Proverbes 4

1 Écoutez, mes fils, l’instruction d’un père, Et soyez attentifs, pour connaître la sagesse;

ئەی کوڕینە، گوێ لە تەمبێکردنی باوک بگرن، سەرنج بدەن بۆ زانینی تێگەیشتن.

2 Car je vous donne de bons conseils: Ne rejetez pas mon enseignement.

من شتی چاکتان فێر دەکەم، بۆیە فێرکردنەکانی من پشتگوێ مەخەن.

3 J’étais un fils pour mon père, Un fils tendre et unique auprès de ma mère.

کاتێک کوڕی باوکم بووم، ناسک و تاقانە لەلای دایکم،

4 Il m’instruisait alors, et il me disait: Que ton cœur retienne mes paroles; Observe mes préceptes, et tu vivras.

فێری دەکردم و پێی دەگوتم: «با دڵت لەسەر قسەی من بێت، ئەگەر فەرمانەکانم بپارێزیت، دەژیت.

5 Acquiers la sagesse, acquiers l’intelligence; N’oublie pas les paroles de ma bouche, et ne t’en détourne pas.

دانایی بەدەستبهێنە، تێگەیشتن بەدەستبهێنە، قسەکانی دەمم لەبیر مەکە و لێیان لامەدە.

6 Ne l’abandonne pas, et elle te gardera; Aime-la, et elle te protégera.

واز لە دانایی مەهێنە، دەتپارێزێت، خۆشتبوێت، چاودێریت دەکات.

7 Voici le commencement de la sagesse: Acquiers la sagesse, Et avec tout ce que tu possèdes acquiers l’intelligence.

ئەمە دەستپێکی داناییە: دانایی بەدەستبهێنە، بە هەموو دەستکەوتەکانت، تێگەیشتن بەدەستبهێنە.

8 Exalte-la, et elle t’élèvera; Elle fera ta gloire, si tu l’embrasses;

ڕێزی بگرە، بەرزت دەکاتەوە، لە ئامێزی بگرە، شکۆدارت دەکات.

9 Elle mettra sur ta tête une couronne de grâce, Elle t’ornera d’un magnifique diadème.

تاجەگوڵینەی نیعمەت دەخاتە سەرت، تاجی شکۆمەندیت پێ دەبەخشێت.»

10 Écoute, mon fils, et reçois mes paroles; Et les années de ta vie se multiplieront.

ڕۆڵە، گوێ بگرە و قسەکانم وەربگرە، جا تەمەنت درێژ دەبێت.

11 Je te montre la voie de la sagesse, Je te conduis dans les sentiers de la droiture.

ڕێگای داناییم پیشاندایت، بۆ ڕێڕەوە ڕاستەکان ڕێنماییم کردیت.

12 Si tu marches, ton pas ne sera point gêné; Et si tu cours, tu ne chancelleras point.

لە ڕۆیشتندا هەنگاوت کورت نابێت، لە ڕاکردنیشدا پێت هەڵناکەوێت.

13 Retiens l’instruction, ne t’en dessaisis pas; Garde-la, car elle est ta vie.

دەست بە تەمبێکردنەوە بگرە و دەست شل مەکە، بیپارێزە، چونکە ژیانتە.

14 N’entre pas dans le sentier des méchants, Et ne marche pas dans la voie des hommes mauvais.

مەچووە سەر ڕێگەی بەدکاران، بە ڕێگای خراپەکاراندا مەڕۆ.

15 Évite-la, n’y passe point; Détourne-t’en, et passe outre.

خۆتی لێ لابدە و پێیدا مەڕۆ، لێی دووربکەوە و تێپەڕە،

16 Car ils ne dormiraient pas s’ils n’avaient fait le mal, Le sommeil leur serait ravi s’ils n’avaient fait tomber personne;

چونکە خەویان لێ ناکەوێت ئەگەر خراپە نەکەن، خەویان دەزڕێت ئەگەر یەکێک نەخەن.

17 Car c’est le pain de la méchanceté qu’ils mangent, C’est le vin de la violence qu’ils boivent.

نانی خراپە دەخۆن و شەرابی ستەمکاری دەخۆنەوە.

18 Le sentier des justes est comme la lumière resplendissante, Dont l’éclat va croissant jusqu’au milieu du jour.

ڕێچکەی ڕاستودروستان وەک ڕووناکی بەرەبەیانە، ڕووناکتر و ڕووناکتر دەبێت هەتا دەبێتە ڕۆژی تەواو.

19 La voie des méchants est comme les ténèbres; Ils n’aperçoivent pas ce qui les fera tomber.

بەڵام ڕێگای بەدکاران وەک تاریکستانە، نازانن پێیان لە چی هەڵدەکەوێت.

20 Mon fils, sois attentif à mes paroles, Prête l’oreille à mes discours.

ڕۆڵە، سەرنج بدە وشەکانم، گوێ بۆ قسەکانم شل بکە.

21 Qu’ils ne s’éloignent pas de tes yeux; Garde-les dans le fond de ton cœur;

لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە، لە ناخی دڵت بیانپارێزە،

22 Car c’est la vie pour ceux qui les trouvent, C’est la santé pour tout leur corps.

چونکە ژیانن بۆ ئەو کەسەی دەیاندۆزێتەوە، دەرمانە بۆ هەموو لەشی.

23 Garde ton cœur plus que toute autre chose, Car de lui viennent les sources de la vie.

لە سەرووی هەموو چاودێرییەکەوە دڵت بپارێزە، چونکە دڵ سەرچاوەی ژیانە.

24 Écarte de ta bouche la fausseté, Éloigne de tes lèvres les détours.

خواری لە دەمت داماڵە و چەوتی لە لێوانت دووربخەوە.

25 Que tes yeux regardent en face, Et que tes paupières se dirigent devant toi.

با چاوەکانت تەماشای پێشت بکەن و پێڵووەکانت ڕێک بۆ بەردەمت بێت.

26 Considère le chemin par où tu passes, Et que toutes tes voies soient bien réglées;

ڕێڕەوی بەرپێت خۆش بکە، هەموو ڕێگاکانت دەچەسپێن.

27 N’incline ni à droite ni à gauche, Et détourne ton pied du mal.

بەلای ڕاست یان چەپدا لامەدە، پێت لە خراپە دووربخەوە.