجامدانی دادپەروەری دڵخۆشی ڕاستودروستانە، بەڵام تۆقاندنی بەدکارانە.

16 L'homme qui se détourne du chemin de la prudence aura sa demeure dans l'assemblée des trépassés.

پیاو لە ڕێگای وریایی وێڵ بێت لەناو کۆمەڵی مردووان پاڵدەداتەوە.

17 L'homme qui aime à rire, sera indigent; et celui qui aime le vin et la graisse, ne s'enrichira point.

ئەوەی حەزی لە ڕابواردن بێت هەژار دەبێت، ئەوەی حەز لە شەراب و ڕۆن بکات دەوڵەمەند نابێت.

18 Le méchant sera l'échange du juste; et le perfide, au lieu des hommes intègres.

بەدکار دەبێتە قوربانی بۆ کەسی ڕاستودروست، ناپاکانیش بۆ سەرڕاستان.

19 Il vaut mieux habiter dans une terre déserte, qu'avec une femme querelleuse et qui se dépite.

باشترە لە چۆڵەوانی نیشتەجێ بیت، نەک لەگەڵ ئافرەتێکی شەڕانی و تووڕە.

20 La provision désirable, et l'huile, est dans la demeure du sage; mais l'homme fou l'engloutit.

گەنجینەی خۆراکی باش و ڕۆن لە ماڵی کەسی دانا هەیە، بەڵام کەسی گێل هەڵدەلووشێت.

21 Celui qui s'adonne soigneusement à la justice, et à la miséricorde, trouvera la vie, la justice, et la gloire.

ئەوەی دوای ڕاستودروستی و خۆشەویستی نەگۆڕ بکەوێت، ژیان و ڕاستودروستی و ڕێزداری دەدۆزێتەوە.

22 Le sage entre dans la ville des forts, et rabaisse la force de sa confiance.

پیاوی دانا بە شاری پاڵەوانەکاندا هەڵدەگەڕێت و قەڵا پشتبەستەکەیان وێران دەکات.

23 Celui qui garde sa bouche et sa langue, garde son âme de détresse.

ئەوەی دەم و زمانی خۆی بپارێزێت، خۆی لە تەنگانە دەپارێزێت.

24 Un superbe arrogant s'appelle un moqueur, qui fait tout avec colère et fierté.

لووتبەرز و لەخۆبایی بە گاڵتەجاڕ ناودەبردرێت، بە لێشاوی لووتبەرزییەوە ڕەفتار دەکات.

25 Le souhait du paresseux le tue; car ses mains ont refusé de travailler.

ئارەزووی کەسی تەمبەڵ دەیکوژێت، چونکە دەستەکانی ئیش ڕەت دەکەنەوە،

26 Il y a tel qui tout le jour ne fait que souhaiter; mais le juste donne, et n'épargne rien.

بە درێژایی ڕۆژ تامەزرۆی ئارەزووە، بەڵام کەسی ڕاستودروست دەبەخشێت و دەستی پێوە ناگرێت.

27 Le sacrifice des méchants est une abomination; combien plus s'ils l'apportent avec une méchante intention?

قوربانی بەدکاران قێزەونە، لەوەش زیاتر ئەگەر بە نیازێکی خراپەوە بیکات!

28 Le témoin menteur périra; mais l'homme qui écoute, parlera avec gain de cause.

شایەتی درۆزن لەناودەچێت، بەڵام شایەتیی گوێگری وریا دەچەسپێت.

29 L'homme méchant a un air impudent; mais l'homme juste dresse ses voies.

پیاوی بەدکار ناوچەوانی خۆی گرژ دەکات، بەڵام سەرڕاست ئاگای لە ڕێگای خۆیەتی.

30 Il n'y a ni sagesse, ni intelligence, ni conseil contre l'Eternel.

دانایی و تێگەیشتن و ڕاوێژ نییە لە دژی یەزدان سەربکەوێت.

31 Le cheval est équipé pour le jour de la bataille, mais la délivrance vient de l'Eternel.

ئەسپ ئامادەیە بۆ ڕۆژی جەنگ، بەڵام ڕزگاری لە یەزدانەوەیە.