Proverbes 17
1 Mieux vaut un morceau de pain sec là où il y a la paix, qu'une maison pleine de viandes apprêtées, [là] où il y a des querelles.
Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
2 Le serviteur prudent sera maître sur l'enfant qui fait honte, et il partagera l'héritage entre les frères.
Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
3 Le fourneau est pour éprouver l'argent, et le creuset, l'or; mais l'Eternel éprouve les cœurs.
Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
4 Le malin est attentif à la lèvre trompeuse, et le menteur écoute la mauvaise langue.
Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
5 Celui qui se moque du pauvre, déshonore celui qui a fait le pauvre; et celui qui se réjouit de la calamité, ne demeurera point impuni.
Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
6 Les enfants des enfants sont la couronne des vieilles gens, et l'honneur des enfants ce sont leurs pères.
Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
7 La parole grave ne convient point à un fou; combien moins la parole de mensonge aux principaux [d'entre le peuple.]
Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
8 Le présent est [comme] une pierre précieuse aux yeux de ceux qui y sont adonnés; de quelque côté qu'il se tourne, il réussit.
Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
9 Celui qui cache le forfait, cherche l'amitié; mais celui qui rapporte la chose, met le plus grand ami en division.
Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
10 La répréhension se fait mieux sentir à l'homme prudent, que cent coups au fou.
Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
11 Le malin ne cherche que rébellion, mais le messager cruel sera envoyé contre lui.
Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
12 Que l'homme rencontre plutôt une ourse qui a perdu ses petits, qu'un fou dans sa folie.
Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
13 Le mal ne partira point de la maison de celui qui rend le mal pour le bien.
Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
14 Le commencement d'une querelle est [comme] quand on lâche l'eau; mais avant qu'on vienne à la mêlée, retire-toi.
Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
15 Celui qui déclare juste le méchant, et celui qui déclare méchant le juste, sont tous deux en abomination à l'Eternel.
Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
16 Que sert le prix dans la main du fou pour acheter la sagesse, vu qu'il n'a point de sens?
Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
17 L'intime ami aime en tout temps, et il naîtra [comme] un frère dans la détresse.
Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
18 Celui-là est dépourvu de sens qui touche à la main, et qui se rend caution envers son ami.
Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
19 Celui qui aime les querelles, aime le forfait; celui qui hausse son portail, cherche sa ruine.
Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
20 Celui qui est pervers de cœur, ne trouvera point le bien; et l'hypocrite tombera dans la calamité.
Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
21 Celui qui engendre un fou, en aura de l'ennui, et le père du fou ne se réjouira point.
Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
22 Le cœur joyeux vaut une médecine; mais l'esprit abattu dessèche les os.
Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
23 Le méchant prend le présent du sein, pour pervertir les voies de jugement.
Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
24 La sagesse est en la présence de l'homme prudent; mais les yeux du fou sont au bout de la terre.
Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
25 L'enfant insensé est l'ennui de son père, et l'amertume de celle qui l'a enfanté.
Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
26 Il n'est pas juste de condamner l'innocent à l'amende, ni que les principaux [d'entre le peuple] frappent quelqu'un pour avoir agi avec droiture.
Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
27 L'homme retenu dans ses paroles sait ce que c'est que de la science, et l'homme qui est d'un esprit froid, est un homme intelligent.
Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
28 Même le fou, quand il se tait, est réputé sage; et celui qui serre ses lèvres, est réputé entendu.
Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
