Proverbes 8

1 La sagesse ne crie-t-elle pas? L’intelligence n’élève-t-elle pas sa voix?

Wala ba magsinggit ang kaalam, Ug ang pagsabut magapagula sa iyang tingog?

2 C’est au sommet des hauteurs près de la route, C’est à la croisée des chemins qu’elle se place;

Sa kinatumyan sa hatag-as nga mga dapit haduol sa dalan, Diin ang mga alagianan nanagkatagbo siya nagatindog;

3 A côté des portes, à l’entrée de la ville, A l’intérieur des portes, elle fait entendre ses cris:

Tupad sa mga ganghaan, dapit sa pagsulod mo ngadto sa ciudad, Diha sa dapit sa pagsulod mo sa mga pultahan, siya magasinggit sa makusog:

4 Hommes, c’est à vous que je crie, Et ma voix s’adresse aux fils de l’homme.

Kaninyo, Oh mga tawo, ako nagatawag; Ug ang akong tingog maoy alang sa mga anak nga lalake sa mga tawo.

5 Stupides, apprenez le discernement; Insensés, apprenez l’intelligence.

Oh kamo nga mga walay-pagtagad, sabta ang pagpili-sa-maayo; Ug, kamong mga buang, pagmasinabtanon kamo sa inyong kasingkasing.

6 Écoutez, car j’ai de grandes choses à dire, Et mes lèvres s’ouvrent pour enseigner ce qui est droit.

Pamati, kay ako mamulong sa labing maayo nga mga butang; Ug ang pagbungat sa akong mga ngabil mogula ang mga matarung butang.

7 Car ma bouche proclame la vérité, Et mes lèvres ont en horreur le mensonge;

Kay ang akong baba magasulti sa kamatuoran; Ug ang kadautan maoy usa ka dulumtanan sa akong mga ngabil.

8 Toutes les paroles de ma bouche sont justes, Elles n’ont rien de faux ni de détourné;

Ang tanang mga pulong sa akong baba mga pagkamatarung man; Walay bisan unsa nga baliko ni balit-ad diha kanila.

9 Toutes sont claires pour celui qui est intelligent, Et droites pour ceux qui ont trouvé la science.

Silang tanan matin-aw alang kaniya nga makasabut, Ug matarung alang kanila nga nakakaplag sa kahibalo.

10 Préférez mes instructions à l’argent, Et la science à l’or le plus précieux;

Dawata ang akong pagpahamatngon, ug ayaw ang salapi; Ug ang kinaadman kay sa piniling bulawan.

11 Car la sagesse vaut mieux que les perles, Elle a plus de valeur que tous les objets de prix.

Kay ang kaalam labi pang maayo kay sa mga rubi; Ug ang tanang mga butang nga pagatinguhaon dili ikagtanding niana.

12 Moi, la sagesse, j’ai pour demeure le discernement, Et je possède la science de la réflexion.

Ako nga kaalam naghimo sa kabuotan nga maoy akong puloyanan. Ug nagapangita sa kahibalo ug sa pagpili-sa-maayo.

13 La crainte de l’Éternel, c’est la haine du mal; L’arrogance et l’orgueil, la voie du mal, Et la bouche perverse, voilà ce que je hais.

Ang pagkahadlok kang Jehova maoy pagdumot sa dautan: Ang pagkagarboso, ug pagkamapahitas-on, ug ang dautan nga dalan, Ug ang mabinalit-aron nga baba maoy akong ginadumtan.

14 Le conseil et le succès m’appartiennent; Je suis l’intelligence, la force est à moi.

Ang pagpakitambag maoy ako, ug kahalalum sa kahibalo: Ako mao man ang pagsabut; aduna akoy kagahum.

15 Par moi les rois règnent, Et les princes ordonnent ce qui est juste;

Pinaagi kanako ang mga hari nanaghari, Ug ang mga principe nanaghatag sa justicia.

16 Par moi gouvernent les chefs, Les grands, tous les juges de la terre.

Pinaagi kanako ang mga principe nanagpamunoan, Ug ang mga harianon, bisan ang tanang mga maghuhukom sa yuta.

17 J’aime ceux qui m’aiment, Et ceux qui me cherchent me trouvent.

Ako nahagugma kanila nga nahagugma kanako; Ug kadtong nagasingkamot sa pagpangita kanako, makakaplag kanako.

18 Avec moi sont la richesse et la gloire, Les biens durables et la justice.

Mga bahandi ug kadungganan maoy ania kanako; Oo, ang katigayonan nga molungtad ug ang pagkamatarung

19 Mon fruit est meilleur que l’or, que l’or pur, Et mon produit est préférable à l’argent.

Ang akong bunga labi pang maayo kay sa bulawan, oo, bisan pa kay sa fino nga bulawan; Ug ang akong abut kay sa piniling salapi.

20 Je marche dans le chemin de la justice, Au milieu des sentiers de la droiture,

Ako nagalakat sa dalan sa pagkamatarung, Sa kinataliwad-an sa alagianan sa katarungan;

21 Pour donner des biens à ceux qui m’aiment, Et pour remplir leurs trésors.

Aron nga ako makapasunod niadtong nahagugma kanako ug manggad, Ug nga mapuno ko ang ilang mga panudlanan.

22 L’Éternel m’a créée la première de ses œuvres, Avant ses œuvres les plus anciennes.

Si Jehova nagbaton kanako sa sinugdan sa iyang dalan, Una pa sa iyang mga buhat kanhi.

23 J’ai été établie depuis l’éternité, Dès le commencement, avant l’origine de la terre.

Ako gipahamutang sa itaas gikan pa sa walay katapusan sukad sa sinugdan, Sa wala pa ang yuta.

24 Je fus enfantée quand il n’y avait point d’abîmes, Point de sources chargées d’eaux;

Sa diha nga wala pay kahiladman, ako nahimugso na, Sa diha nga wala pay mga tubod nga madagayaon sa tubig.

25 Avant que les montagnes soient affermies, Avant que les collines existent, je fus enfantée;

Sa wala pa mapahimutang ang mga bukid, Sa wala pa ang kabungturan ako nahimugso na;

26 Il n’avait encore fait ni la terre, ni les campagnes, Ni le premier atome de la poussière du monde.

Samtang nga wala pa niya mabuhat ang yuta, ni ang kapatagan, Ni ang sinugdan sa abug sa kalibutan.

27 Lorsqu’il disposa les cieux, j’étais là; Lorsqu’il traça un cercle à la surface de l’abîme,

Sa diha nga gitukod niya ang kalangitan didto na ako: Sa gipahamutang niya ang usa ka lingin ibabaw sa nawong sa kahilad-man,

28 Lorsqu’il fixa les nuages en haut, Et que les sources de l’abîme jaillirent avec force,

Sa diha nga gihimo niyang malig-on ang kalangitan sa kahitas-an, Sa diha nga ang mga tuboran sa kahiladman nahimong mabaskog,

29 Lorsqu’il donna une limite à la mer, Pour que les eaux n’en franchissent pas les bords, Lorsqu’il posa les fondements de la terre,

Sa diha nga gihatag niya sa dagat ang iyang utlanan, Nga ang mga tubig dili magalapas sa iyang sugo, Sa diha nga iyang gilaraw ang mga patukoranan sa yuta;

30 J’étais à l’œuvre auprès de lui, Et je faisais tous les jours ses délices, Jouant sans cesse en sa présence,

Unya ako didto tupad kaniya, ingon sa usa ka batid nga magbubuhat; Ug ako sa matag-adlaw maoy kahimuot niya, Nagakalipay sa kanunay sa iyang atubangan,

31 Jouant sur le globe de sa terre, Et trouvant mon bonheur parmi les fils de l’homme.

Nagakalipay sa iyang puloy-anang yuta; Ug ang akong kahimuot didto uban sa mga anak sa mga tawo.

32 Et maintenant, mes fils, écoutez-moi, Et heureux ceux qui observent mes voies!

Busa karon, mga anak ko, patalinghug kamo kanako; Kay bulahan kadto sila nga nagabantay sa akong mga dalan.

33 Écoutez l’instruction, pour devenir sages, Ne la rejetez pas.

Pamatia ang pahamatngon, ug pagmanggialamon, Ug ayaw kini pag-isalikway.

34 Heureux l’homme qui m’écoute, Qui veille chaque jour à mes portes, Et qui en garde les poteaux!

Bulahan ang tawo nga mamati kanako, Nga magabantay matag-adlaw sa akong mga ganghaan, Nga magahulat diha sa mga haligi sa akong mga pultahan.

35 Car celui qui me trouve a trouvé la vie, Et il obtient la faveur de l’Éternel.

Kay bisan kinsa kadto nga makakaplag kanako makakaplag ug kinabuhi, Ug makabaton sa kalooy kang Jehova.

36 Mais celui qui pèche contre moi nuit à son âme; Tous ceux qui me haïssent aiment la mort.

Apan siya nga makasala batok kanako makasala sa iyang kaugalingong kalag: Silang tanan nga managdumot kanako mahagugma sa kamatayon.